Mały Nefud
pustynia na półwyspie arabskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mały Nefud[1] (arab. الدهناء, Ad-Dahnāʾ) – pustynia piaszczysta w środkowej części Półwyspu Arabskiego na terytorium Arabii Saudyjskiej.
 Mały Nefud, zdjęcie satelitarne NASA, 2006 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Powierzchnia |
34 390 km² |
| Rodzaj obiektu |
Pustynia |
Położenie na mapie Arabii Saudyjskiej  | |
 24°06′N 45°26′E | |
Opis
Mały Nefud to pustynia piaszczysta w środkowej części Półwyspu Arabskiego[2]. Rozciąga się w obniżeniu przed Dżabal Tuwajk na długości ok. 1200 km; jej szerokość sięga 25–80 km[3][uwaga 1]. Jej powierzchnia szacowana jest na ok. 34 390 km², nie licząc sąsiadujących obszarów piaszczystych koło Burajdy[4].
Pustynia tworzy łuk łączący pustynie Wielki Nefud na północy i Ar-Rab al-Chali na południu[2]. Obejmuje siedem większych grzbietów wydm podłużnych (uruk) oddzielonych od siebie równinnymi, szerokimi korytarzami (szukuk) pokrytymi często piaskiem i trawą[2][4][5]. Największe wydmy podłużne to: Irk as-Simam, Irk al-Humrani, Irk Imir, Irk ar-Ruwajkib, Irk Dżaham, Irk al-Kahhab, Irk Huwajmil i Irk Hiruri[5]. Grzbiety zajmują jedną trzecią powierzchni pustyni[4]. W środkowej części grzbiety wznoszą się na wysokość 30–120 m i są szerokie na ok. 1,5 km; korytarze pomiędzy nimi mają 3–8 km szerokości[4]. W części północnej grzbiety ciągną się na długości 10–100 km w odległości 3–10 km od siebie[4]. Wydmy w części południowej są mniejsze i mają 10–20 km długości[4]. Występują tu wydmy wędrujące[3]. W okolicach Haumat an-Nakajan występują duże wydmy gwiaździste (ok. 100 m wysokości)[4].
Wydmy Małego Nefudu zbudowane są z miałkiego piasku kwarcowego o zabarwieniu żółto-czerwonym z uwagi na dużą zawartość tlenku żelaza[4].
Na zachód od Churajs znajdują się dwie warstwy gleb kopalnych, które świadczą o przynajmniej dwóch okresach wilgotnych ok. 20–30 tys. BP i we wczesnym holocenie[4]. Wydmy pustyni powstały najprawdopodobniej ok. 160 tys. BP, formując się podczas suchych i zimnych okresów czwartorzędu[4].
Wiosną i zimą na pustyni wypasane są zwierzęta[2][5]. Mały Nefud przecinają drogi łączące Kuwejt z Az-Zulfi i Rijadem oraz Rijad z Al-Ahsą[2].
Uwagi
- Edgell (2006) podaje długość prawie 1300 km i szerokość od 10 do 70 km.
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
