Loading AI tools
kozacki hetman, rosyjski feldmarszałek Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kyrylo (Cyrył) Grygorowycz Rozumowski (trs. z ros. - Kiriłł Grigorjewicz Razumowski) lub, prawdziwe nazwisko Rozum (ur. 18 marca?/29 marca 1728 we wsi Lemiesze k. Kozielca, zm. 9 stycznia?/21 stycznia 1803 w Baturynie) – ostatni kozacki hetman lewobrzeżnej Ukrainy, feldmarszałek rosyjski, wolnomularz[1].
Кирило Розумовський (ukr.), Кирилл Григорович Разумовский (ros.) | |
Кирило Розумовський | |
Hetman Kyryło Rozumowski, portret Louisa Toke (Tokke) | |
Herb hrabiów Razumowskich | |
Hetman | |
Data i miejsce urodzenia |
18 marca?/29 marca 1728 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
9 stycznia?/21 stycznia 1803 |
Ojciec |
Grygorij Jakowlewycz Rozum |
Żona |
Kateryna Rozumows'ka (Jekatierina Iwanowna Naryszkina) |
Dzieci |
Natalia Zagriażska, Oleksij, Jelyzawieta Apraksina, Petro, Andrij, Daria Rozumowska, Anna Wasilczikowa, Praskowja Gudowiczowa, Lew, Grygorij, Iwan |
Odznaczenia | |
Studiował na Albertynie w Królewcu. W 1746 roku został wybrany prezydentem Rosyjskiej Akademii Nauk w wieku 18 lat dzięki wpływom brata Oleksija Rozumowskiego. Urząd ten pełnił przez ponad pięćdziesiąt lat, do 1798 roku (faktycznie od 1766 Akademią kierowali dyrektorzy).
W 1744 roku otrzymał tytuł hrabiego, w 1750 roku został wybrany na hetmana kozackiego, który to urząd sprawował do listopada 1764 roku. Na swoją siedzibę wybrał Głuchów, następnie Baturyn, gdzie stworzył piękną rezydencję, której to pozostałości można podziwiać do dziś. Planował tam także otworzyć ukraiński uniwersytet. Fundator soboru Narodzenia Matki Bożej w Kozielcu[2]. W lipcu 1762 był jednym ze spiskowców, którzy przeprowadzili zamach stanu Katarzyny Wielkiej. Później mianowała ona Rozumowskiego feldmarszałkiem, pomimo iż nigdy nie widział on bitwy. Wkrótce rozczarowała się Rozumowskim, była przeciwna jego idei o dziedziczności urzędu hetmana Ukrainy zmuszając go do rezygnacji z urzędu hetmana.
Kyryło Rozumowski ożenił się 27 października 1746 roku z freiliną dworu Katarzyną (Jekatieriną) Iwanowną Naryszkiną ze znanego bojarskiego rodu Naryszkinów, której ojciec był kuzynem cara Piotra Wielkiego (po matce cara Natalii)[3]. Miał z nią pięć córek oraz sześciu synów, z których Oleksij Kyryłowycz Rozumowski (1748-1822) był ministrem edukacji w latach 1810–1816, a książę Andrij Rozumowski (1752-1836) był dyplomatą, ambasadorem rosyjskim w Wiedniu, znanym miłośnikiem muzyki i mecenasem Ludwiga van Beethovena. Żyjący przedstawiciele rodu pochodzą od syna Grygorija (Gregora) Rozumowskiego (1759-1837), który po krytyce rządów carskich wyemigrował na Zachód, gdzie został znanym członkiem kilku towarzystw naukowych.
Był odznaczony Orderem Orła Białego[4]. Był członkiem loży wolnomularskiej Trzech Braci w 1744 r.[5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.