Dom Żytomirskiego w Katowicach

Dom Żytomirskiego w Katowicach – kamienica mieszkalna w Katowicach, położona przy ulicy PCK 6 (róg z ulicą M. Drzymały), na obszarze dzielnicy Śródmieście. Zaprojektował ją Karol Schayer w stylu funkcjonalizmu.

Dom adwokata Wojciecha Żytomirskiego w Katowicach

Budynek od strony wschodniej (2021)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. PCK 6, 40-057 Katowice
Typ budynku	kamienica mieszkalna
Styl architektoniczny	funkcjonalizm
Architekt	Karol Schayer
Inwestor	Wojciech Żytomirski
Kondygnacje	6+1
Powierzchnia użytkowa	1733 m²
Rozpoczęcie budowy	1936
Ukończenie budowy	1937
Położenie na mapie Katowic Dom Żytomirskiego
Położenie na mapie Polski Dom Żytomirskiego
Położenie na mapie województwa śląskiego Dom Żytomirskiego
50°15′10,1″N 19°00′52,5″E

Historia

Kamienica w 2007 roku

Kamienica powstała na zlecenie katowickiego adwokata Wojciecha Żytomirskiego^[1][2] według projektu Karola Schayera. W czasie, gdy podjął się projektowania budynku, jego nazwisko było już znane w branży architektonicznej, gdyż znany był jako autor projektu wyburzonego w czasie II wojny światowej gmachu Muzeum Śląskiego^[3]. Na zachowanym projekcie domu adw. Wojciecha Żytomirskiego autor naniósł datę 1 października 1936 roku^[4].

Budowa kamienicy trwała w latach 1936–1937^[1] (bądź w 1936 roku^[5][6]), a powstałe w budynku mieszkania charakteryzowały się wysokim standardem. Niektóre z nich miały powierzchnię ponad 200 m²^[3].

23 marca 2012 roku układ urbanistyczny południowej części Śródmieścia Katowic, w której znajduje się m.in. dom adw. Wojciecha Żytomirskiego wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych^[1].

W lutym 2024 roku przy ulicy PCK 6 w systemie REGON zarejestrowanych było 27 aktywnych podmiotów gospodarczych, w tym m.in. placówki opieki zdrowotnej, kancelarie adwokackie, kancelaria radcy prawnego, biuro projektowe i inne^[7].

Charakterystyka

Kamienica mieszkalna położona jest przy ulicy PCK 6 (róg z ulicą M. Drzymały) w Katowicach, na terenie dzielnicy Śródmieście^[1]. Jest to obiekt murowany z cegły i tynkowany, zwieńczony dachem płaskim^[5]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1733 m², a powierzchnia zabudowy 383 m². Liczy 6 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną^[1].

Architektonicznie budynek reprezentuje styl funkcjonalizmu^[5]. Posiada podcięty parter z wolnostojącym słupem, nadwieszony i dość płaski ryzalit oraz wieńczącą bryłę kamienicy ażurową balustradę. Zamiast balkonów architekt zastosował tafle szklane, tworząc w ten sposób ogrody zimowe^[4]. Okna w budynku układają się w poziome pasy^[3].

Kamienica jest częścią układu urbanistycznego tzw. południowej dzielnicy Śródmieścia Katowic wpisana do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. A/370/12. Jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, a ponadto ujęta jest w strefie ochrony konserwatorskiej ustanowionej na podstawie przepisów MPZP^[1].

Dom adw. Wojciecha Żytomirskiego jest jednym z obiektów na trasie katowickiego Szlaku Moderny^[3].

Przypisy

1. Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2024-02-17]. (pol.).
2. Izba Adwokacka w Katowicach, Historia Izby [online], adwokatura.katowice.pl [dostęp 2024-02-19] (pol.).
3. Szlak Moderny, Katowice: Urząd Miasta Katowice, 2019, s. 14 [dostęp 2024-02-19] (pol.).
4. Odorowski 2013 ↓, s. 270.
5. Danilczyk i Kasprzyk 1994 ↓, s. 77.
6. SARP: Baza obiektów architektonicznych SARP. Kamienica Wojciecha Żytomirskiego. obiekty.architektsarp.pl. [dostęp 2024-02-19]. (pol.).
7. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2024-02-17]. (pol.).

Bibliografia

• LeszekL. Danilczyk LeszekL., MariaM. Kasprzyk MariaM., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice. Tom I tekst. Część II studium konserwatorskie, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1994 (pol.).
• WaldemarW. Odorowski WaldemarW., Architektura Katowic w latach międzywojennych 1922-1939, wyd. drugie, Katowice: Muzeum Śląskie w Katowicach, 2013, ISBN 978-83-62593-44-6 (pol.).