Dom Mielnikowa
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dom Mielnikowa (ros. Дом Мельникова) – jednorodzinny mieszkalny budynek, zabytek architektury awangardy radzieckiej. Został zbudowany w latach 1927–1929 przy ulicy Kriwoarbackij Pierieułok 10 w Moskwie według projektu radzieckiego architekta Konstantina Mielnikowa dla siebie i jego rodziny[1]. Dom Mielnikowa jest ikoną budownictwa w stylu konstruktywizmu w czasach radzieckich[2][3].
 Wejście główne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Kriwoarbackij Pierieułok 10 |
| Typ budynku |
Dom mieszkalny, pracownia |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1927 |
| Ukończenie budowy |
1929 |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 55°44′53″N 37°35′22″E | |
| Strona internetowa | |
Od 2014 roku budynek został przekształcony w Państwowy Muzeum Konstantina i Wiktora Mielnikkowych[4].
W poszukiwaniu nowych architektonicznych rozwiązań
Konstantin Mielnikow już od czasów studiów w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury marzył o swoim własnym domu-pracowni. Początkowo zamierzał kupić już istniejący dom i go przebudować, w związku z czym długo szukał odpowiedniego budynku w Moskwie. Zachowały się szkice przebudowy jednej z neoklasycystycznych moskiewskich kamienic, stworzone przez architekta w latach 1916–1917.
Jednak na początku lat 20. powstają pierwsze szkice budowy domu w nowatorskim stylu. W osobistym archiwum architekta zachowały się różne warianty projektów jego własnego domu, który miał być połączeniem mieszkania i pracowni[5]. Mielnikow wówczas zrywa z różnego rodzaju tradycjonalistycznymi stylizacjami, jak wiele architektów w tym okresie i rozpoczyna poszukiwanie nowych form, kierując swoją uwagę w stronę konstrukcji inżynieryjnych i dynamicznych kompozycji. „Pojawienie się w latach 20. nowatorskich projektów Mielnikowa, niepasujących do żadnej szkoły albo trendów wywoływały jednocześnie zachwyt i niezrozumienie”[1].
Przy projektowaniu własnego domu-pracowni Mielnikow, występując w roli architekta, zleceniodawcy oraz odbiorcy miał pełną swobodę twórczą[1].
Zachowały się szkice z lat 20. przedstawiające trzy pierwotne projekty, opracowane przez Mielnikowa. Pierwszym projektem budowy domu był dwukondygnacyjny budynek na planie kwadratu, na którego parterze w samym środku pokoju, miał się znajdować tak zwany piec rosyjski. Eksperymenty z planem okrągłym pojawiły się na rysunkach Mielnikowa w 1922 roku.
Budowa i cechy konstrukcyjne
Dom Mielnikowa jest wyjątkowym przykładem architektury radzieckiej, ponieważ w czasach Nowej Polityki Ekonomicznej (NEP) w ZSRR, kiedy w całym kraju budowano mieszkania komunalne, pozwolono jednej osobie wybudować swój prywatny dom w centrum Moskwy. Posiadanie ziemi w mieście, w tamtych czasach było rzadkością. Zbudowanie prywatnego domu było wynikiem wieloletnich starań architekta[3].
Po pierwsze, projekt Mielnikowa był oficjalnie uznany za eksperymentalny. Miał to być test domu okrągłego, który ze względu na oszczędność i prostotę konstrukcji mógłby później znaleźć zastosowanie w innych projektach, w tym przy budowie domów komunalnych[6].
Po drugie, w połowie lat dwudziestych Konstantin Mielnikow był jednym z największych i najbardziej rozpoznawalnych nie tylko w ZSRR, ale także w świecie radzieckich architektów. Światową sławę przyniosła mu budowa pawilonu ZSRR na Międzynarodową Wystawę Sztuki Dekoracyjnej i Przemysłu Artystycznego w Paryżu w 1925 roku[3][6].
Projekt budowy domu-pracowni Mielnikowa został zatwierdzony 19 stycznia 1927 roku.
Ściany domu wykonano z czerwonej cegły. Na całej powierzchni pojawiają się okna w kształcie heksagonów[3].
Dokumenty, zatwierdzające projekt budowy z roku 1927
Prywatny dom-pracownia jest szczytem twórczości Mielnikowa, wyróżnia się innowacyjnym projektem i kompozycją przestrzenną, a także przemyślanym układem funkcjonalnym. Wolumetryczna kompozycja domu składa się z dwóch pionowych przenikających się walców o różnej wysokości o tej samej średnicy. Na dachu niższego cylindra znajduje się taras. Od strony ulicy Kriwoarbackij Pierieułok fasada ma symetryczny układ z głównym wejściem. Jest to jedyne wejście do budynku, który składa się z trzech kondygnacji. W centralnym miejscu fasady znajduje się wielkie okno, nad którym został umieszczony napis: „Architekt Konstantin Mielnikow” (ros. Константин Мельников архитектор).
Aksonometria
Fasada budynku z głównym wejściem
Widok od strony północno-wschodniej
Mielnikow nieraz żartował, że da nagrodę temu kto policzy ile budynek ma pięter, a do swoich kolegów po fachu zwracał się z pytaniem jak z takiej jednej prostej formy powstaje taka różnorodność kształtów[7]. Architekt projektował mieszkanie według swoich potrzeb i marzeń. Zachowały się szkice, które pokazują, że Mielnikow wiedział, jak powinno wyglądać wnętrze domu wcześniej, jeszcze przed jego budową. W swoich wspomnieniach Mielnikow pisał, że „brak odpowiednich funduszy na budowę zastępowała bezgraniczna fantazja”[8].
Pokój dzienny
Sypialnia
Sypialna, lata 30.
Parter
- Przedpokój (6,3 m²) – do przedpokoju wchodzi się bezpośrednio z podwórka, przez główne wejście.
- Pokój jadalny (17 m²) – główne pomieszczenie na parterze, gdzie zbierała się cała rodzina, urządzano w nim obiady i przyjmowano gości. Jadalnia jest oświetlona jednym sześciokątnym otworem i dużym prostokątnym oknem na lewo od wejścia do domu.
- Kuchnia (7 m²) – sąsiaduje z jadalnią. Kuchnię oświetlają dwa sześciokątne okna. Nad kuchenką gazową był umieszczony szklany okap, który wyciągał powietrze z kuchni przez wentylację co było szczególnie ważne, ponieważ kuchnia nie miała zamykanych drzwi.
- Łazienka (7 m²) – przylega do kuchni i ma z nią wspólną komunikację. W łazience jest jedno sześciokątne okno i gazowy piec, podgrzewający wodę.
- Dwie pracownie dziecięce tej samej wielkości (5,6 m²) dla syna i córki architekta. W każdym pokoju znajduje się sześciokątne okno. Pokoje były wyposażone w biurka i półki na książki i podręczniki.
- Pokój pracy gospodyni Anny Gawriłowny Mielnikowej (6,5 m²). Stała tam szafa na bieliznę, deska do prasowania i maszyna do szycia.
- Korytarz (13,7 m²), z którego jest zejście do piwnicy.
I piętro
- Salon (50 m²) jest głównym pokojem domu. W nim Mielnikowowie przyjmowali gości, grali muzykę, rozmawiali. Wyposażenie salonu podkreślało jego przeznaczenie – pianino, kanapa, fotel, okrągły stół. Po wojnie pojawiło się tu duże biurko, ponieważ Konstantin Mielnikow wykorzystał pokój również jako gabinet.
- Sypialnia (43 m²)
II piętro
- Pracownia Mielnikowa (50 m²) z wyjściem na taras.
Ruch społeczny „Arhnadzor” ((ros.) „Архнадзор”), prowadzący działalność na rzecz ochrony zabytków i pomników architektury Moskwy w 2012 roku apelował do władz miasta o niebezpieczną sytuację, w której znajduje się Dom Mielnikowa: „w wyniku rozbiórki domu Mielgunowa (przy ulicy Arbat 41, znajdującego w bezpośrednim sąsiedztwie Domu Mielnikowa) i budowie na jego miejscu pięciopiętrowego budynku wielofunkcyjnego z podziemnym parkingiem o głębokości nie mniejszej niż 15 m, powstaje sytuacja, która stwarza zagrożenie dla stanu technicznego Domu Mielnikowa”[9][10][11].
17 kwietnia 2006 r. na międzynarodowej konferencji „Heritage at risk – ochrona architektury XX wieku i dziedzictwa światowego” przyjęto rezolucję zwracającą się do Ministerstwa Kultury i Komunikacji Masowej Federacji Rosyjskiej oraz Komitetu ds. Dziedzictwa Kulturowego miasta Moskwy o uznanie, że „wybitna spuścizna Konstantina Mielnikowa jest w zagrożeniu i opracowanie planu ochrony domu Mielnikowa i jego kolekcji w ramach istniejących międzynarodowych standardów prac konserwatorskich oraz zapewnić, aby Dom Mielnikowa i jego zbiory znalazły się na liście zabytków o znaczeniu federalnym”[12][13].
W tym samym roku dom-warsztat Mielnikowa został wpisany na „Listę 100 najbardziej zagrożonych zabytków świata” (eng. World Monuments Watch list of 100 most endangered sites)[14].
Od 2014 roku w Domu Mielnikowa mieści się Muzeum Konstantina i Wiktora Mielnikowych, które jest oddziałem Państwowego Muzeum Architektury im. Aleksieja Szczusiewa[15]. Muzeum powołane rozporządzeniem Ministerstwa Kultury Federacji Rosyjskiej w lutym 2014 r. w celu spełnienia testamentu Wiktora Mielnikowa, syna architekta Konstantina Mielnikowa[16].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
