Osie (gmina)
gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Osie – gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bydgoskim. Siedzibą gminy jest Osie.
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
0414072 | ||||
| Wójt |
Michał Joachim Grabski | ||||
| Powierzchnia |
209,61 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
26,1 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
52 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
CSW | ||||
Adres urzędu: ul. Dworcowa 686-150 Osie | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
 53°36′N 18°21′E | |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
_location_map.png)
Gmina jest położona w dwóch mezoregionach: część północna w Borach Tucholskich, a południowa na Wysoczyźnie Świeckiej.
Na jej obszarze zlokalizowany jest fragment Leśnego Kompleksu Promocyjnego Bory Tucholskie oraz część tranzytowa Rezerwatu biosfery Bory Tucholski. Przez jej teren przepływa Wda, Prusina, Ryszka i Sobińska Struga oraz są położone zbiorniki wodne: Zbiornik Żur, Jezioro Mukrz, Jezioro Wierzchy, Jezioro Ciche, Jezioro Czerno, Jezioro Miedzno, Jezioro Martwe i Jezioro Piaseczno[2].
Według danych z 31 grudnia 2007[3] gminę zamieszkiwało 5314 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku[4] gminę zamieszkiwało 5496 osób.
Według danych z roku 2005[5] gmina Osie ma obszar 209,61 km², w tym:
- użytki rolne: 21%
- użytki leśne: 69%
Gmina stanowi 14,23% powierzchni powiatu.
Dane z 31 grudnia 2007[3]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 5314 | 100 | 2678 | 50,4 | 2636 | 49,6 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 25,4 | 12,8 | 12,6 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Osie w 2014 roku[1].
Osie jest najbogatszą gminą wiejską w powiecie świeckim (biorąc pod uwagę przychody podatkowe na mieszkańca).[6]
Parki Krajobrazowe
Gmina leży na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego.
Rezerwaty przyrody
Na terenie gminy znajduje się aż 6 rezerwatów przyrody:
- Rezerwat przyrody Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego – leśny, chroni las grądowy z udziałem jarzębu brekinii
- Rezerwat przyrody Dury – ścisły torfowiskowy, chroni rzadkie zespoły roślinne wodne i tofowiskowo-bagienne
- Rezerwat przyrody Jezioro Ciche – torfowiskowy, chroni śródleśne jeziora wraz z unikatową roślinnością wodną i torfowiskową
- Rezerwat przyrody Jezioro Martwe – torfowiskowy, chroni roślinność jezior dystroficznych, torfowiska przejściowych i wysokich
- Rezerwat przyrody Jezioro Piaseczno – krajobrazowy, chroni ekosystem jeziora Piaseczno i jego stan czystości wody
- Rezerwat przyrody Miedzno – faunistyczny, chroni miejsca lęgowe i żerowiska ptactwa wodnego i błotnego.
Pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się 63 pomniki przyrody ożywionej i 4 nieożywionej.
Obszary NATURA 2000
W poszczególnych częściach gminy zlokalizowane są obszary Natura 2000:
Obszar Chronionego Krajobrazu
Zachodnia część gminy jest położona w obrębie Śliwickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu[8].
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
- Dolina rzeki Sobińska Struga o powierzchni 335,47 ha. utworzony w celu zachowania ekosystemów z wieloma gatunkami roślin chronionych i rzadkich oraz zachowania wybitnych walorów krajobrazowych. Zbiorowiska leśne sąsiadujące z rzeką to przede wszystkim olsy i grądy z obszarami źródliskowymi na zboczach. Do najcenniejszych obszarów należą tereny sąsiadujące z jeziorem Miedzno ze zbiorowiskami turzycowymi i łozowiskami
- Dolina rzeki Ryszki o powierzchni 358,41 ha. Przedmiotem ochrony jest dolina rzeki Ryszki, mocno wcięta w równinę sandrową Borów Tucholskich, zróżnicowana pod względem florystyczno–fitosocjologicznym. Na jego terenie znajdują się użytkowane łąki z licznymi zbiorowiskami turzyc.
- Rzeka Prusina o powierzchni 234 ha. Ochroną została objęta dolina rzeki Prusiny na odcinku Tleń – Szarłata. Występuje tu wiele rzadkich gatunków roślin charakterystycznych dla siedlisk grądowych[9].
Użytki ekologiczne
Dnia 20 listopada 2015 roku ustanowiono 2 użytki ekologiczne. Pierwszy o nazwie „Uroczysko Chłop” o powierzchni 4,7 ha znajduje się na terenach leśnych wsi Radańska[10], drugi zaś o nazwie „Uroczysko Niedźwiedź”[11] i powierzchni 8,64 ha na terenach Osia[12].
Szlaki turystyczne
Przez obszar gminy znajdują się następujące szlaki piesze[13]:
Szlak harcerzy Światowida – długość 10,6 km
Przebieg stacja PKP Łążek – most na Wdzie w Starej Rzece
ścieżynka Zagłoby – długość 19 km
Przebieg: stanica wodna PTTK w Tleniu – Tleń – leśniczówka Czarna Woda - jez. Piaseczno - most na Wdzie w Starej Rzece – Radańska – stacja PKP Osie
im. Zagłoby-Zyglera – długość 15,5 km
Przebieg: stanica wodna PTTK w Tleniu – Tleń – wiadukt kolejowy przy szosie Tleń-Osie – Grzybek – Skrzyniska - szkoła w Wierzchach
szlak Piętaszków – długość - 4,2 km
Przebieg: wokół jeziora Mukrz
szlak łącznikowy - długość - 4 km
Przebieg: rynek w Osiu – szlak Zagłoby-Zyglera
- Stu z nieba – długość - 58 km (z czego 19,5 na terenie gminy)
Przebieg: Warlubie – jez. Miedzno - leśnictwo Orli Dwór – rez. „Brzęki” – brukowana droga Osie-Skórcz – most na Wdzie w Starej Rzece – Sarnia Góra – Zazrdość – Śliwice – Szlachta
- szlak Klubu Turystów „Wszędołazy” – długość 28 km (8 km na terenie gminy)
Przebieg: stanica wodna PTTK w Tleniu – Wierzchy – Wylewy – leśnictwo Smolarnia – Zdroje – Zielonka – Wierzchucin Stary – Cekcyn
- Cisów staropolskich' – długość 26,5 km (12 km na terenie gminy)
Przebieg: stacja PKP Tleń – most na Prusinie - ośrodek Geovita – Wierzchy – Wylewy – Zgorzały Most – Homer – rez. Cisy Staropolskie – Błądzim
- Partyzantów AK – długość 103 km
Przebieg: Czersk Świecki – Błędno – Śliwice – Szlachta.
Oprósz szlaków pieszych wyznaczono 7 tras do nordic walking.
Zabytki
Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy[14]:
- zespół kościelny parafii pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża w Osiu, obejmujący: kościół z 1901 roku; cmentarz przykościelny; plebanię z końca XIX w.; organistówkę z 1894, przy ul. Kościelnej 4, nr A/184/1-3 z 22.06.2004 roku
- szkoła i budynek gospodarczy murowano-drewniany z 1914 roku w Starej Rzece, nr A/1393/1-2 z 27.10.2008 roku
- brukowany trakt leśny Tleń-Osie („Trakt Napoleoński”) z 1807 roku w Tleniu, nr 27/A z 20.02.1969 roku.
Przez gminę przebiega niezelektryfikowana linia kolejowa nr 215 Laskowice Pomorskie-Bąk ze stacją w Osiu oraz przystankami osobowymi w Tleniu, Łążku i Kwiatkach.
Drogi dojazdowe[5] do gminy:
Na obszarze gminy funkcjonowały cmentarze ewangelickie w następujących miejscowościach[15]:
trzy w Brzezinach, Grabowa Buchta, Osie, Stara Rzeka, Szarlata, Tleń, Wierzchy, Zgorzały Most, Żur. Ponadto w Osiu był zlokalizowany nieistniejący kościół ewangelicki.
Brzeziny, Jaszcz, Łążek, Miedzno, Osie, Pruskie, Radańska, Stara Rzeka, Tleń, Wałkowiska, Wierzchy.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
