Loading AI tools
historyk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Edward ks. Puzyna herbu Oginiec (12 września 1878 w Hremiaczach koło Brześcia nad Bugiem - 20 stycznia 1949 w Częstochowie) – historyk, genealog, współwłaściciel majątku Hremiacze w powiecie brzeskim.
 Brama (herb książęcy) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Urodził się w majątku Hremiacze (pow. brzeski). Był synem Józefa Adolfa Marcina (1846-1914) ziemianina i sędziego pokoju pow. brzeskiego właściciela majątku Hremiacze i Marii Józefy Tekli Ewy z Okwietko-Szyszłłów h. Dołęga (1858-1933), córki Tytusa i Józefy z Puzynów. Jego siostrami były:
Szkołę średnią ukończył w 1898 r. w Warszawie. Tutaj rozpoczął twórczość literacką. Jego wiersze wówczas ukazywały się w prasie warszawskiej.
Studiował historię i literaturę na Uniwersytecie we Fryburgu, gdzie uzyskał tytuł doktora filozofii, a następnie mieszkał. Ogółem spędził w Szwajcarii 20 lat. Wyjazd Puzyna z rodzinnych stron związany był z jego zaangażowaniem w publicystykę niepodległościową. Wzbudziło to niepokój władz carskich.
Po zdekonspirowaniu zdecydował się opuścić ojczyste strony i osiedlić się zagranicą. We Fryburgu rozpoczął bardzo ożywioną działalność tak naukową i artystyczną jak i patriotyczną. Brał udział w pracach Centralnej Agencji Polskiej w Lozannie. Był współwydawcą „Zbioru dokumentów odnoszących się do sprawy polskiej” wydanego w sierpniu 1914 r. Był jednym z sygnatariuszy deklaracji lozańskiej polityków polskich za granicą z 11 listopada 1916 r. potępiającą Akt 5 listopada 1916 r. zawierający proklamację cesarzy Niemiec i Austrii. Pracował również w Komitecie Narodowym Polskim formacji politycznej powstałej pod auspicjami Romana Dmowskiego czyniącej zabiegi dyplomatyczne w celu uzyskania przez Polskę niepodległości. W swoich badaniach naukowych interesował się przede wszystkim zagadnieniami dotyczącymi pochodzenia i roli politycznej kniaziów litewsko-ruskich. W 1911 r. ukazał się w „Miesięczniku Heraldycznym” jego artykuł „O pochodzeniu kniazia Fedka Nieświeskiego”, który zyskał szeroki rozgłos i zapoczątkował wieloletnią polemikę. Równocześnie publikował poezje. W 1905 r. wydał tomik pt. „Ongi”. Wybuch pierwszej wojny światowej zmobilizował go do większej aktywności pisarskiej. Pisał pod pseudonimem Wejdawutas liczne utwory patriotyczne, jak np. „Poemat dnia dzisiejszego. Sztuka w pięciu aktach”, zbiory wierszy „Z kurzem krwi bratniej”, „Ojcze nasz”, „Krakowskie wesele” i in. Do jego spuścizny literackiej należą także utwory pisane prozą jak np. „W naszej to mocy” czy „Przed burzą” (pisany pod pseudonimem Jan Okwietko). W 1906 r. dokonał również przekładu znanego wówczas dramatu Henryka Ibsena „Gdy się zbudzimy wśród umarłych”[1].
Wrócił do kraju po zakończeniu I wojny światowej. W maju 1920 wraz z żoną i czwórką dzieci przyjął polskie obywatelstwo. Wkrótce rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i po kilku latach został redaktorem czasopisma informacyjnego „Messager Polonais” wydawanego przez MSZ. W 1933 r. zakończył pracę zawodową i przeniósł się do Brzostowicy Wielkiej (pow. grodzieński) do majątku swojego zięcia Stanisława hr. Kossakowskiego, gdzie oddawał się swoim zamiłowaniom, a mianowicie badaniom genealogicznym i filatelistyce. Mieszkał tam do wojny.
Józef Puzyna mieszkał w stolicy prawie przez całą wojnę aż do powstania warszawskiego. 10 września 1944 r. wyjechał z ogarniętej powstańczym wrzeniem stolicy. Odwiedzając po drodze zaprzyjaźnione osoby dotarł do Częstochowy, gdzie 1 grudnia 1945 r. podjął pracę w Wydziale Kultury i Sztuki tamtejszego magistratu. W Częstochowie w 1947 r. opublikował swoją ostatnią książkę: „Moje wspomnienia o Rodziewiczównie”. Tam zmarł i został pochowany na cmentarzu Kule[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
