Juan Crisóstomo Centurión
paragwajski pisarz, dziennikarz, polityk i dyplomata Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
paragwajski pisarz, dziennikarz, polityk i dyplomata Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Juan Crisóstomo Centurión (ur. 27 stycznia 1840 w Itaugui, zm. 12 marca 1909 w Asunción[1]) – paragwajski pisarz, dziennikarz, polityk i dyplomata.
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
paragwajska |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
| Odznaczenia | |
_-_ribbon_bar.png){kind=small} | |
Urodził się w Itaugui we wpływowej rodzinie[1]. Odebrał wszechstronne wykształcenie, początkowo w placówkach krajowych, następnie zaś zagranicznych. W 1858 znalazł się w grupie stypendystów wysłanych przez rząd paragwajski do Europy[2]. Osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie pobierał nauki w zakresie literatur angielskiej i francuskiej. Studiował też prawo międzynarodowe oraz prawo handlowe w King’s College, wchodzącym w skład Uniwersytetu Londyńskiego[3]. Podczas pobytu w Londynie uczył się ponadto języka niemieckiego[3]. Spędził również nieco czasu w Paryżu. W marcu 1863 otrzymał nakaz powrotu do kraju[2].
Podjął pracę w otoczeniu prezydenta Solano Lópeza, początkowo w jego bibliotece, później jako sekretarz kancelarii głowy państwa oraz oficjalny tłumacz paragwajskiego rządu. Swe obowiązki wykonywał również po wybuchu wojny paragwajskiej. Odegrał istotną rolę w przepływie informacji między prezydentem a dowództwem armii[1]. Tłumaczył też ze znaczną biegłością noty dyplomatyczne poselstw zagranicznych akredytowanych w Paragwaju[1]. W uznaniu swych zasług został odznaczony Narodowym Orderem Zasługi w 1866[1]. Polecono mu też utworzenie szkoły z gramatyką języka hiszpańskiego, geografią, językiem francuskim oraz językiem angielskim jako wykładanymi przedmiotami[1].
Współtworzył, wraz z Nataliciem de Maríą Talaverą, dwujęzyczne, ukazujące się jednocześnie po hiszpańsku i w guarani, satyryczne pismo „El Cabichuí”[4]. Pod koniec działań wojennych doszedł do stopnia pułkownika[3]. W grudniu 1869 na krótko wypadł z łask prezydenckich[1].
Brał również czynny udział w walkach[2]. W starciu pod Cerro Corá (1 marca 1870), ostatniej bitwie wojny, dowodził batalionem[2]. Odniósł w niej rany – kula przeszyła mu policzek[2], uszkadzając część języka[2] oraz zębów[2]. Dostał się następnie do niewoli brazylijskiej[2]. W charakterze jeńca został wysłany do Rio de Janeiro[2]. Otrzymał pozwolenie na wyjazd do Europy, przybył do Paryża[2]. Był świadkiem naocznym wojny francusko-pruskiej[2] oraz upadku Napoleona III[2]. Pomieszkiwał następnie na Kubie, w Stanach Zjednoczonych oraz na Jamajce[2]. Do kraju powrócił w 1878[2].
Odnowił swe związki z paragwajskim środowiskiem prasowym, współpracował z pismami „La Reforma” i „La Democracia”[3]. Podjął też pracę w odradzającym się wymiarze sprawiedliwości Paragwaju, zasiadał w Najwyższym Trybunale Sprawiedliwości[2]. Następnie pełnił funkcję prokuratora generalnego (od marca 1882)[2]. Zaangażował się w życie polityczne, znalazł się wśród założycieli partii Asociación Nacional Republicana[2]. W rządzie prezydenta Patricia Escobara był ministrem spraw zagranicznych[2]. Na tym stanowisku bronił praw Paragwaju do Chaco, rozpoczynając w ten sposób długoletni konflikt dyplomatyczny o to terytorium z Boliwią[2].
W 1890 mianowany ministrem pełnomocnym we Francji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Powrócił do aktywności politycznej w 1895, został wybrany do senatu. Zasiadając w ławach senackich wchodził w skład komisji odpowiedzialnej za zbadanie przebiegu granicy z Boliwią. Doprowadził też do wprowadzenia świadczenia dla weteranów wojennych[2]. Zmarł w Asunción[1].
Zajmuje poczesne miejsce w historii literatury paragwajskiej. Jest autorem wydanej w 1877 w Nowym Jorku Viaje nocturno de Gualberto o Recuerdos y reflexiones de un ausente. Praca ta uznawana jest za pierwszą paragwajską powieść[5]. Określa się ją jako dzieło o ogromnym znaczeniu symbolicznym i znacznej wartości artystycznej[5]. Centurión opublikował ponadto czterotomowe Memorias o reminiscencias históricas sobre la Guerra del Paraguay, poświęcone wojnie paragwajskiej[1][3]. Poślubił Concepción de Zayas y Hechavarríę, cenioną pianistkę kubańską[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
