Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Otężałkowate, cibotiowate (Cibotiaceae) – monotypowa rodzina paproci z rzędu olbrzymkowców (Cyatheales). Obejmuje jeden rodzaj otężałka[4], cibotium[5] (Cibotium Kaulf.) z około 11 gatunkami. Należą tu paprocie naziemne występujące we wschodniej Azji, na Hawajach oraz w Ameryce Środkowej. Wyróżniają się wśród innych przedstawicieli rzędu osobliwą budową zarodników oraz liczbą chromosomów wynoszącą x=68[6].
Cibotium menziesii | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Klasa | |
Podklasa | |
Rząd | |
Rodzina |
otężałkowate |
Nazwa systematyczna | |
Cibotiaceae Korall in. A. Smith et al., Taxon 55: 712. 21 Sep 2006[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
Cibotium Kaulf. (1820)[3] |
Włoski pokrywające te rośliny były tradycyjnie wykorzystywane na Archipelagu Malajskim do tamowania krwotoków zewnętrznych. W XIX wieku ich zastosowanie zostało szeroko spopularyzowane, wykorzystywane były powszechnie w Europie np. podczas zabiegów operacyjnych. Owłosione kłącza Cibotium barometz docierające z Azji do Europy przez wieki uznawane były za tajemnicze roślinozwierzęta (Agnus scythicus)[7].
Kłącze masywne, pełzające, podnoszące się lub prosto wzniesione i osiągające do 6 m wysokości, solonosteliczne lub diktiosteliczne. W części szczytowej oraz przy trwałych nasadach ogonków liściowych miękko, żółto owłosione. Liście okazałe, osiągające 2–4 m długości, z blaszką podwójnie lub bardziej pierzasto podzieloną. Ogonki liściowe u nasady są owłosione. Wiązki przewodzące otwarte proste, rozgałęzione widlasto lub pierzaste. Zalążnie powstają na końcach wiązek[6].
W obrębie rzędu olbrzymkowców Cyatheales rodzina Cibotiaceae zajmuje pozycję siostrzaną względem rodziny diksoniowatych Dicksoniaceae i Metaxyaceae[2].
Rodzina wyróżniona została dopiero w 2006 roku[6] i utrzymana w systemie PPG I z 2016[2]. Wcześniej była opisywana jako podrodzina Cibotioideae Nayar, Taxon 19:234. 1970 w obrębie szeroko ujmowanych olbrzymkowatych Cyatheaceae. W niektórych ujęciach wciąż utrzymywane jest szerokie ujęcie olbrzymkowatych[8].
Pozycja rodziny w kladogramie rzędu olbrzymkowców według systemu PPG I (2016)[2]:
olbrzymkowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wykaz gatunków o nazwach zaakceptowanych według The Plant List[10][5]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.