Księstwo Szlezwiku
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Księstwo Szlezwiku (duń. Hertugdømmet Slesvig, niem. Herzogtum Schleswig) – księstwo na południu Królestwa Danii. Początkowo rządził nim earl, od XII wieku (pierwszy Kanut Lavard) do 1375 tytułowany księciem Jutlandii (lub Południowej Jutlandii). Od 1386 wieku było połączone z Księstwem Holsztynu unią personalną, a następnie realną. W latach 1864–1866 znajdowało się pod okupacją Związku Niemieckiego.
1058–1864/1866 | |||||
| |||||
Ustrój polityczny | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Data likwidacji |
1866 | ||||
Władca |
Chrystian IX | ||||
Mapa Księstwa Szlezwiku w XIX wieku | |||||
Położenie na mapie świata | |||||
55°10′00″N 9°15′00″E |
W przeszłości Szlezwik i Holsztyn były odrębnymi krainami, których granica przebiegała wzdłuż rzeki Eider. We wczesnym średniowieczu przebiegał tędy tak zwany Limes Saxoniae będący granicą między Sasami a Słowianami połabskimi z plemienia Obodrytów[1]. Zamieszkujący te tereny Słowianie ostatecznie zostali podbici przez Sasów dopiero w XII wieku[2].
W średniowieczu Szlezwik pozostawał lennem Danii, natomiast Holsztyn, dawne terytorium plemienne północnego odłamu Sasów (m. in. Holsatów, stąd nazwa), znajdował się w strefie wpływów świętego cesarstwa. W XIII-XIV wieku wskutek osłabienia politycznego Danii księstwo Szlezwiku usamodzielniło się i nawiązało bliższe stosunki z Holsztynem. W 1386 oba kraje zostały zjednoczone pod rządami hrabiów Holsztynu z dynastii Schauenburgów. W 1460 obydwa księstwa po wygaśnięciu miejscowej linii książęcej przeszły we władanie dynastii Oldenburgów i zostały połączone unią personalną z Danią.
W późniejszych latach podzielony między różne gałęzie rodziny panującej (zobacz Księstwo Holsztynu), a w 1773 zjednoczony. Po wejściu Holsztynu do Związku Niemieckiego (1815) zaostrzyły się antagonizmy duńsko-niemieckie. W latach 1848–1850 (I wojna o Szlezwik) i 1864 Austria i Prusy wystąpiły przeciwko Danii (II wojna o Szlezwik) dążącej do wcielenia Szlezwiku i zajęły całe terytorium Szlezwiku-Holsztynu i Księstwa Saksonii-Lauenburga. Na mocy traktatu wiedeńskiego ustanowiono kondominium trzema księstwami. Już 14 sierpnia 1865 obydwa mocarstwa zawarły w Gastein umowę przyznającą Lauenburg Prusom w zamian za kwotę 2,5 mln koron duńskich. Zlikwidowano także kondominium przyznając zarząd nad Holsztynem Austrii, a nad Szlezwikiem Królestwu Prus. W 1866 wybuchła wojna austriacko-pruska, po której na mocy pokoju w Pradze Szlezwik-Holsztyn stał się prowincją Prus. Oznaczało to ostateczną likwidację obydwu księstw.
Terytorium dawnego księstwa zostało podzielone po referendum w 1920, po którym północna część regionu została przyłączona do Danii (okręg Jutlandia Południowa, potem Dania Południowa), a południowa została w Niemczech (dzisiejszy kraj związkowy Szlezwik-Holsztyn).
Królowie Danii dla administrowania podległymi sobie terytoriami Księstw Szlezwiku i Holsztynu mianowali namiestników (duń. statholder niem. Statthalter, łac. produx)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.