Język tuvalu

Język tuvalu, pol. także język tuwaluski^[1] (tuv. Te 'gana Tūvalu) – język mieszkańców wysp Tuvalu. W 1998 roku językiem tuvalu posługiwało się 13 051 osób (z czego 10 670 mieszkało w Tuvalu)^[2]. W 2015 roku posługiwało się tym językiem ok. 13 000 osób (zamieszkując Tuvalu oraz Nową Zelandię)^[3]. Jego znajomość zachowują migranci z Tuvalu mieszkający w Australii, Fidżi, Kiribati, na Wyspach Marshalla, Nauru i Stanach Zjednoczonych^[4].

Te 'gana Tuvalu

Obszar	Tuvalu oraz Fidżi, Kiribati, Nauru i Nowa Zelandia
Liczba mówiących	ok. 13 000
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki austronezyjskie Języki malajsko-polinezyjskie Grupa centralno-wschodnia Grupa wschodnia Języki oceaniczne Języki polinezyjskie Język tuvalu
Status oficjalny
język urzędowy	Tuvalu
UNESCO	3 zdecydowanie zagrożony↗
Ethnologue	3 środek szerszej komunikacji↗
Kody języka
ISO 639-2	tvl
ISO 639-3	tvl
IETF	tvl
Glottolog	tuva1244
Ethnologue	tvl
WALS	tvl
SIL	ELL
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Słownik języka Tuvalu w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Zapisywany uproszczonym alfabetem łacińskim, podobnym do tego, w jakim zapisywany jest język kiribati. Alfabet składa się z pięciu samogłosek (a, e, i, o, u) oraz jedenastu spółgłosek (f, h, k, l, m, n, ng, p, s, t, v)^[5].

Język tuvalu posiada aglutynacyjną gramatykę. Wszystkie słowa w języku tuvalu kończą się samogłoską^[5].

Dzieli się na dwa główne dialekty: północny (używany na wyspach: Nanumea, Nanumaga, Niutao i Niulakita) oraz południowy (używany na wyspach: Vaitupu, Nukufetau, Funafuti i Nukulaelae). Dialekty te dzielą się na mniejsze subdialekty (każda wyspa ma swoją oddzielną gwarę). W pierwszej połowie XX wieku dominowały dialekty z wysp Vaitupu i Funafuti. Wypracowano także standard nazywany „gana māsani” (wspólny język)^[4].

W języku tuvalu ukazało się niewiele książek. W 1977 roku rozpoczęto tłumaczenie Biblii na język tuvalu. Pracę nad przekładem zakończono w 1984 roku^[4], a w 1987 publikacja ukazała się na rynku^[2]. W roku 1999 opublikowano pierwszy podręcznik gramatyki języka tuvalu, a w 2001 roku również słownik tego języka^{[uwaga 1]}

Media rządowe wydają raz w miesiącu dwujęzyczną gazetę „Sikuleo o Tuvalu – Tuvalu Echo” (wcześniej „Tuvalu Echoes”) oraz nadają codziennie kilkugodzinne transmisje w języku angielskim i tuvalu^[4].

Uwagi

1. Pierwszy słownik, autorstwa Geoffreya Jacksona – członka Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy, został wydany przez władze australijskie jako dar dla ludności Tuvalu w roku 2001. W 1999 roku wspólnie z żoną opublikował też podręcznik do gramatyki tego języka. (Źródło)

Przypisy

1. Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 95, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
2. Raymond G.R.G. Gordon Raymond G.R.G., jr. (red.), Tuvaluan, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 15, Dallas: SIL International, 2005 [dostęp 2016-08-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
3. Tuvalu Language Week kicks off today. Newshub, 2015-09-27. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
4. Tuvaluan (Te 'gana Tūvalu). Omniglot. [dostęp 2016-08-06]. (ang.).
5. Tuvalu Language. tuvaluislands.com. [dostęp 2016-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-14)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

W Inkubatorze znajduje się testowa wersja Wikipedii w języku tuvalu

Zobacz publikację Język tuvalu w Wikibooks

• Dane Ethnologue dla języka tuvalu (ang.).
• Gramatyka języka tuvalu. tuvaluislands.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-14)]. (ang.)

Kontrola autorytatywna (język):

• J9U: 987007558423005171