Monaster Objawienia Pańskiego w Krzemieńcu
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Monaster Objawienia Pańskiego – prawosławny klasztor w Krzemieńcu, należący do eparchii tarnopolskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.
Główna cerkiew | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Obwód | |||
Miejscowość | |||
Kościół | |||
Rodzaj klasztoru | |||
Eparchia | |||
Ihumenia |
Marioniła (Panasiuk)[1] | ||
Klauzura |
nie | ||
Typ monasteru |
żeński | ||
Obiekty sakralne | |||
Cerkiew |
Objawienia Pańskiego | ||
Cerkiew |
św. Hioba Poczajowskiego | ||
Cerkiew domowa |
św. Mikołaja | ||
Fundator |
Daniel Maliński, Wawrzyniec Drzewiński | ||
Styl |
barokowy, po przebudowie dodane elementy bizantyjsko-ruskie | ||
Materiał budowlany | |||
Data budowy |
1636 (pierwotna siedziba), 1750 | ||
Data zamknięcia |
1944 | ||
Data reaktywacji |
1990 | ||
![]() | |||
|
Prawosławny męski klasztor pod wezwaniem Objawienia Pańskiego w Krzemieńcu ufundowali chorąży Daniel Maliński i cześnik Wawrzyniec Drewiński w 1636[2][3]. Mnisi zajmowali się prowadzeniem szpitala, szkoły i przytułku, patronowali również świeckiemu Bractwu Objawienia Pańskiego[2][4]. Od 1636 lub 1638 prowadzili drukarnię, która publikowała teksty pisane w cyrylicy[2]. W XVIII w. mnisi prawosławni zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru, który przejęli jezuici. W 1725 przekazali oni obiekty klasztorne bazylianom[2]. Ci z kolei opuścili obiekty w latach 1805–1807, gdy decyzją Tadeusza Czackiego dawny budynek monasteru włączono w skład obiektów Liceum Krzemienieckiego[2]. Udostępniono im jednak osiemnastowieczny gmach klasztoru reformatów, ufundowany przez wojewodę kijowskiego Stanisława Potockiego w 1750. Bazylianie administrowali obiektem do represji carskich po powstaniu listopadowym, kiedy przejął go Rosyjski Kościół Prawosławny[5]. Reorganizacja prawosławnej wspólnoty zakonnej nastąpiła jednak dopiero w 1865, gdy do Krzemieńca sprowadzono mnichów z monasteru św. Jana Miłościwego w Zahajcach Małych[2]. Przez cztery lata monaster w Krzemieńcu był filią tegoż klasztoru, następnie od 1873 do 1906 podlegał klasztorowi Trójcy Świętej w Dermaniu. Według danych z 1892 wspólnotę tworzyło 6 mnichów i 25 posłuszników. Ponadto w monasterze rezydował jeden z biskupów pomocniczych eparchii wołyńskiej[2]. W odróżnieniu od wspólnot wielu innych monasterów regionu, mnisi z Krzemieńca nie udali się na bieżeństwo[6]. Według danych z 1936 w monasterze przebywało siedmiu mnichów[7].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Krzemieniec znalazł się w granicach II Rzeczypospolitej, zaś klasztor działał nadal w ramach diecezji wołyńskiej PAKP. Był rezydencją zwierzchnika diecezji[2]. Kompleks monasterski składał się z czterech cerkwi, jednopiętrowego budynku mieszkalnego dla mnichów, szkoły psalmistów z internatem, jednego obiektu gospodarczego oraz budynku seminarium duchownego i komitetu misyjnego diecezji[8].
Po zajęciu Krzemieńca przez Armię Czerwoną w 1944 monaster został zamknięty i zaadaptowany na salę sportową oraz szpital. Prawosławni odzyskali obiekty w 1990; klasztor został odremontowany[5] i jest ponownie czynny jako jeden z trzech monasterów eparchii tarnopolskiej. Od czasu reaktywacji jest to wspólnota żeńska[9].