Loading AI tools
surowiec Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Korek – nieprzepuszczalny, utrzymujący się na wodzie, elastyczny i ognioodporny materiał, otrzymywany z kory dębu korkowego (endemicznego dla Europy południowo-zachodniej i Afryki północno-zachodniej). Składa się głównie z wysyconej suberyną tkanki korkowej. Używany przede wszystkim do produkcji korków do butelek.
Obserwacje mikroskopowe korka przez Roberta Hooke'a doprowadziły do odkrycia komórki[1].
Około połowy rocznej produkcji korka pochodzi z Portugalii[2].
Na świecie jest ok. 2 200 000 hektarów lasu korkowego, z tego 32,4% w Portugalii i 22,4% w Hiszpanii. Roczna produkcja wynosi ok. 300 000 ton, w tym 52,5% pochodzi z Portugalii, 29,5% z Hiszpanii, a 5,5% z Włoch[3]. W Portugalii w latach 60. XX w. ok. 25 % powierzchni lasów zajmowały plantacje dębu korkowego[4].
Przemysł korkowy jest zwykle uważany za przyjazny dla środowiska[5]. Drzewa żyją nawet 200 lat, a korek można z nich pozyskiwać co ok. 10–12 lat. Ponadto korek jest łatwy w recyklingu. Dąbrowy z dębem korkowym dodatkowo przeciwdziałają pustynnieniu i są miejscem życia zagrożonych gatunków[6], np. rysia iberyjskiego.
Korek pozyskuje się w okresie od początku maja do końca sierpnia, gdy kora łatwiej się oddziela, nie uszkadzając rośliny. Najczęściej robi się to w czerwcu i lipcu, najcieplejszych i najsuchszych miesiącach lata[4]. Pierwszy raz robi się to, gdy drzewo ma 25–30 lat i obwód przynajmniej 60 cm. Kolejne zbiory można wykonywać co 10 lat (minimalny okres wymagany prawnie), z tym, że dopiero trzeci zbiór daje surowiec pełnowartościowy. Przy każdym kolejnym zbiorze jakość korka rośnie. Proces ten kończy się, gdy drzewo osiąga wiek 100-150 lat[4].
Korę oddziela się bardzo ostrą siekierą, wykonując jedno poziome cięcie dookoła rośliny i dwa-trzy pionowe. Następnie wsuwa się płaski trzonek siekiery między korę a drzewo i używa go jako dźwigni.
Surowe płaty kory przez 4 lub 5 miesięcy pozostają pod wpływem naturalnych czynników klimatycznych (temperatura, deszcz i in.), co prowadzi do zamykania się porów korka po wewnętrznej stronie kory. Następnie korę gotuje się przez ok. 40 minut, aby korek nabrał giętkości i miękkości. Po wysuszeniu może on być stosowany jako materiał do produkcji różnych wyrobów[4].
Elastyczność i nieprzepuszczalność korka sprawiają, że jest świetnym materiałem na korki do butelek, np. od wina czy szampana. Ok. 60% korka przetwarzane jest w ten sposób. Część korków wykonuje się również z prasowanego granulatu korkowego, powstającego jako odpad przy wycinaniu korków z płyt.
Niska gęstość pozwala na wykorzystanie go do produkcji spławików i rączek od wędek (zamiast neoprenu).
Bąbelkowa struktura i ognioodporność pozwalają na wykorzystanie go do izolacji akustycznej i termicznej ścian, podłóg i sufitów domów. Produkuje się z niego też tablice korkowe oraz materiały podłogowe. Tego rodzaju wyroby prasuje się zwykle z granulatu korkowego[4], uzyskiwanego z gorszej jakości materiału lub odpadów z produkcji korków.
Granulki korkowe mogą być również wymieszane z betonem. Taki beton ma niższe przewodnictwo cieplne, niższą gęstość i dobrze absorbuje energię[7].
Korek jest stosowany również:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.