Lipia Góra (województwo pomorskie)
wieś w województwie pomorskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lipia Góra (dawniej Lindenberg[4])– wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Morzeszczyn. Wieś od północy graniczy z Gąsiorkami i Majewem, od wschodu z Wielkimi Wyrębami, od południa z Bobrowcem, a od zachodu z Barłożnem.[5]
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
268[1] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-132[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GTC |
| SIMC |
0167711 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tczewskiego  | |
Położenie na mapie gminy Morzeszczyn  | |
 53°47′24″N 18°39′43″E[3] | |
Wieś królewska w starostwie osieckim w powiecie nowskim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku[8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Pierwsza zapisana informacja o wsi pochodzi z XIV w. kiedy to tereny należące dziś do wsi przejęli Krzyżacy. Byli właścicielami do 1466 r. i wieś tą osadzili. W 1451 r. w opisie granic wójtostwa osieckiego wymieniono wieś Linde. W 1466 r., po pokoju toruńskim, ziemie przeszły pod władzę króla polskiego i podlegały starostwu osieckimu.
W 2 poł. XVI w. był w niej folwark oraz młyn.
W 1664 r. lustrator królewski opisując folwark Lipia Góra wymienia w nim dwór. W folwarku była stodoła, gorzelnia, karczma i młyn. Karczma i młyn były jednak spustoszone i nie zasiedlone. W 1682 r. we wsi było już dwóch ogrodników, działał młyn z 2 małymi kołami i funkcjonowała karczma.
Ostatni polski starosta utracił majątek na rzecz państwa pruskiego. W 1772 r. wieś znalazła się w administracyjnej zależności od powiatu ziemskiego i jednocześnie obwodu regencyjnego w Kwidzynie. Dwa lata później, w 1774 r., folwark miał powierzchnię 50 włók, czyli ok. 840 ha.
W XIX wieku rozebrano stary dwór stojący nad rzeką Janką, a na jego kamiennych fundamentach wzniesiono nowy murowany, zakładając park, który częściowo przetrwał do dziś. W 1880 r. Karol Schöler sprzedał folwark właścicielowi ziemskiego z Pomorza o nazwisku Neumann. Następny właściciel niedługo po zakupie sprzedał go sąsiadowi von Marwitz. Po jego śmierci, wdowa sprzedała majątek Paulowi Frostowi, który gospodarował na folwarku w dzisiejszym Majewie.
W 2 poł. XIX w. powstał cmentarz ewangelicki, oddalony od centrum wsi ok. 1,25 km w kierunku południowo-wschodnim. [5]
W 1904 roku wieś zamieszkiwało 385 katolików. Istniała również dwuklasowa szkoła. Według zapisu z "Gemeindelexicon für das Königreich Preussen", na dzień 1 grudnia 1905 r., wieś obejmowała obszar 1098,4 ha i miała 45 budynków, w których było 68 gospodarstw domowych liczących >2 osób oraz 2 gospodarstwo po 1 osobie. Z 371 osób mieszkających w Lipiej Górze, 179 było płci męskiej. Wieś była w przeważającej mierze katolicka, gdyż mieszkało w niej tylko: 28 ewangelików, w tym 27 Niemców i 1 osoba mówiąca w innym języku[5].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Lipia Góra należała do nowo utworzonego powiatu gniewskiego.
Około 1936-37 r. folwark Barnbecka, zgodnie z decyzją ówczesnego ministra rolnictwa Juliusza Poniatowskiego został częściowo rozparcelowany. Po opanowaniu przez hitlerowców nazwę wsi Lindenberg zamieniono na Lindensee. Lipia Góra została wyzwolona spod okupacji niemieckiej 21 lutego 1945 r.
W 1952 r. wieś otrzymała linię energetyczną. W początkach lat 60. powstało we wsi kolo Związku Młodzieży Wiejskiej. W 1967 r. powstało Koło Gospodyń Wiejskich.
W 1972 r. podczas kolejnej zmiany systemu administracyjnego, wieś weszła w skład gminy Morzeszczyn. 27 lutego 1874 r. oddano do użytku remizę strażacką, wybudowaną w czynie społecznym.[5]
Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisany jest dwór, 2 ćw. XIX, nr rej.: A-863 z 25.04.1977.
W Lipiej Górze istniał Urząd Stanu Cywilnego, które księgi zachowały się w Archiwum Państwowym w Gdańsku.[5]
We wrześniu 1933 r. na polach Lipiej Góry, w czasie wojskowych manewrów, urządzono lotnisko wojskowe, na którym lądowały samoloty.[5]
1 września 2010 odsłonięto tablicę eptafijną ku czci osób, którzy zginęli w latach II wojny światowej. Tablica znajduję przy skrzyżowaniu dróg nr 623 i nr 641 tuż obok przydrożnej kapliczki.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
