Jabłeczna

Jabłeczna – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Sławatycze. Położona na Równinie Kodeńskiej, nad Bugiem, 30 km na północ od Włodawy^[6][4].

Zobacz też: Jabłeczna w innych znaczeniach tego słowa.

Jabłeczna

wieś
Cerkiew klasztorna św. Onufrego
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	bialski
Gmina	Sławatycze
Liczba ludności (2021)	227[1][2]
Strefa numeracyjna	83
Kod pocztowy	21-526[3]
Tablice rejestracyjne	LBI
SIMC	0019442[4]
Położenie na mapie Polski Jabłeczna
Położenie na mapie województwa lubelskiego Jabłeczna
Położenie na mapie powiatu bialskiego Jabłeczna
Położenie na mapie gminy Sławatycze Jabłeczna
51°48′23″N 23°36′06″E[5]

Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego^[7]. W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jabłeczna, po jej zniesieniu w gromadzie Zabłocie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Sławatycze^[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 276 mieszkańców i była trzecią co do wielkości miejscowością gminy^[9].

Wieś leży na lewym brzegu Bugu, przy granicy z Białorusią. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 816.

Części wsi

Integralne części wsi Jabłeczna^[6][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0019459	Jabłeczna	osada
0019465	Monastyr	osada
0019471	Ostrów	przysiółek

Zabytki

Osobny artykuł: Monaster św. Onufrego w Jabłecznej.

• W miejscu, gdzie, według legendy, zatrzymała się płynąca Bugiem ikona św. Onufrego, powstał klasztor prawosławny. Istniał już w XV w., o czym świadczy rękopiśmienny egzemplarz Ewangelii z 1498. Klasztor był przez wieki ostoją prawosławia na Podlasiu. Zniszczony podczas I i II wojny światowej, odbudowany w 1989-1991 był siedzibą reaktywowanej prawosławnej diecezji chełmsko-lubelskiej. Klasztor podlega bezpośrednio prawosławnemu metropolicie Warszawy i całej Polski, czyli jest stauropigialny.
• Zespół klasztorny (Jabłeczna 69) na uboczu wsi wzniesiony w 1838-1840, tworzą: klasycystyczna murowana cerkiew św. Onufrego wraz ze słynącą łaskami XV-wieczną ikoną patrona, dzwonnica bramna, budynek klasztorny, cmentarz (na nim mogiła żołnierzy Armii Radzieckiej)^[10]. Przy klasztorze muzeum diecezjalne. W bliskim sąsiedztwie drewniane kaplice z 1905-1908: Zaśnięcia Bogurodzicy i Świętego Ducha. Jeden z sześciu męskich klasztorów prawosławnych w Polsce. Uroczystości religijne w dniu św. Onufrego: 24-25 czerwca (11-12 czerwca według kalendarza juliańskiego) gromadzą liczne rzesze pielgrzymów.
• Dawna cerkiew unicka z 1752, obecnie kościół rzymskokatolicki Przemienienia Pańskiego, siedziba parafii Przemienienia Pańskiego w Jabłecznej^[11].

Szlaki turystyczne

Nadbużański szlak rowerowy

Przypisy

1. Wieś Jabłeczna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-12-03].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 360 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42797
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 116.
8. BIP gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-03]
9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
10. Zapal świeczkę w niedzielę na mogiłach Rosjan, Gazeta Wyborcza Lublin, 7 maja 2010.
11. Jabłeczna – Kościół Przemienienia Pańskiego. Atrakcje turystyczne Jabłeczna

Linki zewnętrzne

• Jabłeczna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 339.
• Jabłeczna [online], Moje Podlasie [dostęp 2008-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-29] (pol.).