Goździk kropkowany, g. widełkowaty[3] (Dianthus deltoidesL.) – gatunekrośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych. Występuje w Europie i w Azji (Syberia i Indie)[4]. W Polsce jest dość pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich[5]. Jest także uprawiany. W Polsce występuje jego podgatunek Dianthus deltoides L. subsp. deltoides[4]. Znany też jako goździk upstrzony[6].
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście równowąskie, całobrzegie, ostro zakończone, bez przylistków, o szerokości do 3 mm. Są 3-nerwowe, całe omszone krótkimi włoskami i zrośnięte nasadami.
Drobne (1–1,5 cm średnicy), zebrane w luźną wiechę. Kwiaty są siedzące lub wyrastają na krótkich szypułkach. Kielich sztywny, złożony z 5 zrośniętych działek, oraz 2, dwukrotnie krótszych od kielicha szydlastych łusek podkielichowych (przysadek). Korona składa się z 5 wolnych, płytko ząbkowanych płatków o deltoidalnym kształcie (stąd łacińska nazwa gatunku). Mają one różowopurpurowy kolor, jasne plamki i ciemny pierścień w środku korony. Wewnątrz kwiatu 1 słupek i 10 pręcików.
Torebka otwierająca się 4 ząbkami. Nasiona drobne, liczne.
Bylina, chamefit, hemikryptofit. Siedlisko: suche łąki, zbocza, nieużytki, pastwiska, zarośla. Preferuje tereny piaszczyste, unika podłoża wapiennego. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Vicio lathyroidis-Potentillion, Ass.Diantho-Armerietum[7]. Gatunek dość ekspansywny, za pomocą kłączy szybko rozrastający się. Kwiaty przedprątne, kwitną od czerwca do września, zapylane są przeważnie przez motyle[8]. Nie wydzielają zapachu[8]. Liczba chromosomów 2n = 30[4].
Zastosowanie. Uprawiany jako roślina ozdobna, zwykle na kwiat cięty, na murkach lub na rabatach. Doskonale nadaje się także do ogródków skalnych[9]. Jest łatwy w uprawie i całkowicie odporny na mróz[9]. W uprawie liczne odmiany o różnych barwach, również dwubarwne, jak np. "Arctic Fire", który ma białe płatki z czerwonym oczkiem w środku.
Uprawa. Uprawiany jest przeważnie z nasion[10]. Nasiona wysiewa się do inspektu od maja do czerwca, siewki wymagają pikowania gdy mają 3-4 liście, do gruntu wysadza się pod koniec lipca lub z początkiem sierpnia[10]. Może być też rozmnażany przez podział bryły korzeniowej lub przez sadzonki. Wymaga słonecznych stanowisk i gliniasto-piaszczystych gleb o stałej wilgotności[10]. Po przekwitnięciu należy roślinę mocno przyciąć.
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
WładysławMatuszkiewicz:Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Warszawa:Wyd. Naukowe PWN,2006. ISBN83-01-14439-4. Brak numerów stron w książce
GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN3-8331-1916-0, OCLC271991134.
