Loading AI tools
gatunek ssaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hulman malabarski[2] (Semnopithecus dussumieri) – gatunek indyjskiego ssaka z rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).
Gatunek uznawano w przeszłości za podgatunek hulmana czczonego (Semnopithecus entellus)[1], obecnie dostrzega się jednak potrzebę prowadzenia dalszych prac nad systematyką gatunku[1]. Badania mtDNA i nDNA sugerują, że S. dussumieri jest młodszym synonimem S. hypoleucos[3].
O ile rodzaj Semnopithecus grupuje małpy o dużych rozmiarach, hulman malabarski zalicza się do mniejszych jego przedstawicieli[4].
Ssak ten posiada futro kremowe na głowie, białe lub lekko żółtawe na brzuchu, białe w okolicach krzyża, reszta ciała zabarwiona jest na czarno-brązowo, nieraz daje się zauważyć też odcień fioletu[4]. Kontrastują z nim czarne palce kończyn górnych i dolnych, nieraz ta ciemna barwa rozciąga się także na przedramiona[4].
Zwierzę to zamieszkuje Indie, a dokładniej tereny położone w centrum i na zachodzie kraju[1][5]. Za lokalizację typową uznaje się Mahé na Wybrzeżu Malabarskim w Indiach[6]. Ssaka tego spotyka się od Nilgiri do Shernelly i od Godavari do Diguvamatta z pominięciem rejonów występowania pokrewnego gatunku Semnopithecus hypoleucos[1].
Małpa bytuje na terenach położonych nie niżej niż 100 i nie wyżej niż 1700 metrów nad poziomem morza[1]. Jej siedlisko stanowią lasy: zarówno wilgotne równikowe, nadbrzeżne, wilgotne jak i suche liściaste, zagajniki uznawane często za święte, busz, ogrody, a także tereny uprawne[1][4]. Spotyka się ją nawet na porośniętych krzakami terenach pustynnych[4]. Zwierzę to prowadzi w wymienionych siedliskach częściowo nadrzewny, częściowo naziemny tryb życia[1]. Widuje się je na skałach, dachach, na kopcach termitów[7]. Jak inni przedstawiciele swego rodzaju, porusza się zwykle na czterech łapach, chętniej biega, niż chodzi[4]. Nawet młode skaczą między gałęziami w koronach drzew[7]. Jego aktywność przypada na dzień[1]. Obserwowano grupy składające się od 15 do 150 osobników[1]. Zwierzęta przejawiają zachowania społeczne: iskają się wzajemnie, a także ostrzegają się przed zagrożeniem[7]. Widywano samice opiekujące się nie swoimi dziećmi[7]. W grupie występuje samiec alfa i określona hierarchia, także pomiędzy samicami, które okazują poddanie, pozwalając wyżej stojącej osobniczce na dokonanie kopulacji[7]. Pomiędzy samcami zaś dochodzi do walk[7].
Hulman malabarski żywi się głównie liśćmi[1].
Całkowita liczebność gatunku nie jest znana, można określić tylko jej rząd wielkości (setki tysięcy)[1]. Nie powinna jednak przewyższać 300 000, bo na tyle szacuje się łączną liczebność wszystkich gatunków rodzaju[4]. W rezerwacie Kumbalgarh Wildlife Sanctuary zaobserwowano duże jej wahania[1], jednakże całkowita populacja wydaje się stabilna[1].
Obecnie nie istnieją poważne zagrożenia dla istnienia gatunku[1]. IUCN wymienia następujące niebezpieczeństwa grożące tym małpom[1]:
Do drapieżników polujących na hulmany zalicza się lamparty, tygrysy i cyjony[4]. Natomiast zrzuconymi przez hulmany owocami żywią się np. dzikie świnie[7].
Gatunek jest objęty ochroną w ramach konwencji CITES (Załącznik II), a także Indian Wildlife Protection Act[1]. Nie pomija go także prawodawstwo Unii Europejskiej. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 407/2009 z dnia 14 maja 2009 zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi umieszcza go w załączniku A[8].
Małpy należące do rodzaju Semnopithecus uznawane są w hinduizmie za święte[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.