Loading AI tools
oficer Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Stefan Chełmecki (ur. 2 sierpnia 1916 w Jaśle, zm. 28 marca 1988 w Zabrzu) – major pilot Wojska Polskiego
3 zwycięstwa | |
major pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
2 pułk lotniczy |
Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
Późniejsza praca |
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach |
Odznaczenia | |
|
Urodził się w Jaśle, jako syn kolejarza. Miał trójkę rodzeństwa: siostrę Helenę oraz braci Władysława i Stanisława. W Jaśle skończył Szkołę Powszechną im. Romualda Traugutta, a później Państwowe Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego zdając maturę w 1935 r[1]. Jesienią tego roku po zdanym egzaminie przyjęty został do Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie nad Narwią, gdzie po odbyciu trzymiesięcznego kursu unitarnego przystąpił do egzaminów w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Po pomyślnym zdaniu egzaminów został do niej przyjęty i ukończył ją trzy lata później[2]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 października 1938 i 73. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[3][4]. Został wcielony do 2 pułku lotniczego w Krakowie i przydzielony do 122 eskadry myśliwskiej na stanowisko pilota[5]. Wiosną 1939 został skierowany do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie gdzie objął stanowisko instruktora wyższego pilotażu[2]. W sierpniu przeniesiono go na lotnisko Centrum do Ułęża gdzie zastał go wybuch wojny[6].
Z chwilą wybuchu wojny został przez komendanta lotniska mianowany dowódcą obrony przeciwlotniczej obiektu. Następnie przeniesiono go do Dęblina, gdzie dołączono go do doraźnie utworzonego dywizjonu (samoloty PZL-7) z zadaniem powietrznej obrony miasta a w szczególności znajdujących się w nim obiektów wojskowych. 17 września 1939 roku wraz z grupą lotników przekroczył granicę z Rumunią gdzie został internowany. Na początku listopada 1939 roku, zaopatrzony przez polską ambasadę w fałszywe dokumenty opuścił Rumunię i dotarł do Francji gdzie trafił do obozu przejściowego w Salon skąd przeniesiono go do Polskiej Bazy Lotniczej w Lyon-Bron[6].
W styczniu 1940 trafił do Wielkiej Brytanii, wstąpił do RAF, gdzie otrzymał numer służbowy 76690[7]. Został skierowany do Polskiej Bazy Lotniczej w Eastchurch gdzie przystąpił do nauki języka angielskiego i szkolenia na samolotach Hurricane. Po zakończeniu szkolenia został przydzielony do 56 dywizjonu myśliwskiego RAF z którego we wrześniu przeniesiono go do 17 dywizjonu myśliwskiego RAF[2]. W styczniu 1941 kiedy 17 dywizjon został wycofany z walki w celu reorganizacji ppor. Chełmeckiego skierowano do 56 Jednostki Operacyjno-Treningowej RAF w której objął stanowisko instruktora pilotażu. W listopadzie 1941 otrzymał on kolejny przydział: do 308 dywizjonu myśliwskiego a w czerwcu następnego roku przeniesiono go do 302 dywizjonu w którym po awansie na porucznika został dowódcą eskadry B. W maju 1943 objął stanowisko oficera operacyjnego 131 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego[8]. W sierpniu 1944 po awansie na kapitana został dowódcą 317 dywizjonu myśliwskiego wyposażonego w samoloty Spitfire. Służył na tym stanowisku do 16 maja 1945 roku[9].
W czasie działań bojowych zestrzelił 3 samoloty nieprzyjaciela. Został sklasyfikowany na 90. miejscu listy Bajana[10][11].
Po zakończeniu działań wojennych w 1946 służył w jednostce lotniczej AESSU w Hamburgu, gdzie zajmował się rozprowadzaniem zdobycznych, niemieckich samolotów do innych krajów europejskich. Po demobilizacji i przeniesieniu do rezerwy w listopadzie 1948 jako major w stanie spoczynku wrócił do kraju i osiadł w Zabrzu. Szykanowany przez ówczesne władze musiał m.in. regularnie meldować się w tamtejszym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. Miał również kłopoty z zatrudnieniem. Dopiero po interwencji zatrudniono go w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji jako specjalistę technicznego, w którym przepracował do czerwca 1979, kiedy to przeszedł na emeryturę. W 1981 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Przez ostatnie lata życia cierpiał z powodu choroby nowotworowej[12]. Zmarł 28 marca 1988 i został pochowany w rodzinnym grobowcu na Katolickim Cmentarzu Komunalnym w Nowym Sączu[13].
Za swą służbę otrzymał odznaczenia[14][15]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.