Organizacja Państw Turkijskich (tur. Türk Devletleri Teşkilatı; do 12 listopada 2021 tur. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi)[1], pol. Rada Współpracy Państw Języków Turkijskich (Rada Turkijska)) – organizacja międzynarodowa zrzeszająca państwa, w których językiem urzędowym są języki turkijskie. Sekretariat Generalny znajduje się w Stambule. Kraje członkowskie organizacji to: Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Turcja i Uzbekistan. Turkmenistan nie jest obecnie (2020) członkiem Rady Współpracy ze względu na neutralny status, jednak poprzez swoje kulturowe dziedzictwo jest możliwy akces tego państwa do organizacji w przyszłości[2]. Od 2018 r. status obserwatora przy Radzie Współpracy mają Węgry[3].
 | |
 Państwa członkowskie Obserwatorzy | |
| Siedziba |
Stambuł (Sekretariat Generalny) |
|---|---|
| Członkowie | |
| Sekretarz Generalny |
Kubanychbek Omuraliev |
| Honorowy Prezydent |
Nursułtan Nazarbajew (dożywotnio) |
| Utworzenie |
3 października 2009 |
| Strona internetowa | |
3 września 2018 wybrano Baghdada Amreyeva, kazachskiego polityka, na sekretarza generalnego organizacji[4]. W 2019 r. dożywotnim honorowym prezydentem Rady Współpracy Państw Języków Turkijskich został Nursułtan Nazarbajew, prezydent Kazachstanu w latach 1991–2019 (był on jednym z głównych inicjatorów powołania tego typu organizacji)[5][6]. W listopadzie 2021 na szczycie w Stambule organizacja zmieniła nazwę na: Organizacja Państw Turkijskich (ang. Organization of Turkic States)[7].
Organizacja Państw Turkijskich jest obserwatorem w Organizacji Współpracy Gospodarczej. Podobny status stara się uzyskać również w Organizacji Narodów Zjednoczonych i Organizacji Współpracy Islamskiej[potrzebny przypis].
Historia
Rada Współpracy Państw Języków Turkijskich została założona 3 października 2009 r. na mocy porozumienia w Nachiczewaniu[8], podpisanego przez rządy Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu i Turcji[9].
W 2012 r. przyjęto oficjalną niebiesko-białą flagę. 30 kwietnia 2018 r. ogłoszono, że do organizacji przystąpi Uzbekistan[10]. Kraj jednak dopiero w kolejnym roku formalnie wystąpił o członkostwo[11].
Od końca 2018 r. status obserwatora posiadają Węgry i mogą ubiegać się o pełne członkostwo[3]. W 2020 r. Ukraina oznajmiła, że chce ubiegać się o status obserwatora[12][13]. 3 maja 2021 r. Afganistan oficjalnie złożył wniosek o uzyskanie statusu obserwatora w organizacji[14][15].
Szczyty organizacji
Kolejne szczyty Rady Współpracy odbywały się w: Ałmaty (2011), Biszkeku (2012), Qəbəli (2013), Bodrumie (2014), Astanie (2015), Czołpon-Acie (2018), Baku (2019), Stambule (2021), Astanie (2023), Szuszy (szczyt informacyjny 2024)[16][17].
15 października 2019 r. w Baku odbył się jubileuszowy 7. Szczyt Rady Państw Współpracy Języków Turkijskich, podczas którego obchodzono 10-lecie istnienia organizacji. Wzięli z nim udział: prezydent Azerbejdżanu İlham Əliyev, prezydent Kirgistanu Sooronbaj Dżeenbekow, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, prezydent Uzbekistanu Shavkat Mirziyoyev oraz premier Węgier Viktor Orbán. Do wzięcia udziału w szczycie zaproszono również Turkmenistan, który reprezentował Purli Agamuradow[18].
10 kwietnia 2020 r. odbył się, zwołany z inicjatywy prezydenta Azerbejdżanu, nadzwyczajny szczyt, podczas którego w formie wideokonferencji omawiano walkę z pandemią wirusa COVID-19. Wziął w niej udział Tedros Adhanom, dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia[19][20].
Szczyt w Stambule w 12 listopada 2021 roku odbywał się pod hasłem: „Zielone technologie i inteligentne miasta w epoce cyfrowej”. Podjęto na nim decyzje dotyczące przekształcenia struktury organizacji i uzyskania mapy drogowej jej wspólnych celów w ramach dokumentu wizji na rok 2040[21].
Sekretarze generalni
Stan na 2023-02-03[22].
Państwa członkowskie
Członkowie
- Turcja (państwo założycielskie)
- Kazachstan (państwo założycielskie)
- Azerbejdżan (państwo założycielskie)
- Kirgistan (państwo założycielskie)
- Uzbekistan (od 2018 r., formalnie 2019 r.)
Obserwatorzy
- Węgry (od 2018 r.)[3].
- Turkmenistan (od 2021)[24].
- Cypr Północny (od 2022)[25].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
