Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Osceola, właśc. As-se-he-ho-lar lub Asi-yahola (ur. ok. 1804 w Tallassee, zm. 30 stycznia 1838 w Fort Moultrie) – północnoamerykański Indianin, wódz Seminolów[1] podczas ich drugiej wojny z białymi Amerykanami.
 Osceola na litografii z 1838 | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Bill Powell |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
30 stycznia 1838 |
| Przyczyna śmierci | |
Osceola urodził się najprawdopodobniej w 1804 roku jako Bill Powell w wiosce narodu Krików, Talisi w dzisiejszej Alabamie. Jego matka, Polly Coppinger, była półkrwi Indianką[2], za ojca uważany był biały handlarz William Powell, chociaż część historyków kwestionuje ten pogląd, zaprzeczał temu również sam Osceola w dorosłym życiu[3]. Wychowywał się wraz z rodzeństwem w matrylinearnej kulturze narodu swej matki. W 1814 roku, po przegranej i śmierci Tecumseha, którego wspierali także Krikowie, musieli oni pod naporem zwycięskich białych Amerykanów przenieść się na Florydę, gdzie dołączyli do osiadłych tam współplemieńców i blisko z nimi spokrewnionych Seminolów[4]. U mieszkających na Florydzie Indian znajdowali również schronienie murzyńscy niewolnicy zbiegli z plantacji, sam Osceola miał murzyńską żonę, a w wojnach u boku czerwonoskórych brali udział także czarnoskórzy wojownicy[5].
Na początku lat 30. XIX wieku, działając na mocy Indian Removal Act, władze amerykańskie zawarły z Seminolami traktaty w Payne's Landing (1832) i Fort Gibson (1833). Zgodnie z ich ustaleniami Indianie mieli zostać przesiedleni na zachód, na obszar Terytorium Indiańskiego. Jedynie część plemienia zastosowała się do postanowień traktatów; większość, w tym główni wodzowie oraz młodzi wojownicy byli temu przeciwni[6]. Jednym z aktywniejszych opozycjonistów był Osceola, który miał przebić egzemplarz traktatu z Payne's Landing własnym nożem. Ten epizod, prawdopodobnie niemający miejsca w rzeczywistości, przeszedł do legendy[7].
W 1834 roku agentem rządu, odpowiedzialnym za przesiedlenie Seminolów, został Wiley Thompson[8]. Zapowiedział on pozbawienie władzy tych wodzów, którzy sprzeciwiali się opuszczeniu Florydy. Uwięził na pewien czas Osceolę, uwalniając go dopiero po wymuszeniu na nim zgody na warunki traktatu z Payne's Landing[9]. W listopadzie 1835 roku grupa wojowników pod dowództwem Osceoli zamordowała jednego z wodzów, Charliego Emathlę, zwolennika współpracy z białymi[10], 28 grudnia zaś w pobliżu Fortu King samego Thompsona[8] i sześciu innych białych[11]. To zdarzenie wraz z mającą miejsce tego samego dnia tzw. masakrą Dade'a (grupa wojowników wybiła niemal do nogi ponadstuosobowy oddział żołnierzy amerykańskich zmierzających z Fort Brooke do Fort King[12]), stało się przyczyną wybuchu drugiej wojny Seminolów z białymi[13].
Przez kolejne dwa lata Osceola na czele wojowników odniósł szereg sukcesów w potyczkach z wojskami amerykańskimi, dowodzonymi początkowo przez generała Winfielda Scotta, później gubernatora Florydy Richarda K. Calla, a następnie generała Thomasa Jesupa[9][14]. Dopiero ten ostatni dzięki swoim zdecydowanym działaniom zaczął odwracać losy wojny, zmuszając część walczących Indian do zawieszenia broni i dołączenia do przesiedlonych współplemieńców. W październiku 1837 roku zaprosił grupę wodzów z chorym już wówczas na malarię Osceolą na rozmowy do Fort Payton. Tam 21 października zostali pochwyceni, mimo przybycia pod białą flagą jako parlamentariusze[14].
Osceola został osadzony w Fort Marion, zaś po udanej ucieczce części wojowników, w grudniu przeniesiony do Fort Moultrie w Karolinie Południowej. Uwięzionego wodza odwiedziło między innymi kilku znanych rysowników, w tym George Catlin, prosząc go o pozowanie[15]. Uwięzienie pogorszyło stan zdrowia Osceoli, który zmarł 30 stycznia 1838 roku[11] i został pochowany w forcie[9].
Wojskowy chirurg, Frederick Weedon, zabalsamował i zachował jego głowę jako osobliwość. Po wielu latach, za pośrednictwem doktora Valentine’a Motta, trafiła do muzeum chirurgii w Nowym Jorku i prawdopodobnie zaginęła podczas pożaru w 1865 roku[9][16]. W 1967 roku na terenie dawnego Fort Moultrie odkryto grób zawierający bezgłowy szkielet, uznany za szczątki Osceoli[17].
Postać Osceoli przeszła do legendy, inspirując wielu twórców. Została upamiętniona w literaturze, sztuce, muzyce i filmie, m.in. w Seminole (1953); także kilka miejscowości nosi jego imię[9]. W Silver Springs na Florydzie znajduje się pomnik Osceoli przebijającego sztyletem traktat z Payne's Landing.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
