Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kubek ołowianoszary (Cyathus olla (Batsch) Pers.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kubek ołowianoszary |
| Nazwa systematyczna | |
| Cyathus olla (Batsch) Pers. Syn. meth. fung. (Göttingen) 1: 237 (1801) | |
_Pers_404542.jpg)
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cyathus, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1783 r. August Johann Batsch nadając mu nazwę Peziza olla. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon[1]. Posiada 24 synonimy łacińskie[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kubek ogrodowy lub czarkówka ogrodowa[3].
W kształcie pucharu lub kubka o wysokości 0,8–1,2 cm i szerokości 0,5–1 cm. Młode osobniki są całkowicie zamknięte i mają wypukły i zaokrąglony szczyt. Po dojrzeniu szczyt kubka otwiera się, odsłaniając wnętrze z perydiolami. Zewnętrzna powierzchnia jest delikatnie owłosiona, ma kolor początkowo ochrowy lub jasnobrązowy, potem szarawy. Wewnętrzna powierzchnia kubka jest gładka, naga, błyszcząca i ma popielaty kolor. Perydiole są krążkowate, zwykle błyszczące. Mają białawy lub szarawy kolor i rozmiary 2–3,5 mm. Przyczepione są do owocnika cienkimi sznureczkami (funiculus)[4].
Bezbarwne, elipsoidalne lub jajowate, o rozmiarach 8–13 × 5–8 μm[4].
Płodny owocnik zamknięty jest błoną (epifragma), która po osiągnięciu przez owocnik dojrzałości rozrywa się uwalniając perydiole. Resztki osłony mogą się zachować na krawędziach[5]. Spadające krople deszczu powodują wyrzucenie perydioli z kubka wraz ze sznureczkami (funiculus). Sznureczki są kleiste i kształtem przypominają kotwicę. Po dotknięciu do podłoża okręcają się wokół cienkich łodyg, włosków, itp[6]. Puste owocniki (kubki) pozostają jeszcze jakiś czas przytwierdzone do podłoża.
Gatunek kosmopolityczny, poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach[7]. W Polsce gatunek pospolity[3].
Rośnie na ziemi, na szczątkach drewna różnych gatunków drzew, zarówno liściastych, jak iglastych, a także na liściach, resztkach słomy i innych resztkach roślinnych. Można go spotkać w lasach, na polach i w ogrodach, a nawet w mieszkaniach i na balkonach (np. na butwiejącym drewnie). Owocniki pojawiają się od lata do jesieni, zazwyczaj gromadnie[4].
W Polsce występują jeszcze dwa podobne wielkością i kształtem kubki: kubek prążkowany (Cyathus striatus), który z zewnątrz jest silnie kolczasty, od wewnątrz zaś prążkowany[6], oraz kubek gnojowy (Cyathus stercoreus), również mający kolczastą powierzchnię zewnętrzną i rosnący na odchodach zwierzęcych[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
