Kościół św. Gajany w Eczmiadzynie

Kościół św. Gajany w Eczmiadzynie (orm. Սուրբ Գայանե եկեղեցի) – kościół z VII wieku, należący do Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, położony w pobliżu katedry w Eczmiadzynie w Armenii. Jest on najwcześniejszym przykładem architektury wczesnochrześcijańskiej i ormiańskiej, łączącym trójnawową bazylikę z centralną kopułą, która stała się powszechna zarówno w Armenii, jak i w Azji Zachodniej^[1].

Kościół św. Gajany w Eczmiadzynie

Սուրբ Գայանե եկեղեցի

4.2/16
Państwo	Armenia
Miejscowość	Wagharszapat
Wyznanie	przedchalcedońskie
Kościół	Apostolski Kościół Ormiański
Wezwanie	św. Gajany
Dane świątyni Styl architektura ormiańska
Położenie na mapie Armenii Kościół św. Gajany w Eczmiadzynie
40°09′26,98″N 44°17′30,92″E

Katedra i kościoły w Eczmiadzynie oraz stanowisko archeologiczne w Zwartnoc^{[infobox 1]}

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Armenia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, III
Numer ref.	1011
Region[infobox 2]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2000 na 24. sesji
Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Patronką kościoła jest św. Gajana, opatka, która poniosła śmierć męczeńską razem z grupą mniszek za panowania króla Tiridatesa III, zanim władca ten sam przyjął chrzest, a chrześcijaństwo ustanowił religią państwową w 301 roku^[2].

Historia

Kościół wzniesiono na miejscu męczeństwa św. Gajany z polecenia katolikosa Ezry I w latach 630-634^[2]. W 1652 roku wyremontowano dach i ściany kościoła^[1]. W 1683 roku do zachodniej fasady kościoła dodano łukowy portyk, będący miejscem pochówku duchownych ormiańskich^[1].

W 2000 roku kościół św. Gajany oraz katedra w Eczmiadzynie razem z kilkoma kościołami znajdującymi się w pobliżu została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO^[1].

Architektura

Kościół jest trójnawową bazyliką. Ośmiokątny bęben kopuły spoczywa na czterech kolumnach dzielących wnętrze budowli na trzy nawy. We wschodniej ścianie kościoła znajduje się półkolista apsyda. Do wnętrza budowli prowadzą trzy wejścia. Zlokalizowane w ścianie zachodniej wejście główne ma łukowy portyk, boczne wejścia znajdują się na ścianie północnej i południowej.

Wnętrze kościoła

Przypisy

1. Cathedral and churches of Echmiatsin and the archaeological site of Zvartnots. UNESCO. [dostęp 2019-05-19]. (ang.).
2. Armenia guidebook. 2014. [dostęp 2019-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-04)]. (ang.).