Konya
miasto w Turcji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
miasto w Turcji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Konya (gr. Ἰκόνιον Ikónion, łac. Iconium, dawniej także osm. قونیه Koniah, Konieh, Qunia) – miasto w południowej Turcji, na Wyżynie Anatolijskiej, u północnego podnóża Taurusu, stolica prowincji Konya. Według danych z 31 grudnia 2013 r. liczy ponad dwa miliony mieszkańców[1].
Państwo | |
---|---|
Prowincja | |
Burmistrz |
Ugur Ibrahim Altay (AKP) |
Wysokość |
1200 m n.p.m. |
Populacja • liczba ludności |
|
Nr kierunkowy |
(+90)332 |
Położenie na mapie Turcji | |
37°52′N 32°29′E | |
Strona internetowa |
Podobnie jak Kayseri (Cezarea Pontyjska), Konya (Ikonion) jest starym miastem rzymskim i bizantyńskim. Konya, dawna stolica sułtanatu Seldżuków, zapełniona jest interesującymi dziełami wczesnej sztuki tureckiej i islamskiej. Najważniejszy punkt zwiedzania to Muzeum Mevlany, zlokalizowane koło meczetu zbudowanego przez wielkiego Sinana za panowania Sułtana Selima II w XVI wieku. Budynek ten zamieszkiwał niegdyś Mevlana, Rumi, założyciel Zakonu Tańczących Derwiszy. Co roku od 10 do 12 grudnia odbywają się w Konyi uroczystości ku czci Rumiego. Centrum miasta zajmuje Alaettin Tepesi – wzgórze z seldżuckimi budowlami.
Dzięki wykopaliskom wiadomo, że rejon Konyi był zamieszkany już w późnej epoce miedzi, około 3000 r. p.n.e. Około roku 1500 p.n.e. miasto dostało się pod wpływy Hetytów, a następnie, około 1200 roku p.n.e., indoeuropejskich Ludów Morza. W VIII w. p.n.e. na tym terenie Frygijczycy założyli swoje królestwo. Ksenofont nazywa to miasto Ikonium. Około 690 r. p.n.e. miasto zostało zajęte przez Kimmerów. Ikonium następnie było częścią Imperium Perskiego aż do czasu, kiedy Dariusz III został pokonany przez Aleksandra Wielkiego w 333 r. p.n.e. Krótko po śmierci Aleksandra Macedońskiego i upadku jego imperium, Ikonium dostało się pod panowanie Seleukosa I Nikatora. Przez okres hellenistyczny miasto było rządzone przez władców z Pergamonu. Kiedy Attalos III, ostatni król Pergamonu, zmarł bezdzietnie, zgodnie z jego testamentem imperium pergameńskie otrzymali Rzymianie. Pod rządami cesarza Klaudiusza nazwa miasta została zmieniona na Claudioconium, a za cesarza Hadriana na Colonia Aelia Hadriana. Od 297 r. n.e. miasto było stolicą prowincji Pizydia, a od lat siedemdziesiątych IV wieku prowincji Likaonia.
Ludność miasta dosyć wcześnie uległa chrystianizacji. Ikonium odwiedził między innymi Paweł z Tarsu i Święty Barnaba; według Dziejów Apostolskich było to w roku 47, 50 i 53 n.e. Zgodnie z legendą wczesnochrześcijańską Konya była również miejscem narodzin Świętej Tekli.
W czasach Cesarstwa Bizantyńskiego miasto było ważnym centrum handlowym, gdyż przecinały się tu szlaki wiodące do Konstantynopola, Cezarei Pontyjskiej, Armenii, Syrii i Mezopotamii. Od VII wieku było ono stolicą temu Anatolikon. Już w IV wieku tutejsze biskupstwo zostało podniesione do rangi metropolii. W VII-IX wieku miasto było kilka razy niszczone przez najazdy arabskie. W 1069 zostało ono zniszczone przez Seldżuków[2].
Miasto zostało zajęte przez Seldżuków po bitwie pod Manzikiertem w 1071 i od 1081 do 1243 roku było stolicą Sułtanatu Rumu. Chrześcijanom udało się je dwukrotnie przejściowo odzyskać. Pierwszy raz w 1097 do miasta wkroczyli krzyżowcy pod wodzą Gotfryda z Bouillon. Drugi raz sztuka ta udała się Fryderykowi Barbarossie w maju 1190. W 1134 Rukn ad-Din Masud I zmienił nazwę miasta na Konya.
W drugiej połowie XII wieku, pod rządami Seldżuków z linii anatolijskiej, Konya zyskała wielkość i bogactwo. Podporządkowała sobie tureckie bejliki na wschodzie, między innymi daniszmendydzkie panując praktycznie w całej wschodniej Anatolii, oraz w kilku portach Morza Śródziemnego oraz Czarnego, przejściowo również na Krymie. Ten złoty okres trwał to pierwszej połowie XIII wieku.
W latach dwudziestych XIII wieku miasto zalała fala uchodźców z Imperium Chorezmijskiego uciekających przed naporem imperium mongolskiego. Sułtan Ala ad-Din Kajkubad I ufortyfikował miasto i wybudował pałac na szczycie cytadeli. W 1228 zaprosił Bahaeddina Veleda i jego syna Rumiego, założyciela Zakonu Wirujących Derwiszy do Konyi.
W 1243, po klęsce Seldżuków pod Köse Dağ, Konya została zajęta przez Mongołów. Miasto nadal formalnie pozostało stolicą sułtanów seldżuckich, w rzeczywistości podlegało dynastii ilchanidzkiej.
Po upadku Sułtanatu Rumijskiego, Konya w 1307 została emiratem. W 1322 miasto zostało zajęte przez Księstwo Karaman. W 1420 księstwo to zostało zdobyte przez Imperium osmańskie, a w 1453 Konya stała się stolicą prowincji Karaman.
W dobie Imperium Osmańskiego, po ustaleniu systemu wilajetów w 1864, Konya stała się stolicą wilajetu konijskiego.
W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, włókienniczy, cementowy, metalowy, chemiczny oraz rzemieślniczy (m.in. produkcja dywanów)[3].
Konya jest siedzibą jednego z największych uniwersytetów w Turcji: Uniwersytetu Seldżuckiego (Selçuk Üniversitesi). Założono go w 1975.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.