Dolina Jaworzynka Bielska

Jaworzynka Bielska, czasami nazywana też Małą Jaworzynką (niem. Kleines Ahorntal, słow. Dolina Javorinka, węg. Kis-Jávor-völgy^[1]) – dolina na północnej stronie słowackich Tatr Bielskich, ostatnia na wschód boczna odnoga Doliny Bielskiego Potoku. Znajduje się pomiędzy Doliną Kępy a Doliną pod Koszary^[2]. Ma długość ok. 2 km i nie podchodzi pod główną grań Tatr Bielskich. Jej górny koniec znajduje się pod Turnią nad Jaworzynką, skąd dolina opada w północno-wschodnim kierunku i ma dość kręty przebieg. Jej ograniczenie tworzą dwa ramiona tej turni:

• północno-zachodnie: Siodło za Groniem, Groń i Jaworzyński Przechód
• północno-wschodnie: Przełęcz pod Koszarzyskiem, Jaworzynka Bielska^[3].

Widok ze Zdziaru

Na wysokości ok. 870 m dolina uchodzi do Mąkowej Doliny, tuż powyżej ujścia tej ostatniej do Doliny Zdziarskiej^[4].

Dolinę porasta las. Nazwa doliny pochodzi zapewne od rosnących tutaj dawniej jaworów, w Tatrach jest wiele miejsc o nazwie Jaworzynka. Obecnie jednak rośnie tutaj zmieniony w wyniku działalności człowieka wtórny las świerkowy, w którym nie ma już tych drzew. Dnem doliny spływa Jaworzyński Potok. W dolinie można wyróżnić 3 piętra. Najniższa część o przebiegu wschód-zachód to głęboko wcięty parów o bardzo stromych zboczach. Część środkowa to rówień zwana Pławiskiem. Górna część doliny pod Turnią pod Jaworzynką to wąski i coraz bardziej stromy żleb^[3].

Dawniej Jaworzynka była wypasana, należała do miasta Biała Spiska. Na Pławisku stał szałas, stąd też pasterze przepędzali owce na wypas do sąsiedniej Doliny Kępy. W miejscowej gwarze pławiskiem nazywano miejsce, do którego zimą nanoszone były przez śnieg gałęzie, kora, suche drzewa itd.^[2] Obecnie dolina znajduje się na obszarze ochrony ścisłej TANAP-u i jest niedostępna turystycznie^[3].

Przypisy

1. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. Tatry Bielskie [online] [dostęp 2020-02-01].
2. Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
3. Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część wschodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 5, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-011-3.
4. Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.