Komputer domowy

Komputer domowy – mikrokomputer przewidziany do zastosowań domowych (gry komputerowe, multimedia, rozrywka), zazwyczaj o uproszczonej konstrukcji w stosunku do typowego komputera osobistego, ale z dobrymi możliwościami multimedialnymi.

Atari 400, 1979

Sinclair ZX80, 1980

Commodore VIC-20, 1980

ZX81, 1981

Sinclair ZX Spectrum, 1982

Commodore 64 (1982) następca modelu VIC-20, początkowo był sprzedawany w cenie 595 dolarów

Atari 800XL, 1983

Amstrad CPC 464, 1984

Daewoo CPC-300E standardu MSX2, 1985

Atari 520ST, 1985

Wczesne komputery osobiste, takie jak IBM PC z 1981 roku, rzadko były używane w zastosowaniach domowych - ich cena była wysoka, a możliwości graficzne i dźwiękowe niewystarczające. Specjalne domowe modele komputerów PC, np. IBM PCjr (1984), też nie zdobyły wtedy dużej popularności.

Ogromną popularność w tych zastosowaniach zdobyły natomiast w latach 80. i wczesnych 90. XX wieku, tanie uproszczone mikrokomputery zwane komputerami domowymi.

Typowe ich cechy to:

• mikroprocesor niższej klasy niż w typowych ówczesnych komputerach osobistych
• uboższa pamięć masowa: w komputerach 8-bitowych zwykle brak pamięci dyskowej w standardowej konfiguracji, zamiast niej stosowano magnetofon kasetowy lub cartridge; w komputerach nowszych generacji była już wbudowana stacja dyskietek, ale w standardowej konfiguracji wciąż brakowało dysku twardego
• klawiatura zintegrowana w jednej obudowie z jednostką centralną
• możliwość podłączenia takiego komputera do zwykłego telewizora zamiast do specjalnego monitora
• dobre, jak na swoje czasy, możliwości graficzne, zwykle układ grafiki sprzętowo realizował pewne funkcje wykorzystywane w grach 2D, takie jak sprite'y, co pozwalało na płynne działanie takich gier pomimo słabego CPU
• dobre, jak na swoje czasy, możliwości dźwiękowe
• ograniczone możliwości rozbudowy

Można wyróżnić trzy generacje komputerów domowych:

• komputery 8-bitowe - najpopularniejsze w latach 80., oparte na procesorach z serii MOS 6502 albo Zilog Z80. W Polsce najpopularniejszymi komputerami tej generacji były ZX Spectrum, Commodore 64 i rodzina 8-bitowych Atari.
• komputery 16/32-bitowe - popularne pod koniec lat 80. i na początku 90., oparte na procesorach MC68000. Typowe komputery tej generacji to Amiga 500 i Atari ST.
• komputery 32-bitowe - popularne we wczesnych latach 90., oparte na procesorach MC68020 albo MC68030. Typowe komputery tej generacji to Amiga 1200 i Atari Falcon.

Niektóre komputery domowe były produkowane także w specjalnych wersjach sprzedawanych jako konsole gier wideo, np. Atari XE Game System oraz Amiga CD32. Konsole takie, po wyposażeniu w odpowiednie akcesoria (np. klawiatura), stawały się normalnymi komputerami domowymi.

Otwartość architektury komputerów osobistych IBM PC doprowadziła do ostrej konkurencji na tym rynku, co zaowocowało szybkim rozwojem technologicznym (m.in. rozszerzenia multimedialne) i spadkiem cen. W tej sytuacji komputery klasy PC stopniowo opanowywały także rynek komputerów domowych, wypierając z niego dedykowane maszyny. Końcowym stadium tego procesu było upowszechnienie się w PC procesorów klasy 80486 (wprowadzonym w roku 1989), które były wystarczająco szybkie dla gier 3D takich jak Doom (1993), podczas gdy tanie procesory stosowane w komputerach domowych były do takich gier zbyt wolne, a także wprowadzenie w PC magistrali VESA Local Bus (1992), która pozwoliła m.in. na znaczny wzrost wydajności montowanych w niej kart graficznych.

W 1993 roku firma Atari wycofała się z produkcji komputerów, a w 1994 nastąpiło bankructwo firmy Commodore, co oznaczało praktycznie koniec ery dedykowanych komputerów domowych.

Historia

Komputery domowe:

• 1975 KIM-1
• 1976 Apple I
• 1977 Apple II, Commodore PET, Tandy TRS-80, MK14^[1]
• 1978 ABC 80, Atari 400, Atari 800
• 1979 Atari 400, Atari 800, TI-99/4
• 1980 TRS-80 Color Computer, ZX-80, Commodore VIC-20, Acorn Atom
• 1981 ZX-81, TI-99/4A
• 1982 BBC Micro, Commodore 64, Commodore CBM-II, Dragon 32, Timex Sinclair 1000, ZX Spectrum
• 1983 Oric-1, MSX, Jupiter Ace, Spectravideo SV-318, TRS-80 Color Computer 2, Atari 600XL, Atari 800XL, Acorn Electron, Meritum I, Sharp MZ-700
• 1984 Amstrad CPC 464, Apple IIc, Commodore 16, Commodore Plus/4, Laser 128, Sinclair QL, Timex 2048, ZX Spectrum+, Spectravideo SV-728 (MSX), Oric Atmos, Sharp MZ-800
• 1985 Amiga 1000, Commodore 128, MSX 2, Atari 65 XE, Atari 130 XE, Atari 800 XE, Enterprise / Mephisto PHC 64, Meritum II, Amstrad/Schneider CPC-6128, ZX Spectrum 128
• 1986 ZX Spectrum 128, ZX Spectrum +2, Elwro 800 Junior, TRS-80 Color Computer 3, Meritum III
• 1987 Amiga 500, Acorn Archimedes, ZX Spectrum +3
• 1988 MSX 2+, Cambridge Z88
• 1989 SAM Coupé
• 1991 Amiga 500+
• 1992 Amiga 600, Amiga 1200

Komputery domowe/osobiste:

• 1980 Apple III
• 1983 Lisa
• 1984 Macintosh, Tatung Einstein
• 1985 Amiga 1000, Atari ST
• 1986 Spectravideo SVI-838
• 1987 Amiga 2000
• 1988 Amiga 2500
• 1989 Atari STE
• 1990 Amiga 1500, Amiga 3000, Atari TT
• 1991 Atari Mega STE
• 1992 Amiga 4000, Atari Falcon
• 1994 Amiga 4000T
• 2002 AmigaOne

Zobacz też

• komputer osobisty
• konsola gier wideo

• 
  Elwro 804 Junior
• 
  Magnetofon kasetowy Atari XC12 do Atari 800, Atari 65XE i innych
• 
  Cambridge Z88
• 
  ZX Spectrum +, ZX Spectrum +2A, ZX Spectrum +3, na górze Amstrad CPC 6128
• 
  Acorn Atom (1980)
• 
  Oric Atmos (1984)
• 
  BBC Micro (1981)
• 
  Matra Alice (1983)
• 
  Talent TPC-310 MSX 2, (1988)
• 
  Oric1
• 
  MSX Philips VG-8020
• 
  Spectravideo SV-318
• 
  MSX Spectravideo SV-728
• 
  Acorn Electron
• 
  TRS-80 Color Computer 3, 1986

Zobacz multimedia związane z tematem: Komputer domowy

Przypisy

1. Sinclair część II – MK 14 ojciec brytyjskich komputerów domowych