Loading AI tools
ograniczanie interakcji społecznych między ludźmi w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dystansowanie społeczne[1] (ang. social distancing), dystansowanie fizyczne[2] (ang. physical distancing)[3] – szereg niefarmaceutycznych działań lub środków podejmowanych w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby zakaźnej poprzez utrzymywanie fizycznego dystansu między ludźmi i zmniejszanie częstotliwości, z jaką ludzie wchodzą ze sobą w bliski kontakt[4][5][6]. Wiąże się to z utrzymywaniem odległości co najmniej dwóch metrów od innych i niedopuszczaniem do spotykania się w dużych grupach[7][8]. Poprzez zmniejszenie prawdopodobieństwa, że dana niezakażona osoba wejdzie w fizyczny kontakt z osobą zakażoną, można zminimalizować lub wyeliminować przenoszenie się choroby, co prowadzi do mniejszej liczby chorych oraz mniejszej liczby zgonów[4][5].
W celu spowolnienia rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych i uniknięcia przeciążenia służb zdrowia, szczególnie w czasie pandemii, stosuje się szereg środków mających na celu zachowanie dystansu społecznego, włączając w to zamykanie szkół i miejsc pracy, izolację, kwarantannę, ograniczanie przemieszczania się osób i odwoływanie masowych zgromadzeń[4][9]. Tego typu rozwiązania zostały z powodzeniem wdrożone w kilku poprzednich epidemiach. W Saint Louis, wkrótce po wykryciu w mieście pierwszych przypadków zachorowań na grypę podczas pandemii grypy w 1918 r., władze zamknęły szkoły, zakazały organizowania zgromadzeń publicznych i wprowadziły inne działania mające na celu zachowanie dystansu społecznego. Współczynnik śmiertelności w St. Louis był znacznie niższy niż w Filadelfii, która pomimo odnotowania przypadków grypy, pozwoliła na kontynuowanie masowych parad i wprowadziła zdystansowanie społeczne dopiero po ponad dwóch tygodniach od wystąpienia pierwszych przypadków[10].
Działania związane z dystansowaniem społecznym są skuteczniejsze, gdy choroba zakaźna rozprzestrzenia się poprzez drogę kropelkową (kaszel lub kichanie); bezpośredni kontakt fizyczny, w tym kontakt seksualny; pośredni kontakt fizyczny (np. poprzez dotknięcie skażonej powierzchni) lub transmisję drogą powietrzną (jeśli mikroorganizm może przetrwać w powietrzu przez długi czas)[11]. Działania te są mniej skuteczne, jeżeli zakażenie jest przenoszone głównie przez skażoną wodę lub żywność bądź przez nosicieli, takich jak komary lub inne owady[12].
Wady dystansowania społecznego mogą obejmować samotność, zmniejszoną produktywność i utratę innych korzyści związanych z interakcjami międzyludzkimi[13].
Centers for Disease Control and Prevention (CDC) opisały społeczne dystansowanie jako „zbiór metod ograniczania częstotliwości i stopnia bliskości kontaktu między ludźmi w celu zmniejszenia ryzyka transmisji choroby”[9]. Podczas pandemii koronawirusa w latach 2019–2020 CDC zrewidowało definicję społecznego dystansowania jako „pozostawanie z dala od miejsc kongregacji, unikanie masowych zgromadzeń i utrzymywanie w miarę możliwości dystansu (około 6 stóp lub 2 metrów) od innych”[7][8].
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podczas pandemii koronawirusa w latach 2019–2020 zasugerowała określenie dystansowanie fizyczne zamiast dystansowanie społeczne kierując się założeniem, że jest to fizyczny dystans, który uniemożliwia transmisję; ludzie mogą pozostać w kontakcie społecznym dzięki technologii[3][5][14]. W 2009 roku WHO określała społeczne dystansowanie się jako „zachowanie odległości co najmniej na długość ręki od innych i ograniczanie do minimum zgromadzeń”[15].
Świadomość, że choroba aktualnie się rozprzestrzenia, może spowodować zmianę zachowania osób, które decydują się na trzymanie z dala od miejsc publicznych i innych ludzi. Takie zdystansowanie społeczne, wdrażane w celu zwalczania epidemii, może przynieść korzyści, ale wiąże się z kosztami ekonomicznymi. Badania wskazują, że aby środki te były skuteczne, muszą być stosowane rygorystycznie i natychmiastowo.
Zachowanie co najmniej dwumetrowej odległości od siebie i unikanie uścisków i gestów związanych z bezpośrednim kontaktem fizycznym pozwalają zmniejszyć ryzyko zakażenia podczas pandemii grypy i pandemii koronawirusa w 2020 roku[7][16]. Tego rodzaju odseparowanie, oprócz środków higieny osobistej, zalecane jest również w miejscach pracy[17]. W miarę możliwości wskazane jest wykonywanie pracy w domu[18].
Przeprowadzone modelowanie matematyczne wykazało, że transmisja wirusa może zostać opóźniona dzięki zamykaniu szkół. Jednak skuteczność tej metody zależy od kontaktów, jakie dzieci utrzymują poza szkołą. Często zdarza się, że jedno z rodziców musi wziąć czas wolny od pracy, przy czym może być konieczne długotrwałe zamknięcie szkoły. Czynniki te mogą powodować dezorganizację społeczną i ekonomiczną[19][20].
Badania modelowe i symulacyjne oparte na danych z USA sugerują, że jeśli 10% dotkniętych miejsc pracy zostanie zamkniętych, ogólny wskaźnik przenoszenia zakażenia wyniesie około 11,9%, a szczytowy czas epidemii zostanie nieco opóźniony. Natomiast jeśli 33% dotkniętych miejsc pracy zostanie zamkniętych, wskaźnik zachorowań spadnie do 4,9%, a szczytowy czas epidemii zostanie opóźniony o tydzień[21][22].
Podczas wybuchu epidemii SARS w Singapurze w 2003 r. około 8000 osób poddano obowiązkowej domowej kwarantannie, a dodatkowe 4300 osób zobowiązano do samodzielnego monitorowania objawów i codziennego kontaktowania się telefonicznego z organami służby zdrowia w celu kontroli epidemii. Chociaż ostatecznie tylko u 58 z tych osób zdiagnozowano SARS, urzędnicy publicznej służby zdrowia byli zadowoleni, że środek ten przyczynił się do zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia[23]. Dobrowolna samoizolacja mogła przyczynić się do ograniczenia przenoszenia grypy w Teksasie w 2009 roku[24]. Odnotowano krótko- i długoterminowe negatywne skutki psychologiczne[13].
W 1995 r. kordon sanitarny posłużył do kontroli wybuchu epidemii wirusa Ebola w Kikwit w Zairze[25][26][27]. Prezydent Mobutu Sese Seko otoczył miasto wojskami i zawiesił wszystkie loty do Kikwitu, Światowa Organizacja Zdrowia i zairskie zespoły medyczne postawiły kolejne kordony sanitarne, izolując strefy pochówku i leczenia od ogólnej populacji oraz skutecznie powstrzymując infekcję[28].
Istnieją obawy, że zdystansowanie społeczne może mieć negatywny wpływ na stan zdrowia psychicznego osób zaangażowanych[29]. Prowadzić może ono do wystąpienia stresu, lęku, depresji lub paniki, szczególnie u osób z wcześniejszymi schorzeniami, takimi jak zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i paranoja[30]. Szeroko rozpowszechnione doniesienia medialne o pandemii, jej wpływie na gospodarkę i wynikających z niej trudnościach mogą budzić niepokój. Zmiana sytuacji w życiu codziennym i niepewność co do przyszłości mogą zwiększyć stres psychiczny związany z byciem z dala od innych ludzi[31].
Z punktu widzenia epidemiologii, podstawowym celem stojącym za społecznym dystansowaniem jest zmniejszenie podstawowej liczby odtwarzania R0, czyli średniej liczby wtórnych osobników zakażonych, generowanej przez jedną pierwotną osobę zakażoną w populacji, w której wszystkie osobniki są jednakowo podatne na chorobę. W podstawowym modelu społecznego dystansu, w którym część f populacji angażuje się w zachowanie dystansu społecznego zmniejszając swoje kontakty interpersonalne do ułamka a swoich normalnych kontaktów, nowa faktyczna liczba reprodukcyjna R jest określona za pomocą wzoru[32]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.