Order Krzyża Wojskowego

Order Krzyża Wojskowego (OKW) – polski order wojskowy przyznawany żołnierzom Sił Zbrojnych i osobom cywilnym za wybitne zasługi w działaniach przeciw terroryzmowi lub podczas operacji pokojowych. Stanowi najwyższe z odznaczeń wojskowych nadawanych w Polsce za czyny bojowe w czasie pokoju.

Order Krzyża Wojskowego

Awers Krzyża Kawalerskiego
Awers – Gwiazda do Krzyża Wielkiego
Baretka
Ustanowiono	18 października 2006
Dewiza	MILITO PRO PATRIA (Walczę dla Ojczyzny)
Wielkość	(bez korony): 45 mm (kl. I i II) 38 mm (kl. III)
Powyżej	Order Odrodzenia Polski
Poniżej	Order Krzyża Niepodległości
Powiązane	Krzyż Wojskowy Wojskowy Krzyż Zasługi Morski Krzyż Zasługi Lotniczy Krzyż Zasługi Wojskowa odznaka „Za Rany i Kontuzje”

Sznur orderowy Orderu Krzyża Wojskowego

Order Krzyża Wojskowego

Utworzenie

Order ustanowiono ustawą z dnia 18 października 2006 roku o zmianie ustawy z dnia 16 października 1992 roku o orderach i odznaczeniach. Zmiana została wprowadzona w życie 10 listopada 2006 roku. Równocześnie Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zmienił rozporządzeniem z dnia 21 października 2006 roku rozporządzenie z dnia 10 listopada 1992 roku w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń.

Zgodnie z treścią wyżej wymienionej ustawy „Order Krzyża Wojskowego jest nagrodą za wybitne czyny bojowe połączone z wyjątkową ofiarnością i odwagą w czasie działań bojowych przeciwko aktom terroryzmu w kraju lub podczas użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami kraju w czasie pokoju”. W systemie polskich odznaczeń zajmuje miejsce za Orderem Odrodzenia Polski i przed Orderem Krzyża Niepodległości. Order Krzyża Wojskowego posiada 3 klasy: klasę I – Krzyż Wielki, klasę II – Krzyż Komandorski oraz klasę III – Krzyż Kawalerski, a jego nazwa nawiązuje do dawnej nazwy Orderu Virtuti Militari.

Nadawanie

Order Krzyża Wojskowego nadaje i wręcza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, z inicjatywy własnej lub na wniosek Prezesa Rady Ministrów albo Kapituły Orderu. Prezydent ma również prawo do pozbawienia Orderu osoby nim odznaczonej.

Zgodnie z zasadami nadawania Order Krzyża Wojskowego może otrzymać:

• Krzyż Wielki:
  • dowódca jednostki wojskowej za nadzwyczajne czyny bojowe albo wybitną inicjatywę, połączoną z umiejętnym i skutecznym dowodzeniem operacją lub akcją bojową;
• Krzyż Komandorski:
  • dowódca jednostki wojskowej za umiejętne i skuteczne dowodzenie podczas operacji lub akcji bojowej,
  • oficer za czyn zapewniający sukces operacji lub akcji bojowej,
  • oficer sztabu za współpracę z dowódcą, jeżeli współpraca ta w sposób wybitny przyczyniła się do sukcesu operacji lub akcji bojowej,
  • podoficer albo szeregowy posiadający już Krzyż Kawalerski za czyn wybitnego męstwa połączony z narażeniem życia;
• Krzyż Kawalerski:
  • dowódca lub inny żołnierz za śmiały czyn bojowy albo osobiste męstwo w akcji bojowej,
  • osoba cywilna za okazanie niezwykłego męstwa i odwagi,
  • jednostka wojskowa wybitnie zasłużona w bojach.

Kapituła Orderu Krzyża Wojskowego

Kapituła Orderu stoi na straży jego honoru i składa się z Kanclerza Kapituły oraz 5 członków, w tym zastępcy Kanclerza oraz sekretarza Kapituły. Kanclerza i członków Kapituły powołuje Prezydent spośród Kawalerów Orderu na okres 5 lat.

I Kapituła

Pierwszą Kapitułę powołał Prezydent RP 31 marca 2009, a nominacje wręczył 15 maja 2009.

Skład I Kapituły

• gen. broni Bronisław Kwiatkowski – Kanclerz Orderu, Kawaler Orderu Krzyża Wojskowego II klasy od 11 listopada 2006;
• sierż. szt. Zbigniew Siekierski – zastępca Kanclerza Orderu, Kawaler Orderu Krzyża Wojskowego III klasy od 8 maja 2007;
• mjr Adam Wiak – sekretarz Kapituły, Kawaler Orderu Krzyża Wojskowego III klasy od 8 maja 2007;
• mjr Adam Zbigniew K. – członek Kapituły, Kawaler Orderu Krzyża Wojskowego III klasy od 11 listopada 2006;
• por. Tomasz Paweł Nowicki – członek Kapituły, Kawaler Orderu Krzyża Wojskowego III klasy od 8 maja 2007;
• sierż. Łukasz Paweł S. – członek Kapituły, Kawaler Orderu Krzyża Wojskowego III klasy od 11 listopada 2006.

Po śmierci gen. broni Bronisława Kwiatkowskiego w katastrofie smoleńskiej na stanowisku Kanclerza Orderu zaistniał wakat. W dniu 9 sierpnia 2011 Prezydent RP powołał na funkcję Kanclerza gen. bryg. Andrzeja Reudowicza^[1], Kawalera Orderu Krzyża Wojskowego II klasy od dnia 5 maja 2011^[2][3]. Uroczystość wręczenia aktu powołania odbyła się 14 września 2011 w siedzibie BBN-u^[4].

II Kapituła

1 kwietnia 2014 te same osoby zostały powołane w skład Kapituły na kolejną kadencję (8 lipca 2014 wręczono akty powołania wszystkim członkom, oprócz Kanclerza, który powołany był 9 sierpnia 2011)^[5][6][3]. 2 maja 2017 dotychczasowy Kanclerz Orderu został powołany na kolejną kadencję^[7].

Skład II Kapituły

• gen. dyw. Andrzej Marek Reudowicz – Kanclerz Orderu,
• mł. chor. Zbigniew Siekierski – Zastępca Kanclerza Orderu,
• ppłk Adam Wiak – Sekretarz Kapituły,
• mjr Adam Zbigniew K. – członek Kapituły,
• kpt. Tomasz Paweł Nowicki – członek Kapituły,
• st. sierż. Łukasz Paweł S. – członek Kapituły.

2 maja 2017 prezydent Andrzej Duda wręczył gen. dyw. Andrzejowi Reudowiczowi ponowne mianowanie na Kanclerza Orderu Krzyża Wojskowego^[8].

Wygląd

Oznaką Orderu Krzyża Wojskowego jest równoramienny krzyż kawalerski, którego ramiona pokryte są granatową emalią, a w środku znajduje się srebrzony orzeł państwowy w koronie. Rewers krzyża składa się ze Szczerbca skierowanego ostrzem w dół (na ramionach pionowych), dwuwierszowego napisu „MILITO PRO PATRIA” („WALCZĘ DLA OJCZYZNY”, na ramionach poziomych) oraz daty „MMVI” i numeru Orderu danej klasy (na ramieniu dolnym). Krzyż wieńczy u góry korona Chrobrego, zawieszona na granatowej wstędze z dwoma symetrycznie położonymi przy bokach karmazynowymi pasami.

Cechami odróżniającymi odznaki poszczególnych klas są:

• sposób noszenia: na szyi w klasie I i II, na lewej piersi w klasie III
• wymiar krzyża bez korony: 45 mm w klasie I i II, 38 mm w klasie III
• szerokość wstęgi: 45 mm w klasie I i II, 40 mm w klasie III
• szerokość pasów na wstędze: 10 mm w klasie I i II, 9 mm w klasie III
• odległość pasów od krawędzi wstęgi: 4 mm w klasie I i II, 3 mm w klasie III
• wykończenie obramowania awersu i ramion rewersu: pozłacane w klasie I, posrebrzane w klasie II i III.

Dodatkowo oznaką klasy I jest gwiazda orderowa złożona z 8 pęków srebrnych promieni o średnicy 87 mm wraz z nałożonym Krzyżem Wielkim. Gwiazdę orderową nosi się na lewej piersi poniżej innych odznak orderów i odznaczeń. Natomiast żołnierze jednostek wojskowych wyróżnionych Krzyżem Kawalerskim mogą nosić sznur naramienny o łącznej długości 1510 mm z granatowego jedwabiu, przerabiany karmazynem i zakończony ołówkiem ze srebrzonego metalu.

Granatowo-karmazynową rozetkę posiadają klasy I i II, przy czym rozetka w klasie I jest ułożona na złotym galoniku. W klasie III zamiast rozetki występuje wstążeczka (o szerokości 4 mm) wzorowana na wstędze orderowej. Kolory baretki są identyczne ze wstęgą Orderu III klasy. Dla odróżnienia na baretkę klasy I lub II nałożona jest odpowiednia rozetka. Podobnie do Krzyża Wojennego Virtuti Militari oznaki wszystkich posiadanych klas Orderu Krzyża Wojskowego można nosić jednocześnie.

Autorem insygniów Orderu Krzyża Wojskowego jest artysta plastyk Andrzej Heidrich^[9].

Odznaki Orderu Krzyża Wojskowego
Klasa	Krzyż Wielki	Krzyż Komandorski	Krzyż Kawalerski
Krzyż (awers i rewers)
Baretka
Rozetka lub wstążka

Barwy wstążki Orderu Krzyża Wojskowego (w układzie poziomym) posiada wojskowa odznaka „Za Rany i Kontuzje”. Umieszcza się na niej srebrne pięcioramienne gwiazdki za odniesione obrażenia.

Wojskowa odznaka „Za Rany i Kontuzje”
z jedną gwiazdką	z dwiema gwiazdkami	z trzema gwiazdkami

Nadania

Prezydentura Andrzeja Dudy (od sierpnia 2015 – do 31 grudnia 2018)^[10]:

	I klasa	II klasa	III klasa	Razem
2018	0	0	0	0
2017	0	0	0	0
2016	0	0	0	0
2015	0	0	0	0
Razem	0	0	0	0

Prezydentura Bronisława Komorowskiego (od sierpnia 2010 – do sierpnia 2015)^[10]:

	I klasa	II klasa	III klasa	Razem
2015	0	5	8	13
2014	0	3	5	8
2013	0	16	19	35
2012	0	1	9	10
2011	0	10	24	34
2010	0	1	5	6
Razem	0	31	62	93

Marszałek Bronisław Komorowski w czasie, gdy pełnił obowiązki Prezydenta (kwiecień-lipiec 2010)^[11]:

	I klasa	II klasa	III klasa	Razem
2010	0	0	3	3
Razem	0	0	3	3

Prezydentura Lecha Kaczyńskiego (2006 – 2010)^[12]:

	I klasa	II klasa	III klasa	Razem
2010	0	0	0	0
2009	0	8	17	25
2008	0	3	9	12
2007	0	7	11	18
2006	0	1	8	9
Razem	0	19	45	64

Kawalerowie

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Krzyża Wojskowego.

• Kawalerowie Orderu Krzyża Wojskowego I klasy – Krzyża Wielkiego

nadawanie Orderu w tej klasie nie zostało rozpoczęte

• Kawalerowie Orderu Krzyża Wojskowego II klasy – Krzyża Komandorskiego

Lp.	Imię i nazwisko	Stopień	Data	Uwagi
1.	Bronisław Kwiatkowski	gen. dyw.	2006-11-11[13]
2.	Łukasz Kurowski	por.	2007-08-15[14]	pośmiertnie
3.	Bartosz Orzechowski	ppor.	2007-10-05[15]	funkcjonariusz BOR pośmiertnie
4.	Grzegorz Gers	mjr	2007-11-09[16]
5.	Mirosław Opara	kpt.
6.	Radosław Pankiewicz	mjr
7.	Marek Tomaszycki	gen. bryg.
8.	Paweł Wachowicz	kpt.
9.	Ireneusz Bartniak	gen. bryg.	2008-04-30[17]
10.	Tadeusz Buk	gen. dyw.
11.	Jerzy Biziewski	gen. bryg.	2008-08-04[18]
12.	Mariusz Pawluk	ppłk	2009-04-27[19]
13.	Mirosław Polakow	ppłk	2009-08-10[20]
14.	Piotr Raczyński	kpt.
15.	Daniel Ambroziński	kpt.	2009-08-11[21]	pośmiertnie
16.	Rajmund Andrzejczak	płk	2009-11-06[22][23]
17.	Artur Sarzyński	mjr
18.	Waldemar Skrzypczak	gen. broni		w rezerwie
19.	Dariusz Zwolak	mł. chor.
20.	Andrzej Przekwas	gen. bryg.	2010-11-16[24]
21.	Andrzej Reudowicz	gen. bryg.	2011-05-05[2]
22.	Bogusław Pacek	gen. dyw.	2011-08-02[25]
23.	Sławomir Wojciechowski	gen. bryg.	2011-11-08[26]
24.	Rafał Lis	mjr	2012-08-11[27]
25.	Krzysztof Woźniak	mjr	2013-01-25[28]	pośmiertnie
26.	Bogdan Tworkowski	gen. bryg.	2013-05-15[29]
27.	Marcin Fitas	płk	2013-08-01[30]
28.	Maciej Siudak	płk
29.	Jarosław Górowski	ppłk
30.	Andrzej Tuz	gen. bryg.	2013-08-07[31]
31.	Cezary Podlasiński	gen. bryg.	2014-06-03[32]
32.	Mariusz Czernia	ppor.	2014-07-28[33]
33.	Marek Sokołowski	gen. bryg.
oraz czterech żołnierzy Jednostki Wojskowej GROM

• Kawalerowie Orderu Krzyża Wojskowego III klasy – Krzyża Kawalerskiego

Lp.	Imię i nazwisko	Stopień	Data	Uwagi
1.	Mariusz Korner	mł. chor. szt.	2006-11-11[13][34]
2.	Tomasz Murkowski	sierż.		pośmiertnie
3.	Mariusz Sawicki	st. kpr.
4.	Łukasz Sikora	sierż.
5.	Zbigniew Ulaszewski	st. plut.
6.	Piotr Nita	st. szer.	2007-02-09[35]	pośmiertnie
7.	Tomasz Jura	kpr.	2007-04-23[36]	pośmietnie
8.	Marcin Trelka	mł. chor.	2007-04-25[37]
9.	Tomasz Nowicki	por.	2007-05-08[38]
10.	Zbigniew Siekierski	st. sierż.
11.	Adam Wiak	kpt.
12.	Jerzy Gut	ppłk	2007-08-15[39]
13.	Marcin Markiewicz	por.
14.	Andrzej Filipek	sierż.	2007-11-05[40]	pośmiertnie
15.	Jarosław Miller	por.	2007-11-09[16]
16.	Roland Rusiecki	kpt.
17.	Jacek Domański	st. szer.	2008-02-28[41]
18.	Hubert Kowalewski	kpr.		pośmiertnie
19.	Szymon Słowik	st. kpr.		pośmiertnie
20.	Grzegorz Politowski	kpr.	2008-04-09[42]	pośmiertnie
21.	Robert Marczewski	por.	2008-06-25[43]	pośmiertnie
22.	Paweł Brodzikowski	kpr.	2008-08-22[44]	pośmiertnie
23.	Waldemar Sujdak	plut.		pośmiertnie
24.	Paweł Szwed	kpr.		pośmiertnie
25.	Emil Uran	st. szer.
26.	Paweł Legencki	sierż.	2009-04-27[19]	pośmiertnie
27.	Piotr Mikułowski	sierż.		pośmiertnie
28.	Grzegorz Kaliciak	kpt.	2009-04-28[45]
29.	Krzysztof Kaśkos	por.	2009-07-13[46]	w rezerwie pośmiertnie
30.	Artur Żukowski	st. chor.		w rezerwie pośmiertnie
31.	Leszek Giergielewicz	ppor.	2009-08-10[20]
32.	Łukasz Goździk	st. sierż.
33.	Marcin Poręba	sierż.	2009-09-07[47]	pośmiertnie
34.	Artur Pyc	kpr.	2009-09-10[48]	pośmiertnie
35.	Piotr Marciniak	kpr.	2009-09-11[49]	pośmiertnie
36.	Szymon Graczyk	kpr.	2009-10-12[50]	pośmiertnie
37.	Radosław Szyszkiewicz	kpr.		pośmiertnie
38.	Wojciech Czech	st. chor.	2009-11-06[51]
39.	Andrzej Kasperuk	st. chor.
40.	Paweł Mateńczuk	st. chor. szt.
41.	Marcin Wyszyński	st. sierż.
42.	Michał Kołek	kpr.	2009-12-21[52]	pośmiertnie
43.	Miłosz Górka	plut.	2010-06-15[53]	pośmiertnie
44.	Grzegorz Bukowski	kpr.	2010-06-18[54]	pośmiertnie
45.	Paweł Stypuła	plut.	2010-06-29[55]	pośmiertnie
46.	Dariusz Tylenda	st. kpr.	2010-08-09[56]	pośmiertnie
47.	Tomasz Kloc	mł. chor. szt.	2010-08-11[57]	w stanie spoczynku
48.	Jacek Wiśniewski	st. szer.
49.	Kazimierz Kasprzak	chor.	2010-09-29[58]	pośmiertnie
50.	Adam Szada-Borzyszkowski	sierż.	2010-10-19[59]	pośmiertnie
51.	Marcin Pastusiak	sierż.	2011-01-25[60]	pośmiertnie
52.	Jarosław Maćkowiak	mł. chor.	2011-06-06[61]	pośmiertnie
53.	Krzysztof Kwaśnik	chor.	2011-06-15[62]
54.	Paweł Poświat	sierż.	2011-08-01[63]	pośmiertnie
55.	Szymon Sitarczuk	sierż.	2011-08-24[64]	pośmiertnie
56.	Rafał Nowakowski	sierż.	2011-10-10[65]	pośmiertnie
57.	Mariusz Robert Deptuła	sierż.	2011-10-26[66]	pośmiertnie
58.	Marcin Piotr Krawczyński	mjr	2011-12-23[67]
59.	Krystian Banach	sierż.	2011-12-23[68]	pośmiertnie
60.	Piotr Ciesielski	mł. chor.		pośmiertnie
61.	Łukasz Krawiec	sierż.		pośmiertnie
62.	Marcin Szczurowski	sierż.		pośmiertnie
63.	Marek Tomala	sierż.		pośmiertnie
64.	Paweł Baron	ppor.	2012-08-11[27]
65.	Sebastian Bartkowski	st. sierż.
66.	Marek Górski	chor.
67.	Marek Kaszowski	st. chor.
68.	Jarosław Latała	st. szer.
69.	Marcin Pikula	st. szer.
70.	Andrzej Sinkiewicz	mł. chor.
71.	Mariusz Zając	sierż.
72.	Paweł Ordyński	sierż.	2013-03-22[69]	pośmiertnie
73.	Jan Kiepura	st. chor.	2013-06-11[70]	pośmiertnie
74.	Łukasz Sroczyński	st. chor.	2013-08-07[71]	pośmiertnie
75.	Mirosław Łucki	st. chor. szt.	2013-08-27[72]	pośmiertnie
76.	Sylwester Janik	st. chor.	2013-09-04[73]	pośmiertnie
77.	Tomasz Ciach	kpr.	2014-07-28[33]
78.	Karol Cierpica	ppor.
79.	Mirosław Rybak	szer.
80.	Rafał Zieliński	ppor.
81.	Rafał Celebudzki	st. chor.	2014-09-17[74]	pośmiertnie
oraz dziewięciu żołnierzy Jednostki Wojskowej GROM
oraz ośmioro żołnierzy 1 PSK, w tym dwóch żołnierzy odznaczonych pośmiertnie. – luty 2011[75]
w tym żołnierz Jednostki Wojskowej Formoza

Przypisy

1. Akt powołania (skan). bbn.gov.pl. [dostęp 2011-09-15].
2. M.P. z 2011 r. nr 73, poz. 720.
3. Kapituły orderów. prezydent.pl. [dostęp 2016-04-03].
4. Gen. bryg. A. Reudowicz Kanclerzem OKW. bbn.gov.pl, 14 września 2011. [dostęp 2011-09-15].
5. Wręczenie aktów powołań do Kapituły Orderu Krzyża Wojskowego. prezydent.pl, 8 lipca 2014. [dostęp 2014-07-10].
6. Uroczystość wręczenia aktów powołań do Kapituły Orderu Krzyża Wojskowego. bbn.gov.pl, 8 lipca 2014. [dostęp 2014-07-10].
7. Powołanie gen. Andrzeja Reudowicza na Kanclerza Orderu Krzyża Wojskowego. prezydent.pl, 2 maja 2017. [dostęp 2017-05-03].
8. Powołanie gen. Andrzeja Reudowicza na Kanclerza Orderu Krzyża Wojskowego. prezydent.pl, 2017-05-02. [dostęp 2017-05-21].
9. Krzysztof Majak: Od pół wieku projektuje polskie banknoty. Andrzej Heidrich: Narysowałem Świerczewskiego bez czapki... [wywiad]. naTemat.pl. [dostęp 2015-03-15].
10. Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka odznaczeń nadanych przez Prezydenta RP. [dostęp 2019-02-12].
11. Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka odznaczeń nadanych przez Marszałka Sejmu. [dostęp 2014-01-26].
12. Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka odznaczeń nadanych przez Prezydenta RP. [dostęp 2014-01-26].
13. M.P. z 2007 r. nr 18, poz. 209.
14. M.P. z 2007 r. nr 86, poz. 935.
15. M.P. z 2008 r. nr 05, poz. 57.
16. M.P. z 2008 r. nr 15, poz. 159.
17. M.P. z 2008 r. nr 94, poz. 809.
18. M.P. z 2009 r. nr 17, poz. 220.
19. M.P. z 2009 r. nr 40, poz. 636.
20. M.P. z 2010 r. nr 15, poz. 154.
21. M.P. z 2010 r. nr 15, poz. 156.
22. M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 345.
23. M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 346.
24. M.P. z 2011 r. nr 20, poz. 207.
25. M.P. z 2011 r. nr 103, poz. 1032.
26. M.P. z 2012 r. poz. 284.
27. M.P. z 2012 r. poz. 976.
28. M.P. z 2013 r. poz. 374.
29. M.P. z 2013 r. poz. 615.
30. M.P. z 2013 r. poz. 917.
31. M.P. z 2013 r. poz. 922.
32. M.P. z 2014 r. poz. 969.
33. M.P. z 2014 r. poz. 1023.
34. M.P. z 2007 r. nr 18, poz. 210.
35. M.P. z 2007 r. nr 36, poz. 414.
36. M.P. z 2007 r. nr 44, poz. 517.
37. M.P. z 2007 r. nr 45, poz. 530.
38. M.P. z 2007 r. nr 52, poz. 599.
39. M.P. z 2007 r. nr 86, poz. 934.
40. M.P. z 2008 r. nr 11, poz. 117.
41. M.P. z 2008 r. nr 71, poz. 640.
42. M.P. z 2008 r. nr 80, poz. 703.
43. M.P. z 2008 r. nr 95, poz. 819.
44. M.P. z 2009 r. nr 21, poz. 258.
45. M.P. z 2009 r. nr 41, poz. 648.
46. M.P. z 2010 r. nr 7, poz. 59.
47. M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 265.
48. M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 272.
49. M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 274.
50. M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 313.
51. M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 347.
52. M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 412.
53. M.P. z 2010 r. nr 52, poz. 704.
54. M.P. z 2010 r. nr 52, poz. 708.
55. M.P. z 2010 r. nr 52, poz. 712.
56. M.P. z 2010 r. nr 62, poz. 811.
57. M.P. z 2010 r. nr 62, poz. 814.
58. M.P. z 2011 r. nr 3, poz. 24.
59. M.P. z 2011 r. nr 12, poz. 124.
60. M.P. z 2011 r. nr 39, poz. 435.
61. M.P. z 2011 r. nr 79, poz. 799.
62. M.P. z 2011 r. nr 83, poz. 841.
63. M.P. z 2011 r. nr 98, poz. 988.
64. M.P. z 2011 r. nr 107, poz. 1083.
65. M.P. z 2012 r. poz. 195.
66. M.P. z 2012 r. poz. 234.
67. M.P. z 2012 r. poz. 436.
68. M.P. z 2012 r. poz. 437.
69. M.P. z 2013 r. poz. 481.
70. M.P. z 2013 r. poz. 853.
71. M.P. z 2013 r. poz. 923.
72. M.P. z 2013 r. poz. 942.
73. M.P. z 2014 r. poz. 308.
74. M.P. z 2014 r. poz. 1106.
75. Prezydent z wizytą w Lublińcu. prezydent.pl, 18 lutego 2011. [dostęp 2011-02-18].

Bibliografia

• Ustawa z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. z 2022 r. poz. 1031)
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 października 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz.U. z 2006 r. nr 196, poz. 1445)

Encyklopedie internetowe (order):

• PWN: 4653460