![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Orkoraptor_drawing.jpg/640px-Orkoraptor_drawing.jpg&w=640&q=50)
Orkoraptor
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Orkoraptor – rodzaj dużego teropoda należącego do kladu Tetanurae. Żył w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Ameryki Południowej. Osady, w których odkryto jego skamieniałości pierwotnie datowano na mastrycht; późniejsze badania wskazują, że należy je datować na cenoman–santon[1][2], najprawdopodobniej na cenoman[3]. Jego szczątki odnaleziono znaleziono w skałach formacji Pari Aike (przez Varelę i współprawników (2012) uważaną za część formacji Mata Amarilla[3]; natomiast Egerton i współpracownicy (2013), Schroeter i współpracownicy (2014) oraz Lacovara i współpracownicy (2014) uważają formację Pari Aike jedynie za alternatywną nazwę formacji Cerro Fortaleza[4][5][6]) w południowej Patagonii (Argentyna). Nazwa Orkoraptor oznacza „rabuś znad Zębatej Rzeki” i pochodzi od „Orr-Korr” – lokalnego określenia rzeki La Leona, gdzie odkryto skamieniałości orkoraptora. Materiał kopalny obejmował niekompletny szkielet zawierający fragment czaszki, kręg ogonowy oraz część piszczeli. Spośród południowoamerykańskich teropodów zasięg występowania orkoraptora obejmuje jedne z najbardziej wysuniętych na południe terenów[7].
![]() | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
(bez rangi) | Avetheropoda/Neotetanurae | ||
Rodzaj |
Orkoraptor | ||
Gatunki | |||
|
Novas, Ezcurra i Lecuona wskazują na podobieństwa w budowie szkieletu pomiędzy orkoraptorem a maniraptorami i konkludują, że Orkoraptor jest formą bardziej zaawansowaną od np. tyranozaurów. Zęby przypominają budową zęby kompsognatydów i deinonychozaurów, jednak Orkoraptor różni się od niektórych grup celurozaurów (Ornithomimosauria, Compsognathidae, Alvarezsauridae, Dromaeosauridae, Aves) m.in. obecnością pojedynczej pary niewielkich pleurocelów po obu stronach kręgów ogonowych[7]. Analiza Rogera Bensona i współpracowników z 2010 roku umiejscawia orkoraptora jako zaawansowanego allozauroida należącego do rodziny Neovenatoridae – grupy obejmującej zróżnicowane teropody. Jeśli hipoteza ta jest prawidłowa, Orkoraptor byłby geologicznie najpóźniejszym spośród wszystkich znanych allozauroidów[8]. Z kolei z analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Cristiana Dal Sasso i Simone Maganuco (2011) wynika, że Orkoraptor był bazalnym przedstawicielem rodziny Compsognathidae siostrzanym do rodzaju Scipionyx[9].