Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Ksawery Piotr August Stanisław Pułaski herbu Ślepowron (ur. 26 listopada 1743[3], zm. 15 września 1769 pod Łomazami[1][2]) – starosta augustowski, pułkownik województwa podolskiego, marszałek przemyski konfederacji barskiej.
Franciszek Ksawery Pułaski (portret imitacyjny – Kazimierz Pułaski, miedzioryt Johanna Martina Willa, ok. 1768) | |
Ślepowron | |
Rodzina |
Pułascy herbu Ślepowron |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Marianna Zielińska |
Syn Józefa i Marianny z Zielińskich, brat Kazimierza Pułaskiego. Powtórzenie ceremonii chrztu 6 marca 1745 w Warszawie w kościele Świętego Krzyża. Franciszek odebrał dobre wykształcenie w kolegium księży Teatynów w Warszawie[4][5][6] w Warszawie w latach 1754–1759. Od 1764 aktywny politycznie stronnik swojego ojca Józefa i w czasie konfederacji barskiej został wysłany na Krym w celu poinformowania o powstaniu nowej konfederacji. Był jednym z organizatorów konfederacji na Podolu. Po jej rozwiązaniu udał się do Turcji, gdzie 23 listopada został generalnym kanclerzem.
Brał udział w wielu potyczkach z wojskami rosyjskimi, przeważnie zwycięskich. Dochodziło między nim a innymi konfederatami do zatargów, głównie z marszałkiem Michałem Hieronimem Krasińskim. Jego ekspedycja na Litwę, wspólnie z bratem, nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, głównie na skutek niechęci miejscowych magnatów. Po powrocie do Korony organizował konfederację w rejonie Łomży.
Zginął 15 września 1769 w bitwie pod Łomazami, gdy szedł z pomocą swojemu bratu Kazimierzowi. Według niektórych autorów pochowany w zbiorowej mogile konfederatów barskich we Włodawie przez o.o. paulinów. "Na tyłach, od strony Łomaz pojawili się karabinierzy rosyjscy pod wodzą Castellego. Ocalenia szukali Pułascy w brawurowym ataku...Franciszek dopadł samego Castellego, lecz ten zdążył śmiertelnie wypalić do niego z pistoletu... we Włodawie pochowali go w zbiorowej mogile ojcowie Paulini..."[7]. Niezidentyfikowany[8], prawdopodobnie[9] pochowany na polu bitwy pod Łomazami w zbiorowej mogile Konfederatów Barskich w pobliżu Studzianki, w miejscu zwanym Głuch[10], w widłach rzek Zielawy i Grabarki, oznaczonej kamieniem polnym z krzyżem (2009) – współrzędne 51°54′47″N 23°12′29″E.
Często mylony ze swoim kuzynem – stryjecznym bratem Franciszkiem Pułaskim, synem Jana, rotmistrzem przemyskim w Konfederacji Barskiej, rannym w bitwie pod Hoszowem 8 sierpnia 1769, zmarłym 16 sierpnia 1769 na zamku Kmitów w Lesku i pochowanym w kaplicy św. Antoniego miejscowego kościoła pw. Nawiedzenia NMP[11], gdzie znajduje się jego epitafium. Błąd powoduje mylny opis na epitafium w kościele w Lesku, sporządzonej w 100-lecie śmierci (1869), łac. ...Casimiri frater... pol. ...brat Kazimierza... oraz tablica w przedsionku kościoła: „Franciszek Pułaski, jeden z przywódców Konfederacji Barskiej, brat (! prawidłowo powinno być: kuzyn – brat stryjeczny) sławnego wodza Kazimierza, ranny pod Hoszowem w bitwie z Moskalami, zmarł na zamku leskim 18 VIII 1769, pochowany w kaplicy św. Antoniego”[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.