Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kyanit (cyjanit, dysten[1]) – polimorficzna odmiana krzemianu glinu (Al
2O
3·SiO
2[2]), minerał z grupy krzemianów wyspowych zaliczany do glinokrzemianów.
 | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
dysten, cyjanit |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Al |
| Twardość w skali Mohsa |
4-4,5 (zgodnie z wydłużeniem kryształów), 6-7 (prostopadle do wydłużenia) |
| Łupliwość |
dokładna według (100), mniej dokładna według (001) |
| Pokrój kryształu |
listewkowy, słupkowy, tabliczkowy |
| Układ krystalograficzny |
trójskośny |
| Właściwości mechaniczne |
anizotropia twardości |
| Gęstość minerału |
3,53 do 3,56 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
niebieska, biała, szarawa, zielonkawa, żółtawa |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, perłowy na płaszczyznach łupliwości |
| Współczynnik załamania |
1,71-1,73 |
| Inne |
optycznie ujemny |
| Dodatkowe dane | |
| Postacie alotropowe | |
| Szczególne własności |
słaba dyspersja |
Nazwa cyjanit pochodzi od gr. kyanos = niebieski; nazwa dysten od gr. dis = dwukrotnie, podwójnie oraz sthenos = siła, moc[1] i nawiązuje do zmiennej twardości tego minerału.
Tworzy spłaszczone, wydłużone kryształy tabliczkowe, listewkowe, czasami słupkowe lub pręcikowe. Występuje w formie skupień ziarnistych, płytkowych, igiełkowych, włóknistych, promienistych. Jest kruchy, przezroczysty, cechą charakterystyczną jest duża anizotropia twardości (zmienia się w zależności od kierunku badania i ściany kryształu). Łatwo podatny na wietrzenie.
Al
2SiO
5 tworzy oprócz kyanitu jeszcze dwie odmiany polimorficzne: silimanit i andaluzyt.
Powstaje w warunkach wysokiej temperatury i ciśnienia (metamorfizm wysokociśnieniowy), składnik wielu skał metamorficznych bogatych w glin.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
