Loading AI tools
typ języka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Języki fleksyjne – języki syntetyczne cechujące się rozbudowaną strukturą morfologiczną, w której jednostki językowe służą jako środki wyrażające relacje syntaktyczne. Podstawową właściwością formotwórczą jest fleksja, czyli binarne tworzenie form gramatycznych z podstawy morfologicznej i przypisanego formantu[1].
Języki fleksyjne od aglutynacyjnych odróżnia rozciągłość informacji przekazywanych w pojedynczym wykładniku gramatycznym. W językach aglutynacyjnych pojedynczy wykładnik ma charakter monofunkcyjny, czyli zawiera tylko jedną informację gramatyczną; w językach fleksyjnych zaś powszechna jest polifunkcyjność formantów, tj. kumulowanie różnych informacji w obrębie jednego afiksu. Np. liczbę mnogą węgierskiego wyrazu ház (dom) urabia się za pomocą formantu -ak, dopełniacz jest natomiast – zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej – wyrażany za pomocą formantu -bol. Kontrastuje to z językiem słowackim (przykładem języka fleksyjnego[2]), w którym końcówka -ov (w formie domov), nierozkładalna morfologicznie, zawiera w sobie dwie funkcje, wyrażając jednocześnie przypadek i liczbę[3].
Dla języków fleksyjnych charakterystyczne są wariacje wewnątrz podstawy lub na poziomie szwu morfologicznego; formant słowotwórczy również wykazuje zmienność: występuje także formant zerowy[1]. Na przykład biernik liczby pojedynczej w języku słowackim może być wyrażany za pomocą różnych morfemów: chlapc – a, žen – u, dom – 0, natomiast w języku węgierskim mamy do czynienia z jednolitą formą: fiú – t, nő – t, ház – at (w tym przypadku zachodzi jedynie wokalizacja)[3]. Mogą się także pojawić takie zjawiska, jak homonimia i polisemia formantów gramatycznych[1].
Nie jest znany czysty język fleksyjny[1]. Języki klasyfikowane jako fleksyjne mogą jednocześnie wykazywać cechy izolujące czy też aglutynacyjne[4].
Typowym przykładem języka fleksyjnego jest łacina[1]. Charakter fleksyjny wykazują również takie języki jak: polski[2], rosyjski, niemiecki[4] czy też rekonstruowany praindoeuropejski.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.