Diecezja pińska

Diecezja pińska (biał. Пінская дыяцэзія; łac. Dioecesis Pinskensis Latinorum) – jedna z czterech diecezji obrządku łacińskiego na Białorusi, wchodząca w skład metropolii mińsko-mohylewskiej. Diecezja obejmuje obecnie swoim zasięgiem obwód brzeski i obwód homelski.

Diecezja pińska

Пінская дыяцэзія

Katedra w Pińsku
Państwo	Białoruś
Siedziba	Pińsk ul. Lenina 16, 225710 Pińsk
Data powołania	28 października 1925
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	mińsko-mohylewska
Katedra	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Biskup diecezjalny	Antoni Dziemianko
Biskup pomocniczy	Andrej Znoska
Biskup senior	Kazimierz Wielikosielec OP
Dane statystyczne (2013)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	50 115 1,6
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	52 29 23
Liczba osób zakonnych	77
Liczba dekanatów	7
Liczba parafii	77 (2016)
Powierzchnia	73 200 km²
Diecezja na mapie Białorusi
52°06′47,0″N 26°06′29,9″E
Strona internetowa

Historia

Po II i III rozbiorach Polski Katarzyna II powołała ukazem z 6 (19^[1]) września 1795 roku^[2] niekanoniczne biskupstwo pińskie, które istniało przez trzy lata. Nie otrzymało sankcji Stolicy Apostolskiej^[3].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości papież Pius XI 28 października 1925 roku bullą Vixdum Poloniae unitas erygował diecezję pińską. Pierwszym ordynariuszem pińskim mianowany został Zygmunt Łoziński. Diecezja weszła w skład metropolii wileńskiej. W 1928 roku diecezja pińska pod względem administracyjnym była podzielona na 17 dekanatów i 172 parafie^[4]. Dziesięć lat później obejmowała 17 dekanatów ze 137 parafiami i 63 kościołami filialnymi i zakonnymi oraz obrządku wschodniego (11 parafii)^[5].

Po II wojnie światowej większość terytorium diecezji weszło w skład Białoruskiej SRR. Od 1950 roku terenem Diecezji pińskiej pozostającej w granicach PRL zarządzał administrator apostolski rezydujący w Drohiczynie na terenie Polski. Ze względu na trudną sytuację polityczną, administratorzy apostolscy unikali nazwy Diecezja pińska i zamiast tego używali określenia Diecezja w Drohiczynie n. Bugiem. Funkcje administratorów pełnili kolejno: ks. infułat dr Michał Krzywicki (1950-1967) i ks. biskup Władysław Jędruszuk (1967-1991), który następnie został pierwszym biskupem drohiczyńskim.

W 1991 pozostała przy Polsce część utworzyła diecezję drohiczyńską (obecnie powiększoną o cztery dekanaty z diecezji siedleckiej). Część diecezji, która znalazła się na terytorium Ukrainy, od 1996 roku należy do diecezji łuckiej. Części dawnych terenów diecezji znajdują się również w granicach archidiecezji mińsko-mohylewskiej i diecezji grodzieńskiej.

Biskupi

Osobny artykuł: Biskupi pińscy.

• Biskup diecezjalny: bp Antoni Dziemianko (od 2012)
• Biskup pomocniczy/Wikariusz generalny: bp Andrej Znoska (od 2024)
• Biskup senior: bp Kazimierz Wielikosielec OP biskup pomocniczy piński w latach 1999-2024 senior od 2024

Struktura i wierni

Terytorium diecezji (73 200 km²) zamieszkuje około 3,03 miliona osób. W 2007 w diecezji zorganizowanych było 5 dekanatów, do których należało łącznie 60 parafii^[6]. 8 września 2007 roku Kazimierz Świątek oznajmił o stworzeniu szóstego dekanatu – homelskiego^[7].

Sanktuaria

• Sanktuarium Matki Bożej Brzeskiej w Brześciu
• Sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Janowie
• Sanktuarium Matki Bożej Jurowickiej w Jurowiczach (od lat 60. XIX w. należy do Cerkwi Prawosławnej)
• Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polesia w Łohiszynie
• Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Baranowiczach

Instytucje

• Kuria diecezjalna
• Międzydiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Tomasza z Akwinu
• Caritas diecezjalne
• Wydawany jest magazyn „Dialog”

Od 1925 roku funkcję katedry diecezji pełni kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pińsku (wcześniej zakonu franciszkanów).

Święci i błogosławieni

Wśród świętych i błogosławionych związanych z diecezją pińską znajdują się:

• św. ks. Andrzej Bobola SJ
• bł. ks. Mieczysław Bohatkiewicz
• bł. ks. Antoni Beszta-Borowski

Siedziby dekanatów

Parafie będące siedzibami dekanatów

Baranowicze Lachowicze Brześć Pińsk Prużana

Homel Mozyrz

Miasta diecezji

Kościół Narodzenia NMP w Homlu

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Brześciu

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Baranowiczach

Kościół Wniebowzięcia NMP w Mozyrzu

Kościół św. Kazimierza w Żłobinie

Miasta diecezji pińskiej

herb	miasto	dekanat	obwód	rejon	ludność[8]	liczba parafii
	Homel	homelski	homelski	Homel	535 229	1
	Brześć	brzeski	brzeski	Brześć	343 985	3
	Baranowicze	baranowicki	brzeski	Baranowicze	179 439	5
	Pińsk	piński	brzeski	Pińsk	138 202	3
	Mozyrz	mozyrski	homelski	mozyrski	111 801	1
	Żłobin	homelski	homelski	żłobiński	76 068	1
	Swietłahorsk	homelski	homelski	swietłahorski	68 550	1
	Rzeczyca	homelski	homelski	rzeczycki	66 009	1
	Kobryń	brzeski	brzeski	kobryński	52 964	1
	Kalinkowicze	mozyrski	homelski	kalinkowicki	40 315	1
	Rohaczów	homelski	homelski	rohaczowski	34 825	1
	Bereza	prużański	brzeski	bereski	29 451	1
	Łuniniec	piński	brzeski	łuniniecki	24 712	1
	Iwacewicze	prużański	brzeski	iwacewicki	23 440	1
	Dobrusz	–	homelski	dobruski	18 760	0
	Prużana	prużański	brzeski	prużański	18 515	1
	Janów	piński	brzeski	janowski	16 465	1
	Żytkowicze	mozyrski	homelski	żytkowicki	16 019	1
	Drohiczyn	piński	brzeski	drohiczyński	14 976	1
	Hancewicze	lachowicki	brzeski	hancewicki	13 925	1
	Żabinka	brzeski	brzeski	żabinecki	13 299	1
	Stolin	piński	brzeski	stoliński	13 269	1
	Mikaszewicze	piński	brzeski	łuniniecki	12 693	1
	Chojniki	mozyrski	homelski	chojnicki	12 500	1
	Białooziersk	prużański	brzeski	bereski	12 421	1
	Małoryta	brzeski	brzeski	małorycki	11 891	1
	Lachowicze	lachowicki	brzeski	lachowicki	10 919	1
	Petryków	mozyrski	homelski	petrykowski	10 076	1
	Jelsk	–	homelski	jelski	9 084	0
	Buda Koszelewska	–	homelski	budzki	8 460	0
	Kamieniec	brzeski	brzeski	kamieniecki	8 401	1
	Wietka	–	homelski	wietkowski	8 394	0
	Czeczersk	–	homelski	czeczerski	8 312	0
	Narowla	mozyrski	homelski	narowelski	7 910	1
	Dawidgródek	–	brzeski	stoliński	5 892	0
	Wysokie	brzeski	brzeski	kamieniecki	5 113	1
	Wasilewicze	–	homelski	rzeczycki	3 349	0
	Turów	–	homelski	żytkowicki	2 770	0
	Kosów	prużański	brzeski	iwacewicki	1 844	1

Przypisy

1. Data według nowego stylu.
2. 1795 g. Sentâbrâ 6. Imennyj, dannyj Senatu. Ob Učreždenii dla Rimskago ispovedaniâ v Guberniâh: Minskoj, Volynskoj, Podolskoj, Braslavskoj i Voznesenskoj dvuh Eparhij, pod naimenovaniem Pinskoj i Letičevkoj, w: Akty i dokumenty otnosâŝiesâ k ustrojstvu i upravleniû rimsko-katoličeskoj cerkvi v Rossii, T. 1, (1762-1825), Petrograd 1915, s. 83-84.
3. L. Żytkowicz, Rządy Repnina na Litwie w latach 1794-1797, Wilno 1928, s. 256-259.
4. D. Lewandowska, opracowanie pomocnicze Archiwum Głównego Akt Dawnych
5. KWORUM – Polsko-Polonijna Gazeta Internetowa – www.kworum.com.pl [online], kworum.com.pl [dostęp 2016-03-03].
6. Dane na stronie Catholic.by. Uwaga, na stronie prawdopodobnie nie zamieszczono pełnych, aktualnych danych. Może znajdować się tam błąd w liczbie parafii. [dostęp 2007-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-05)].
7. Informacja na stronie Catholic.by. [dostęp 2007-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
8. 2017

Linki zewnętrzne

• Diecezja pińska na stronie catholic.by (biał.)
• Diecezja pińska [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2020-08-21] (ang.).
• Diecezja pińska w bazie gcatholic.org [dostęp 15.08.2020] (ang.).