Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hubiak pospolity (Fomes fomentarius (L.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
hubiak pospolity |
Nazwa systematyczna | |
Fomes fomentarius (L.) Fr. Fl. Crypt. Flandres 2: 237 (1867) |
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Fomes, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 roku Karol Linneusz nadając mu nazwę Boletus fomentarius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1867 Elias Fries[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
Nazwa polska pojawiła się po raz pierwszy w pracy Stanisława Domańskiego i in. w 1967 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako huba żagwiowa, huba bukowa, huba prawdziwa, huba pospolita, żagiew pospolita, czyr hubkowy[3].
Ma szerokość do 50 cm, początkowo jest bulwiasty, później kopytowaty. Na górnej stronie okryty jest twardą i niepękającą skorupą. U młodych okazów jest ona aksamitna, u starszych naga i matowa[4]. U młodych okazów ma kolor gliniasty lub czerwonobrązowy, u starszych szary lub czarniawy. Na skorupie widoczne są koncentryczne kręgi będące strefami przyrostu rocznego. Brzeg kapelusza jest białawy i tępy[5].
Ułożone wielowarstwowo, długości 2–7 cm[6]. Początkowo są jasnopomarańczowe, później pomarańczowobrązowe, na koniec ochrowobrązowe. Po ugnieceniu ciemnieją[7].
Grubości 0,5–3 cm[6]. Jest rdzawobrązowy, miękki, korkowato-drewnowaty, w kapeluszu ma strukturę zamszowatą, w miejscu przyrośnięcia grzybnię wegetatywną[8].
W maju i czerwcu rozsiewa biało pylące zarodniki. Wysyp nieamyloidalny. Zarodniki podłużnie eliptyczne, gładkie, o rozmiarach 15–20(24) × 5,5–6,5 µm[8].
Występuje tylko na półkuli północnej: w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Z okolic równikowych znany jest tylko z Panamy w Ameryce Środkowej[9]. W Polsce jest bardzo częsty na obszarze całego kraju[3].
Gatunek wieloletni. Występuje przez cały rok, na pniach starych, osłabionych drzew liściastych, w szczególności buków lub brzóz. Jest bardzo częsty. Można go spotkać we wszystkich typach lasów, również w nadrzecznych łęgach, gdzie występuje na topoli[8].
Hubiak pospolity odgrywa ważną rolę w obiegu materii w przyrodzie. Za pomocą enzymów rozkłada wszystkie składniki drewna (celulozę, ligninę i hemicelulozę), wywołując białą zgniliznę drewna. W leśnictwie jest to jednak działalność niepożądana, powoduje bowiem straty w drzewie. Jest saprotrofem i pasożytem słabości, atakującym drzewa stare i osłabione. Ma znaczenie gospodarcze głównie w lasach bukowych i brzozowych. Najczęściej infekuje przez rany. Po obumarciu drzewa rozwija się na jego pniu jeszcze przez wiele lat. Widoczna na pniu huba to tylko owocnik, grzybnia hubiaka znajduje się w drewnie. Jest to system strzępek przerastających na dużej przestrzeni całe drewno. Wywołana przez nie zgnilizna rozszerza się w dół pnia. Początkowo drewno brunatnieje, zachowując własności techniczne, później jednak rozwijająca się w nim grzybnia hubiaka powoduje, że staje się ono gąbczaste, miękkie i białożółtawe, poprzedzielane cienkimi ciemnobrunatnymi lub czarnymi strefami[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.