polski oficer Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Piotr Łobza (ur. 11 lipca 1896[a] w Przydziejsku na Łotwie[b], zm. 30 lipca 1975 w Łodzi) – major piechoty Wojska Polskiego.
 mjr Jan Łobza | |
 major piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia |
11 lipca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 lipca 1975 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
24 pułk piechoty |
| Stanowiska |
dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa
|
| Odznaczenia | |
         | |
Syn Aleksandra (zawiadowcy kolejowego) i Praksedy Malinowskiej. Miał starsze rodzeństwo: brata i dwie siostry. Do 10 roku życia pozostawał przy rodzicach i ukończył szkołę powszechna w Dyneburgu. Gdy miał 12 lat zmarł mu ojciec, a matka przeniosła się z dziećmi na dwumorgowe gospodarstwo. Nie mogąc, jako samotna wdowa, zapewnić wszystkim dzieciom utrzymania, wysłała Jana na wychowanie do swego brata mieszkającego w Wilnie. Ten postanowił go kształcić i jesienią 1908 r., po zdaniu egzaminów wstępnych, Jan Łobza został przyjęty do pierwszej klasy Szkoły Handlowej w Wilnie. Od czwartej klasy zarabiał na swoje utrzymanie i dalsze kształcenie udzielając korepetycji. Szkołę Handlową ukończył zdając w 1916 r. egzamin maturalny[c][2].
1 maja 1916 r. powołano go do armii rosyjskiej i jako szeregowego z cenzusem skierowano do szkoły oficerskiej w Połtawie, gdzie otrzymał tytuł podchorążego. W dniu 1 września 1916 r. został mianowany chorążym z przydziałem do 330 pułku piechoty, w szeregach którego, jako młodszy oficer, służył na froncie do 20 listopada 1917 r. Mianowany na stopień podporucznika w lipcu 1917 roku. W wyniku demobilizacji zwolniony z armii carskiej 20 listopada 1917 roku[2].
Po zdemobilizowaniu powrócił do matki pomagać jej w prowadzeniu gospodarstwa. Po kilku miesiącach wyjechał do Wilna szukać pracy. Do końca 1918 r. zatrudniony był w wileńskim magistracie jako kancelista. 6 stycznia 1919 r. wstąpił ochotniczo do Samoobrony Wileńskiej i uczestniczył w walkach z Niemcami, w toku których wycofał się na tereny Polski. W dniu 1 lutego 1919 r. po przybyciu do Ostrowi Mazowieckiej został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do 24 pułku piechoty[2].
Do sierpnia 1920 r. uczestniczył w walkach wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920[3] na stanowisku dowódcy kompanii ckm, po czym w ramach wyrównywania stanów pułków został przeniesiony z 24 pp do 81 pułku piechoty. Dekretem Naczelnego Wodza z 28 lutego 1921 r. został zatwierdzony w stopniu porucznika w piechocie - z dniem 1 kwietnia 1920 roku[4]. Na dzień 1 czerwca 1921 roku pełnił nadal służbę w 81 pułku Strzelców Grodzieńskich[5]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w stopniu porucznika, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1162. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W roku 1923 zajmował 1039. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty[7].
Na podstawie rozporządzenia[d] z dnia 1 grudnia 1924 r., wydanego przez Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego, został awansowany do stopnia kapitana, ze starszeństwem od dnia 15 sierpnia 1924 roku i 464. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. Pod koniec tegoż roku zajmował już 462. lokatę w swoim starszeństwie[9]. Rozporządzeniem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 3 marca 1926 r. odznaczony został Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej[10], a zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 listopada 1928 r. – Srebrnym Krzyżem Zasługi[11]. Z dniem 21 września 1926 r. został przeniesiony służbowo na 8. normalny 3 miesięczny kurs do Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu[12]. W roku 1928 zajmował 444. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swojego starszeństwa[13]. Do października 1932 pozostawał oficerem 81 pułku Strzelców Grodzieńskich[14][15][16][17], w którym dowodził kompanią. W roku 1930 zajmował 1101. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to jednocześnie 398. lokata w starszeństwie)[18], a w roku 1932 była to już 340. lokata w swoim starszeństwie[19].
Dalszy etap kariery wojskowej kapitana Jana Łobzy to służba w Korpusie Ochrony Pogranicza, do którego został przeniesiony zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych opublikowanym w dniu 9 grudnia 1932 r.[20] (przeniesienie nastąpiło na mocy Rozkazu Nr 3110-105/Piech.907/32 Ministerstwa Spraw Wojskowych – Biura Personalnego z dnia 20 października 1932 roku i potwierdzone zostało Rozkazem Nr 41 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 7 listopada 1932 r.). Początkowo oddany został do dyspozycji Szefa Oddziału Służby Granicznej Dowództwa KOP[f], następnie przydzielono go do placówki wywiadowczej KOP Nr 2[g], a kolejnym jego oddziałem macierzystym został batalion KOP „Żytyń”. Rozkazem dziennym Nr 43 z dnia 2 maja 1935 roku kpt. Jan Łobza wyznaczony został dowódcą batalionowych uroczystości związanych z obchodami rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. W dniach od 16 do 18 maja 1935 r. brał udział, jako członek delegacji batalionu KOP „Żytyń”, w uroczystościach pogrzebowych Pierwszego Marszałka Polski – Józefa Piłsudskiego. W dniu 25 listopada 1935 r. został wyróżniony Odznaką Pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”[h]. Rozkazem dowódcy KOP z dnia 8 stycznia 1936 r. (L. dz. 2773/Pf.Per.I.35), potwierdzonym następnie rozkazem dowódcy brygady KOP „Wołyń” z dnia 13 stycznia 1936 roku (L.dz. 17/Pf./36), został przeniesiony (w korpusie oficerów piechoty) do batalionu KOP „Hoszcza”[21], z terminem stawienia się w nowym miejscu służby wyznaczonym na dzień 22 stycznia 1936 roku[i]. Z dniem 23 stycznia 1936 r. został mianowany dowódcą 2 kompanii granicznej „Korzec”[j].
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 18 marca 1936 r. (ogłoszonym w Tajnym Dzienniku Awansowym Nr 3)[k] został awansowany do rangi majora, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 r. i 35. lokatą w korpusie oficerów piechoty[22]. W dniu 20 kwietnia 1936 r. objął funkcję zastępcy dowódcy batalionu „Hoszcza”[l] (pełnił wówczas również czasowo funkcję dowódcy kompanii). We wrześniu 1936 roku wyznaczony został przewodniczącym komisji do przyznawania odznak pamiątkowych KOP dla szeregowych[m]. W okresie od 14 do 30 kwietnia 1937 r. przebywał na kursie w Centralnej Szkole Podoficerów KOP w Osowcu[n], z kolei w dniach od 5 do 9 maja 1937 roku przebywał w Poznaniu na zjeździe delegatów Ligi Morskiej i Kolonialnej[o]. W maju 1938 roku major Jan Łobza odznaczony został Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę. Podczas służby w KOP-ie zajmował na dzień 1 lipca 1933 roku – 806. lokatę łączną pośród kapitanów korpusu piechoty (była to 321. lokata w swoim starszeństwie)[23], a w dniu 5 czerwca 1935 roku – 677. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to zarazem 260. lokata w starszeństwie)[24]. Rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych – Biura Personalnego z dnia 11 kwietnia 1938 r. (L.dz. 641/Tj.II-1) przeniesiony został do 14 pułku piechoty, z jednoczesnym wyznaczeniem na stanowisko dowódcy batalionu. Odejście z batalionu „Hoszcza” mjr Łobza zameldował w dniu 8 maja 1938 roku[p].
We włocławskim 14 pułku piechoty wyznaczony został na stanowisko dowódcy II batalionu, które objął z dniem 14 maja 1938 roku[21]. Na dzień 23 marca 1939 roku nadal dowodził II batalionem 14 pp[25] i zajmował 30. lokatę wśród majorów piechoty w swoim starszeństwie[26]. Dowódcą tegoż batalionu pozostawał zarówno w okresie mobilizacji, jak i podczas walk kampanii wrześniowej[27].
26 sierpnia 1939 r. wyruszył z Włocławka, prowadząc 14 pułk piechoty do miejsca koncentracji w pobliżu Wąbrzeźna[28]. Na czele swego batalionu[q] walczył w kampanii wrześniowej, dowodząc nim podczas bitew w korytarzu pomorskim[r] i w trakcie odwrotu za Wisłę[30]. Walczył w bitwie nad Bzurą, w której dowodzony przez niego batalion zdobył w dniu 11 września folwark Przesławice[31]. W tym też dniu mjr Łobza, z powodu zranienia dowódcy 14 pułku piechoty ppłk. Włodzimierza Brayczewskiego, objął na cztery godziny dowództwo nad pułkiem[32]. Dowodził II batalionem podczas walk o Sapy i Strzebieszewo, w których batalion ten poniósł ciężkie straty od ognia z broni maszynowej[33]. Od godzin rannych 13 września, jako najstarszy oficer, przejął dowodzenie pułkiem[34]. 18 września major Łobza poprowadził jedno z ostatnich natarć, idąc na czele około 150 żołnierzy i oficerów do ataku o przeprawę przez Bzurę pod Starymi Budami[35][36]. Po tym ataku żołnierze pułku ulegli rozproszeniu, a ich 30 osobowa grupa pod dowództwem mjr Łobzy w nocy z 20 na 21 września przeprawiła się przez Bzurę[37]. Na drugim brzegu rzeki major Łobza razem ze swoimi żołnierzami dostał się do niemieckiej niewoli[38]. Przebywał w niej w obozach Sochaczew i Skierniewice oraz w oflagach: IV A Hohnstein, IV C Colditz, II A Prenzlau, II E Neubrandenburg, II D Gross-Born i X A Sandbostel[29]. Wyzwolony 29 kwietnia 1945 r. przez wojska brytyjskie, przebywał następnie w polskim obozie w Delmenhorst. Leczył się na ischias, a po zakończeniu leczenia wyjechał w dniu 4 marca 1946 r. z transportem do Polski.
Po powrocie do Polski zarejestrował się w dniu 15 marca 1946 r. w Rejonowej Komendzie Uzupełnień w Ostrowcu Świętokrzyskim i zgłosił chęć służby w Ludowym Wojsku Polskim. Wraz z żoną mieszkał wówczas w Cukrowni Częstocice[2]. Zmarł 30 lipca 1975 roku i pochowany został na cmentarzu wojskowym pw. św. Jerzego przy ul. Wojska Polskiego 149 w Łodzi (kwatera: C, rząd: V, grób: 5).
W dniu 7 lutego 1923 r. zawarł w Częstocicach (parafia Szewna) związek małżeński z Janiną Eugenią Kaszubską, córką Huberta i Karoliny Cyrańskiej (ur. 1 maja 1901 w Częstocicach, zm. 28 czerwca 1993 w Starogardzie Gdańskim).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
