Królowa wieszczek (The Faerie Queene) – nieukończony epos angielskiego renesansowego poety Edmunda Spensera[1][2]. Z zaplanowanych dwudziestu czterech ksiąg poeta ukończył i wydał tylko sześć[3]. Mimo że dzieło stanowi zaledwie jedną czwartą pierwotnego zamysłu, jest ono jednym z najobszerniejszych utworów wierszowanych w literaturze angielskiej. Pierwsze trzy księgi zostały opublikowane w 1590[4], kolejne trzy w 1596[4]. Z zamierzonej księgi siódmej istnieje tylko urywek[4]. Poemat został wydany przy wsparciu Waltera Raleigha.
Charakterystyka ogólna
Poemat liczy około trzydziestu pięciu tysięcy wersów[5]. Jest nazywany nawet najdłuższym angielskim eposem. Stwierdzenie to, jakkolwiek nieprawdziwe (dłuższy jest Król Alfred Johna Fitchetta, mający wraz z uzupełnieniami wydawcy ponad 131 000 wersów[6]), jest trafne o tyle, że żadne z arcydzieł poezji brytyjskiej nie jest obszerniejsze. Izrael w Egipcie Edwina Atherstone'a ma prawie dwadzieścia tysięcy wersów[7], a Pierścień i księga Roberta Browninga przekracza tę liczbę[8].
Forma
Utwór został napisany dziewięciowersową strofą rymowaną ababbcbcc, nazwaną później dla uczczenia poety strofą spenserowską[9]. Zwrotka taka jest zbudowana z ośmiu wersów jambicznych pięciostopowych i jednego sześciostopowego (aleksandrynu)[4]. Według Przemysława Mroczkowskiego[3] wywodzi się ona z siedmiowersowej strofy Geoffreya Chaucera, rymowanej ababbcc, znanej powszechnie jako rhyme royal, czyli strofa królewska. Zaproponowana przez Spensera strofa była później stosowana przez wielu poetów angielskich i amerykańskich, w tym zwłaszcza największych romantyków[10]. W Polsce wykorzystywali ją Juliusz Słowacki i Jan Kasprowicz[11].
Bohaterowie
.jpg)
Poemat Spensera ma charakter alegoryczny[3][12]. Bohaterem każdej księgi eposu jest rycerz uosabiający jakąś cnotę[3]. Poszczególne księgi są skoncentrowane na cnotach świętości, wstrzemięźliwości, czystości, przyjaźni, sprawiedliwości i dworności[3]. Bohaterem księgi pierwszej jest Rycerz Czerwonego Krzyża (Knight of the Red Cross):
A Gentle Knight was pricking on the plaine,
Y cladd in mightie armes and silver shielde,
Wherein old dints of deepe wounds did remaine,
The cruell markes of many a bloudy fielde;
Yet armes till that time did he never wield:
His angry steede did chide his foming bitt,
As much disdayning to the curbe to yield:
Full jolly knight he seemd, and faire did sitt,
As one for knightly giusts and fierce encounters fitt.[13]
Przekład
Na język polski przełożony został, przez Jana Kasprowicza tylko krótki fragment księgi pierwszej eposu. Przekład ten został opublikowany w autorskiej antologii poezji angielskiej, wydanej przez poetę we Lwowie w 1907. Brak informacji o innych próbach przyswojenia dzieła Spensera, poza drobnymi urywkami.
Zaledwie ujrzy mężny Elf potwora,
Tak się na niego bez namysłu rzuci,
Jak lew na zdobycz, co w ucieczce skora;
Zajdzie mu drogę, od jamy zawróci,
Że ten, przerażon, ciszę rykiem skłóci,
Ku walecznemu swój ogon wymierzy,
By weń zatopić żądło, pełne truci,
Lecz ostrym mieczem ten pierwszy z rycerzy,
Aż łeb w ramiona skryje, tak smoka uderzy.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
