Oskórek

Oskórek^[1][2], kutykula^[1][2], kutikula^[2] (łac. cuticula) – wytwór nabłonka pokrywający ciało wielu bezkręgowców^[1][2] (m.in. nicieni^[1], pierścienic^[1], stawonogów^[1][2]) oraz osłonic^[1]. Niekiedy wyściela także ich ektodermalne narządy wewnętrzne^[2]. Chroni ciało przed urazami, utratą wody oraz drobnoustrojami. Jego budowa różni się pomiędzy poszczególnymi grupami zwierząt. U nicieni i pierścienic w jego skład wchodzą głównie elastyczne białka^[1]. U stawonogów natomiast jest on zbudowany w dużej części z chityny (połączonej z węglanem wapnia oraz fosforanem wapnia), stanowiąc sztywny zewnętrzny szkielet^[1][2].

Ten artykuł dotyczy zoologii. Zobacz też: kutykula (botanika).

Schemat budowy wewnętrznej dwóch metamerów skąposzczeta.
(4) – oskórek

Oznaczenia wszystkich liczb:

1 – światło jelita,
2 – tyflosolis,
3 – szczecinki,
4 – oskórek,
5 – naczynia krwionośne,
6 – nabłonek,
7 – mięśnie okrężne,
8 – przegroda międzysegmentowa,
9 – kanalik zakończony otworem wydalniczym,
10 – metanefrydium,
11 – segmentalny zwój nerwowy.

W większości przypadków oskórek jest co jakiś czas zrzucany i tworzy się nowy – zjawisko to nosi nazwę linienia. Do momentu stwardnienia nowego oskórka organizm rośnie. Wyjątek stanowią wieloszczety tworzące tzw. domki, które nie przylegają ściśle do ciała, przez co nie krępują wzrostu^[1].

Przypisy

1. MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 249, ISBN 978-83-7435-692-3.
2. Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X. Brak numerów stron w książce

Kontrola autorytatywna (komponent biologiczny):

• NDL: 00567071

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/cuticle
• SNL: kutikula_-_zoologi, kutikula_-_botanikk
• DSDE: kutikula