Marian Wojcieszek

Marian Bolesław Wojcieszek (ur. 19 sierpnia 1901 w Przytocznie, zm. 23 grudnia 1974 w Gdańsku) – polski komandor, szef Sztabu Głównego Marynarki Wojennej RP 1949-1951, więzień polityczny okresu stalinizmu

Marian Wojcieszek

komandor
Data i miejsce urodzenia	19 sierpnia 1901 Przytoczno
Data i miejsce śmierci	23 grudnia 1974 Gdańsk
Przebieg służby
Lata służby	1926–1951
Siły zbrojne	Marynarka Wojenna (II RP)  Marynarka Wojenna (PRL)
Jednostki	ORP „Warszawa”, ORP „Krakowiak”, 1 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej, ORP „Burza”, ORP „Mazur”, 2 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej.
Stanowiska	dowódca ORP „Warszawa” (1929-1930), dowódca ORP „Mazur” (1937-1938), dowódca 2 Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczego (1939-1939), dowódca Szczecińskiego Nadmorskiego Obszaru (1947-1949), szef Sztabu Głównego Marynarki Wojennej (1949-1951)
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Ukończył Wydział Mechaniczny Szkoły Morskiej w Tczewie (w 1924) i Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Toruniu (w 1928). W latach 1928–1929 służył w Kadrze Marynarki Wojennej w Świeciu. Od lutego 1929 do stycznia 1930 dowodził monitorem rzecznym ORP "Warszawa" we Flotylli Pińskiej. Następnie był zastępcą dowódcy ORP "Krakowiak" i oficerem flagowym Dywizjonu Minowców. W 1931 ukończył kurs artylerii przeciwlotniczej. W następnych latach dowodził baterią w 1 Morskim Dywizjonie Artylerii Przeciwlotniczej, kierował referatem w Kierownictwie Marynarki Wojennej i był I oficerem artylerii na ORP "Burza". 19 marca 1936 został mianowany kapitanem marynarki ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 15. lokatą w korpusie oficerów morskich^[1][2]. Od 1 czerwca 1937 do 2 maja 1938 dowodził szkolnym torpedowcem ORP "Mazur". 13 czerwca 1938 został dowódcą 2 Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej w Helu^[3][4]. Na jego czele brał udział w obronie Helu w 1939, po czym trafił do niemieckiej niewoli. Przebywał m.in. w Oflagu II C Woldenberg.

Od 19 lipca 1945 ponownie służył w Marynarce Wojennej w stopniu komandora podporucznika jako dowódca batalionu w Pułku Morskim. Od 17 grudnia 1945 do 20 czerwca 1946 był zastępcą dowódcy Głównego Portu MW do spraw zaopatrzenia. Następnie służył w Sztabie Głównym MW. Od 20 lutego 1947 do 28 lutego 1949 pełnił funkcję dowódcy Szczecińskiego Obszaru Nadmorskiego w Świnoujściu, po czym do 12 grudnia 1951 był szefem Sztabu Głównego Marynarki Wojennej. 12 grudnia 1951 został aresztowany przez funkcjonariuszy Informacji Wojskowej i po sfingowanym procesie skazany 21 lipca 1952 na karę śmierci. W trakcie procesu odwołał wcześniejsze zeznania jako wymuszone torturami. Na mocy prawa łaski prezydent PRL Bolesław Bierut 19 listopada 1952 zamienił mu karę na dożywocie^[5]. W 1956 wyszedł na wolność i został całkowicie zrehabilitowany. Po wyjściu z więzienia odrzucił ofertę powrotu do Marynarki Wojennej. Pracował w Polskim Rejestrze Statków, m.in. jako główny rzeczoznawca do spraw środków sygnałowych i ratunkowych. Został pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 55-23-6_2). Po ekshumacji jego szczątki zostały przeniesione i ponownie pochowane z honorami wojskowymi w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej 29 czerwca 2018^[6].

Stary grób kmdra Mariana Wojcieszka na Cmentarzu Witomińskim

Nowy grób kmdra Mariana Wojcieszka na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu

Przypisy

1. Sawicki 2011 ↓, s. 521.
2. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 393.
3. Sawicki 2011 ↓, s. 248.
4. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 916.
5. Gdynia. Pogrzeb „Trzech Komandorów”. gdansk.uw.gov.pl. [dostęp 2020-02-03].
6. Gdynia: Państwowy pogrzeb 9 marynarzy – ofiar zbrodni komunistycznej. portalmorski.pl. [dostęp 2020-02-03].

Bibliografia

• Janusz Królikowski, Waldemar Wierzykowski, Wielka księga dowódców okrętów Polskiej Marynarki Wojennej 1918-2018, Akademia Marynarki Wojennej 2019, ISBN 978-83-952141-6-5
• Wiesława Kwiatkowska, Małgorzata Sokołowska: Gdyńskie cmentarze, Oficyna Verbi Causa 2003, ISBN 83-91-8526-2-8
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Jan Kazimierz Sawicki: Kadry Morskie Rzeczypospolitej. T. V: Polska Marynarka Wojenna. Dokumentacja organizacyjna i kadrowa oficerów, podoficerów i marynarzy (1918-1947). Gdynia: Polskie Towarzystwo Nautologiczne, 2011. ISBN 978-83-932722-0-4.