Głaszczki wargowe w pierwotnym planie budowy aparatu gębowego stanowią parę narządów zmysłowych osadzonych po bokach przedbródka lub na jego zróżnicowanych rejonach bocznych, zwanych palpigerami. Ponieważ warga dolna powstaje z przekształcenia się szczęk drugiej pary, przedbródek jest narządem homologicznym połączonych pieńków szczęk, a głaszczki wargowe homologami głaszczków szczękowych[1][2]. Umięśnienie głaszczka wargowego stanowią musculus praementopalpalis internus i musculus praementopalpalis externus wychodzące z przedbródka, musculus palpopalpalis labii primus wychodzący z przedbródka lub pierwszego członu głaszczka, a zaczepiający się na członie drugim oraz musculus palpopalpalis labii secundus wychodzący z członu drugiego i zaczepiający się na członie trzecim[3].
Głaszczki wargowe mogą się składać z różnej liczby członów o różnym kształcie i rozmiarze, być uwstecznione, zanikłe lub silnie zmodyfikowane. Krótkie głaszczki wargowe przerzutek są trójczłonowe i zwieńczone szczecinkami zmysłowymi[4]. U rybików głaszczki te są czteroczłonowe[5]. U karaczanów, modliszek i straszyków głaszczki te są trójczłonowe[6][7][8]. U wciornastków mogą być zbudowane z dwóch do pięciu członów[9]. U chrząszczy złożone są z od jednego do trzech członów[10]. U sieciarek zwykle są trój-, rzadziej dwuczłonowe[11]. Wielkoskrzydłe mają je złożone z trzech lub czterech członów[12]. U wielbłądków są trójczłonowe[13]. Głaszczki wargowe wojsiłek są dwuczłonowe, ale u bugarowatych osadzone są na tak wydłużonych palpigerach, że zdają się trójczłonowe[14]. Dobrze rozwinięte głaszczki wargowe występują u większości motyli, u których to głaszczki szczękowe ulegają silnej redukcji[15]. U pierwogonków głaszczki wargowe opatrzone są pędzelkami lub przekształcone w oszczecinione guzki[16]. U widłogonków głaszczki te mają postać szczątkową[17]. Aparat gębowy pluskwiaków jest natomiast całkowicie pozbawiony obu par głaszczków[18]. W aparacie gębowym kłująco-ssącym pcheł głaszczki wargowe wchodzą w skład kłujki, ale zachowują funkcję zmysłową, służąc lokalizacji dogodnego miejsca do wkłucia[19]. W aparacie gębowym liżąco-ssącym zmodyfikowane, rozpłaszczone głaszczki wargowe biorą udział w budowie trąbki, zamykając ją od spodu wraz z przyjęzyczkami[20]. W mascelarwważek głaszczki wargowe są ząbkowane, zwieńczone ruchomymi pazurami i służą jako narządy chwytne[21]. Silnym modyfikacjom ulegają głaszczki wargowe muchówek. U mniej zaawansowanych grup są mięsiste i przekształcone w poduszeczki, czyli labella. Z kolei w aparacie gębowym typu liżąco-ssącego muchówek łękorysych (Cyclorrhapa) są rozszerzone i tworzą tarczę oralną. U hematofagicznych łękorysych może ona być zredukowana i zaopatrzona w ząbki do nacinania skóry[22].
Benjamin Wipfler,Ryuichiro Machida,Bernd Müller,Rolf G. Beutel.On the head morphology of Grylloblattodea (Insecta) and the systematic position of the order, with a new nomenclature for the head muscles of Dicondylia.„Systematic Entomology”,2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00556.x.
Romuald J. Pomorski, Maria Sterzyńska, Wanda M. Weiner:Rząd: przerzutki — Archaeognatha. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Romuald J. Pomorski, Maria Sterzyńska, Wanda M. Weiner:Rząd: rybiki — Zygentoma. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Piotr Naskręcki:rząd: karaczany – Blattodea. W:Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red. nauk.).Warszawa:Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Piotr Naskręcki:rząd: modliszki – Mantodea. W:Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red. nauk.).Warszawa:Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Piotr Naskręcki:rząd: straszyki – Phasmatodea. W:Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red. nauk.).Warszawa:Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Wojciech Sierka:Rząd: przylżeńce (wciornastki) — Thysanoptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Roland Dobosz, Wiesław Krzemiński:Rząd: sieciarki — Neuroptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Roland Dobosz, Wiesław Krzemiński:Rząd: wielkoskrzydłe — Megaloptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Roland Dobosz, Wiesław Krzemiński:Rząd: wielbłądki — Rhaphidioptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Wiesław Krzemiński, Roland Dobosz:Rząd: wojsiłki — Mecoptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Jarosław Buszko, Janusz Nowacki:Rząd: motyle — Lepidoptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Andrzej Szeptycki:Rząd: pierwogonki — Protura. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Romuald J. Pomorski, Maria Sterzyńska, Wanda M. Weiner:Rząd: widłogonki — Diplura. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Barbara Lis, Jerzy A. Lis:Rząd: pluskwiaki – Hemiptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce
Andrzej Nowosad, Klara Bartkowska:Rząd: pchły — Siphonaptera. W:Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne.Czesław Błaszak (red.).Wydawnictwo Naukowe PWN,2012. Brak numerów stron w książce