Płungiany

Płungiany (lit. Plungė wymowa^ⓘwymowa; żmudz. Plongė) – miasto na północy Litwy w regionie żmudzkim.

Płungiany

Plungė

Statua św. Floriana
Herb Flaga
Państwo	Litwa
Okręg	telszański
Prawa miejskie	1792[1]
Burmistrz	Audrius Klišonis
Powierzchnia	11,8 km²
Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość	23 300[1] 1973 os./km²
Nr kierunkowy	448
Kod pocztowy	LT-90123
Położenie na mapie Litwy Płungiany
55°54′N 21°51′E
Strona internetowa

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy, spożywczy oraz skórzany^[1].

Historia

Do XVI wieku miejscowe dobra należały do wygasłego rodu Gasztołdów. W XVI w. przeszły do skarbu wielkoksiążęcego i stały się siedzibą starostwa. Będąc królewszczyzną zostały nadane przez sejm w latach 1773–1775 biskupowi wileńskiemu Massalskiemu. Następnie w rękach Potockich. Później majątek kupił faworyt carycy Płaton Zubow, a w 1873 Michał Mikołaj Ogiński z Retowa. Ród Ogińskich był właścicielem majątku do roku 1921, kiedy nastąpiła parcelacja majątku przejętego przez państwo litewskie.

Podczas okupacji hitlerowskiej w czerwcu 1941 roku Litwini na polecenie Niemców utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1700 osób. 15 lipca 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano niedaleko miejscowości Kausenai^[2].

Zabytki

• Neorenesansowy pałac zbudowany przez rodzinę Ogińskich
• Neoromańska świątynia Jana Chrzciciela
• Park krajobrazowy o powierzchni 58 ha otacza zespół pałacowy. Park założono w XVIII wieku i przekomponowano w XIX wieku – obecnie jest to park miejski. W parku system wodny i oranżeria (kopia Palazzo Vechio we Florencji). Obecnie w budynku oranżerii laboratorium naukowe. Cenny drzewostan w tym kilkusetletni Dąb Perkuna.

Obiekty nieistniejące

• Synagoga miejska zniszczona w latach 90.

Znane postacie

• Wanda Rutkiewicz – polska alpinistka i himalaistka, jedna z najbardziej znanych Polek światowego himalaizmu. Jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Everest, najwyższym szczycie Ziemi, zaś jako pierwsza kobieta na świecie na szczycie K2.

Miasta partnerskie

• Bruntál
• Powiat Golubsko-Dobrzyński

Przypisy

1. Płungiany, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-05].
2. Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1105.

Linki zewnętrzne

• Płungiany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 328.
• Płungiany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 462.

Kontrola autorytatywna (miasto):

• VIAF: 130970503
• GND: 7613537-8
• J9U: 987007535579905171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3958486
• VLE: plunge