Iwie (miasto)
miasto na Białorusi Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Iwie (błr. Іўе, Iuje; ros. Ивье, Iwje) – miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, 8,1 tys. mieszkańców (2010), 158 km od Grodna. Miejscowość znana jest jako największe na Białorusi skupisko Tatarów.
 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Wysokość |
140 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+375 1595 | ||||
| Kod pocztowy |
231337 | ||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |||||
 53°55′51,3″N 25°46′13,3″E | |||||
| Strona internetowa | |||||
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego[2].
Miejscowość założona w 1394 r.[3] przy dworze książąt litewskich w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1566 Iwie były miasteczkiem w powiecie oszmiańskim, istniała tu szkoła braci polskich, której rektorem w latach 1585–1593 był Jan Namysłowski. Odbywały się też tu synody braci polskich[4].
W 1598 w miasteczku Iwie osiedlili się pierwsi Tatarzy. W 1631 ufundowany został klasztor bernardyński przy istniejącym od XV w. kościele św. św. Piotra i Pawła[5]. Po III rozbiorze Polski w 1795 miejscowość znalazła się w granicach Imperium Rosyjskiego. W 1830 roku spłonął parafialny drewniany kościół katolicki pod wezwaniem św. Michała z 1781 r., który wznosił się przy rynku. W 1843 r. miejscowe dobra znalazły się we władaniu hrabiów Zamoyskich, z fundacji Elfrydy z Tyzenhauzów Zamoyskiej zbudowano tu w 1884 drewniany meczet[6].
W okresie II Rzeczypospolitej w latach 1921–1939 miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Iwie. Po agresji ZSRR na Polskę włączone do Białoruskiej SRR. W 1940 otrzymało status osiedla typu miejskiego i centrum rejonu.
Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 4000 osób. We wrześniu 1943 roku Niemcy zlikwidowali getto, Żydów zamordowano w Staniewiczach, część wywieziono do obozów pracy i do obozów na Majdanku i Sobiborze[7].
Około 1960 zburzona barokową kapliczka przy drodze do Berezowiec. Od 2000 miasto.
W 1932 w Iwiu urodził się Stanisław Fita – polski historyk literatury, profesor.
Zabytki miasta[8]:
- Kościół pw. św. Piotra i Pawła z lat 1514-po 1544 w stylu późnogotyckim z fundacji Stanisława Kiszki, jego syna Piotra Kiszki i wnuka Stanisława. W 1560 zamieniony przez Annę z Radziwiłłów Kiszczynę na zbór kalwiński. Od 1612 roku ponownie katolicki. W 1631 roku Stanisław Kiszka odebrał kościół kalwinom i przekazał Bernardynom. W 1656 roku poważnie zniszczony w wyniku najazdu moskiewskiego. W 1727 roku ponownie konserwowany. W latach 1776–1780 przekształcono fasadę oraz chór muzyczny z fundacji Heleny Ogińskiej wg projektu Karola Schildhausa. Ambona późnobarokowa z 1777 roku (została zniekształcona podczas ostatniego remontu ponieważ usunięto zespolony z nią konfesjonał). Także z lat 1777-1780 pochodzą ołtarze. Organy z 1908 roku. Kościół wyremontowano w 2009 roku.
- Klasztor Bernardynów z 1636 roku, pierwotnie trzy skrzydłowy z wirydarzem, wyremontowany około 1776 roku kosztem kasztelanowej wileńskiej Heleny Ogińskiej. Częściowo rozebrany przez Rosjan w XIX wieku. Obecnie istnieje tylko skrzydło zachodnie.
- meczet drewniany z 1884 (przysiółek Murawszczyzna)[9]
- mizar
- cerkiew prawosławna pw. św. Gabriela Zabłudowskiego, parafialna
- ruiny synagogi
Kościół św. Piotra i Pawła
Meczet
Mizar tatarski
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
