Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Roman Szczepański vel Mieczysław Łebkowski vel Mieczysław Łepkowski, pseud.: „Dębina”, „Strzemię”, „Mieczysław”, „Spaniel” (ur. 21 września 1919 w Chełmży, zm. 12 kwietnia 1945 w Lublinie) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, oficer Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, cichociemny.
![]() Mieczysław Szczepański (ze zbiorów NAC) | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1939–1945 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
24 Pułk Artylerii Lekkiej, 3 Pułk Artylerii Lekkiej (3 DP), 1 Brygada Strzelców (PSZ), 1 Pułk Artylerii Lekkiej (PSZ), 77 Pułk Piechoty AK, Inspektorat Lublin AK |
Stanowiska |
oficer zwiadowczym pułku, dowódca plutonu, instruktor, młodszy oficer baterii, oficer zwiadu dywizjonu, dowódca plutonu, oficer batalionu, p.o. inspektora AK |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Urodził się 21 września 1919 w Chełmży w rodzinie naczelnika Urzędu Pocztowego i Telegrafu, Konrada Szczepańskiego (zm. 1942) i Teofili z domu Lewandowskiej (1884–1970). Miał brata Edmunda (ur. 1918) i siostrę Halinę (1921–2016). W młodości był harcerzem. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum Humanistycznego w Chełmży i zdaniu matury w 1937 roku kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Artylerii Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim (1937–1938), a następnie w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu, po ukończeniu której od 13 sierpnia 1939 roku był na praktyce w 24 pułku artylerii lekkiej. Zarówno edukację szkolną z uzyskaniem egzaminu dojrzałości, jak i naukę w obu szkołach podchorążych prowadził wspólnie z bratem Edmundem.
W związku z zagrożeniem wybuchu konfliktu zbrojnego podchorążowie otrzymali skrócenie nauki i w sierpniu 1939 zostali mianowani na stopnie podporucznika. Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej otrzymał przydział do Ośrodka Zapasowego 24 pułku w Przemyślu. Od 6 września walczył nad Sanem, od 12 września na linii Zamość–Kowel, a od 19 września był oficerem zwiadowczym pułku, później – dowódcą plutonu w samodzielnej grupie kpt. Strzeleckiego. Dostał się do niewoli radzieckiej 7 października, jednak został zwolniony 20 października i 7 grudnia przekroczył granicę polsko-węgierską. Był internowany na Węgrzech. W styczniu 1940 roku dotarł do Francji, gdzie został skierowany do Ośrodka Wyszkolenia Oficerów Artylerii w La Roche-sur-Yon, a 4 kwietnia – do 3 pułku artylerii lekkiej na stanowisko instruktora w batalionie szkolnym łączności w Camp de Coëtquidan. W czerwcu 1940 roku ewakuował się do Wielkiej Brytanii (na MS Batory), gdzie od 17 lipca był młodszym oficerem 3 baterii (później 2.) w 1 dywizjonie artylerii lekkiej 1 Brygady Strzelców. Po ukończeniu kilku kursów został w 1941 roku przeniesiony na stanowisko oficera zwiadu dywizjonu w I dywizjonie 1 pułku artylerii lekkiej.
Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w zakresie dywersji został zaprzysiężony 23 września 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu dokonano w nocy z 4 na 5 maja 1944 roku w ramach operacji dowodzonej przez kpt. naw. Edwarda Bohdanowicza (zrzut na placówkę „Mewa 1” położoną 15 km na południe od Skalbmierza; wśród skoczków tego zrzutu był m.in. Antoni Nosek). Po aklimatyzacji w majątku w Dalechowicach, dostał w czerwcu 1944 roku przydział do Okręgu Nowogródek AK na stanowisko oficera VII batalionu 77 pułku piechoty AK. Po aresztowaniach przez NKWD próbował nawiązać kontakty organizacyjne w Otwocku i Lublinie. W połowie grudnia został mianowany p.o. inspektora AK Inspektoratu Lublin AK.
Pod przybranym nazwiskiem Łepkowski rozpoczął pracę w Departamencie Statystycznym PKWN. 5 i 12 listopada 1944 roku brał udział w zebraniach, w czasie których rozważano m.in. metody obrony przed terrorem NKWD i ewentualny zamach na Bolesława Bieruta i Edwarda Osóbkę-Morawskiego. Plany te zostały zaniechane. W tym czasie na przełomie listopada i grudnia 1944 widywał się z nim w Lublinie jego brat Edmund (w tym czasie kapitan ludowego Wojska Polskiego, wcześniej porucznik Armii Krajowej, powstaniec warszawski).
9 stycznia 1945 roku został aresztowany przez NKWD i oskarżony o uczestnictwo w przygotowaniach do tych zamachów. Po brutalnym śledztwie został 9 kwietnia 1945 roku skazany na karę śmierci wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie pod przewodnictwem sędziego Konstantego Krukowskiego, działającego w trybie doraźnym (pozbawienie możliwości apelacji i odwołań). Trzy dni później, 12 kwietnia Szczepański został zastrzelony na schodach podziemi zamku lubelskiego. Prawdopodobnie został pochowany we wspólnej mogile na cmentarzu przy ul. Unickiej.
Postanowieniem Izby Karnej Sądu Najwyższego z 11 maja 1990 roku został uniewinniony i zrehabilitowany.
Narzeczoną Mieczysława Szczepańskiego była Szkotka, Irene Henderson (para utrzymywała kontakt od 1941 do 1943 w Glasgow). W związku z aresztowaniem i procesem Mieczysława Szczepańskiego w 1945, zagrożony konsekwencjami był jego brat Edmund, który z tego powodu wyemigrował do Argentyny.
Jego losy zostały opisane w książce Józefa Garlińskiego pt. Kiedy brat zabija brata ... Losy żołnierza AK Mieczysława Romana Szczepańskiego (Londyn 1987, Warszawa 1995). Oba wydania sfinansowała Irene Henderson-Thornton.
Jego nazwisko umieszczono na:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.