Mydlnica (Saponaria L.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych. Obejmuje ok. 40 gatunków[4][5]. Występują one głównie na obszarach górskich południowej Europy, w północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji (największe zróżnicowanie występuje w Turcji, gdzie rośnie 18 gatunków z tego rodzaju[6]). Jako introdukowane rosną w północnej Europie, środkowej i wschodniej Azji oraz w strefach umiarkowanych obu kontynentów amerykańskich[4]. W Polsce dziko rośnie tylko jeden gatunek – mydlnica lekarska (S. officinalis)[7].
Rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny osiągające do 90 cm wysokości. Ich pędy na przekroju okrągłe, wznoszą się prosto lub pokładają się. Są pojedyncze lub rozgałęziają się. Niektóre gatunki to rośliny poduszkowe. Korzeń u niektórych okazały, tęgi, u innych smukły[6][5]. Rośliny są nagie lub owłosione w obrębie kwiatostanu[8].
Naprzeciwległe, niepodzielone[6]. U nasady czasem zrosłe (zwłaszcza w górnej części pędu), u niektórych gatunków ogonkowe. Blaszka trój- rzadko pięcionerwowa, kształtu od łopatkowatego, poprzez jajowaty do eliptycznego, na szczycie tępa lub zaostrzona[5].
Zebrane w gęste lub luźne, szczytowe kwiatostany wierzchotkowe. Kielich zrosłodziałkowy, w postaci wąskiej rurki z 15–25 żyłkami, osiągającej 7–25 mm długości, zakończonej 5 krótkimi ząbkami. Płatków też 5, zwykle na końcach zaokrąglonych, barwy zwykle białej, jasnoróżowej, czerwonawej lub jasnożółtej. Na płatkach występuje przykoronek, a ich paznokieć opatrzony jest w dwie podłużne listewki. Pręcików jest 10, z miodnikami u nasady nitek. Słupek z górną i jednokomorową zalążnią oraz dwiema (rzadko trzema) szyjkami o długości 12–15 mm. Na ich końcu znajdują się wąskie, brodawkowate znamiona[6][5][8].
Torebki cylindryczne do jajowatych, otwierające się czterema ząbkami. Zawierają 15–75 dużych (do 2,5 mm średnicy), brązowych, kulistawych nasion[6][5].
Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Caryophylleae z podrodziny Caryophylloideae z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae)[12].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 160, ISBN978-83-62975-45-7.
Genus Saponaria L., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-01-17].
Ludmiła Karpowiczowa (red.):Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński.Warszawa:Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,1973. Brak numerów stron w książce