Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kara kryminalna – podstawowy (i szczególnie ostry) środek przymusu przewidziany przez prawo karne, wymierzany przez organ państwowy (sąd) w akcie ujemnego ocenienia zachowania sprawcy, stosowany w celu ochrony stosunków (wartości) społecznych. Wykonanie kary kryminalnej wiąże się z dolegliwością moralną lub ekonomiczną dla sprawcy oraz jego rodziny[1].
Kara jest opisywana jako odpłata złem za zło, co nie wyklucza działania w celu zapobieżenia powrotu do przestępstwa (resocjalizacji)[2].
Ten środek prawny różni się od środków stosowanych w innych gałęziach prawa; w polskim języku prawnym i prawniczym istnieje celowe rozróżnienie: w postępowaniu karnym sąd orzeka karę (art. 11 k.p.k.), natomiast w cywilnym – zasądza roszczenie (art. 316 § 1 k.p.c.), świadczenie (art. 322 k.p.c.), odpowiednią sumę (art. 322 k.p.c.)[2].
Wymierzenie kary ma za zadanie zadośćuczynić pokrzywdzonemu, ale także ogólnemu poczuciu sprawiedliwości[2].
Obecnie od stycznia 2020 r. w Polsce ustawami karnymi o charakterze podstawowym (tj. będącymi podstawą regulacji danej dziedziny) są Kodeks karny oraz Kodeks karny skarbowy.
Kodeks karny zna od 2023 r. cztery kary kryminalne powszechne: karę grzywny, karę ograniczenia wolności, karę pozbawienia wolności oraz karę dożywotniego pozbawienia wolności[3]. W 2023 r. zniesiono karę 25 lat pozbawienia wolności[4], jednak wymierzenie kary pozbawienia wolności w takim wymiarze nadal jest możliwy - lecz nie jest to już osobna kara. Istnieje ponadto kara aresztu wojskowego, stosowana wobec żołnierzy, do której stosuje się odpowiednio przepisy o karze pozbawienia wolności[5].
Kodeks karny skarbowy określa trzy kary: karę grzywny, karę ograniczenia wolności oraz karę pozbawienia wolności[6].
Kodeks wykroczeń rozróżnia następujące kary: nagana, grzywna, kara ograniczenia wolności (zawsze w wymiarze 1 miesiąca) oraz kara aresztu wymierzana w wymiarze od 5 do 30 dni.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.