Loading AI tools
rosyjski architekt Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dawid Iwanowicz Grimm (ros. Давид Иванович Гримм), także David Grimm, ur. 3 kwietnia 1823 w Sankt Petersburgu, zm. 9 listopada 1898 (tamże) – rosyjski architekt, pedagog i badacz sztuki bizantyńskiej, gruzińskiej i armeńskiej, profesor Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, przewodniczący Petersburskiego Towarzystwa Architektów oraz nadworny architekt carski. Jeden z twórców neobizantynizmu w architekturze[1][2].
Dawid Grimm (fotografia) | |
Data i miejsce urodzenia |
3 kwietnia 1823 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
9 listopada 1898 |
Narodowość | |
Alma mater | |
Uczelnia |
Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu |
Wpływy | |
Praca | |
Biuro |
Petersburg |
Budynki |
Cerkiew św. Marii Magdaleny w Jerozolimie, Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Kopenhadze, Sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Genewie, Sobór św. Włodzimierza w Chersonezie Taurydzkim |
Pochodził z luterańskiej rodziny niemieckiej, która przeprowadziła się z Niemiec do Rosji w latach 60. XVIII wieku. W latach 1834–1840 uczęszczał do Niemieckiej Szkoły św. Piotra w Petersburgu. W 1840 rozpoczął studia w klasie rzeźby w petersburskiej Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1841 przeniósł się w ramach tej samej uczelni do klasy architektury pod kierunkiem Aleksandra Brullowa. W latach 1843 i 1845 otrzymał za swoje projekty jeden mały i dwa wielkie srebrne medale. Pod koniec studiów, w 1846, jego „Projekt monastyru żeńskiego” został uhonorowany małym złotym medalem, a „Projekt budynku dla targów” wielkim złotym medalem. Za uzyskane wyróżnienia i wyniki w nauce odbył podróże studyjne do Francji i Włoch sponsorowane przez Cesarską Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu. Pobyt za granicą został przerwany w 1848 na skutek serii zrywów rewolucyjnych w Europie. Po powrocie do Rosji Grimm porzucił zamiar przeczekania rewolucji i ewentualnego dokończenia podróży przez kraje Europy Zachodniej. Zamiast tego zwrócił się o pozwolenie na nową podróż studyjną do kraju kaukaskiego[2][3].
Podczas pobytu w kraju kaukaskim w latach 1849–1850 zainteresował się architekturą bizantyjską, gruzińską i armeńską. W latach 1852–1855 odbył podróże do Turcji, Grecji i państw włoskich w celu dokładanego zbadania historii i wariantów architektury bizantyjskiej. Przebywał również w Niemczech. W 1855 r. powrócił do Petersburga, gdzie za zebrany w podróży materiał badawczy, sporządzone plany i rysunki, został wybrany na członka Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu uzyskując tytuł akademika architektury. Wyniki swych badań opublikował w latach 1856–1859 w monumentalnej, 12-tomowej pracy, napisanej w języku francuskim pt. Zabytki architektury bizantyjskiej w Gruzji i Armenii. Następnie ukazała się również wersja rosyjskojęzyczna tegoż dzieła. W 1859 (wg innych źródeł w 1860) uzyskał tytuł profesora Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu i w latach 1859–1887 pracował tam jako wykładowca. W latach 1887–1892 był prorektorem tejże Akademii, następnie jej honorowym członkiem[2][4].
W okresie od 1857 do 1863 był wykładowcą Uczelni Budowlanej Ministerstwa Transportu w Petersburgu. W 1865 został architektem departamentu dróg wodnych ministerstwa transportu, gdzie pracował do 1871. W latach 70. XIX wieku należał do zespołu redakcyjnego czasopisma „Zodczij”. W 1870 został członkiem Petersburskiego Towarzystwa Architektów, od 1888 do 1890 był jego przewodniczącym, a następnie honorowym członkiem[2][4].
Od 1892 aż do śmierci w 1898 był nadwornym architektem carskim. Pochowany na Smoleńskim cmentarzu luterańskim w Petersburgu[1][2].
Specjalizował się w projektowaniu cerkwi neobizantyjskich i neorosyjskich w Rosji i za granicą. W 1858 cesarzowa Maria Aleksandrowna zleciła Grimmowi zaprojektowanie soboru św. Włodzimierza w Chersonezie Taurydzkim (obecnie część Sewastopola), na miejscu dawnej świątyni bizantyjskiej, w której w 988 dokonał się chrzest Włodzimierza I. Początkowo świątynia miała zostać wybudowana według projektu Konstantina Thona, jednak po wojnie krymskiej jego projekt został odrzucony. Decyzja cesarzowej Marii o zmianie projektu budynku nastąpiła pod wpływem propagatora sztuki bizantyjskiej, księcia Grigorija Gagarina. Projekt Grimma został ostatecznie zatwierdzony w czerwcu 1859 i w roku następnym przedstawiony publiczności. W przeciwieństwie do współczesnych Grimmowi architektów neobizantyjskich, oparł on swój projekt na planach świątyń bizantyjskich z Gruzji, wykorzystując wielokątne powierzchnie zamiast cylindrów i kopuł. Budowa rozpoczęła się w 1861, lecz pomimo wsparcia finansowego rodziny carskiej przebiegała bardzo powoli. Konstrukcja budynku została ukończona w 1876, a wnętrza w 1897. Sobór w Chersonezie Taurydzkim jest jedynym XIX-wiecznym przykładem świątyni neobizantyjskiej nawiązującej do cerkwi gruzińskich[5][6].
Kolejne zlecenie carskie na neobizantyjską czasownię w Nicei, upamiętniającą zmarłego Mikołaja Aleksandrowicza, zostało ukończone w niecałe dwa lata (1866–1868). W ciągu następnych dwudziestu lat Grimm zaprojektował kilka świątyń dla rosyjskiej Cerkwi prawosławnej poza granicami Rosji, w tym sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Genewie, Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Kopenhadze i Cerkiew św. Marii Magdaleny w Jerozolimie. Zgodnie z panującymi w ówczesnej Rosji preferencjami, cerkwie zostały wykonane w stylu neorosyjskim nawiązującym do XVII-wiecznej architektury Jarosławia z wykorzystaniem elementów neobizantyjskich[5].
W 1865 Grimm i Robert Gödicke wspólnie wzięli udział w konkursie na projekt wojskowego soboru św. Aleksandra Newskiego w Tyfilisie (dziś Tbilisi). Konkurs wygrał jednak wspólny projekt Wiktora Schrötera i Andrieja Huhna. Gdyby doszło do realizacji propozycji Schrötera-Huhna, byłaby ona największą neobizantyjską konstrukcją swoich czasów. Zleceniodawca projektu, generał-gubernator Kaukazu Michaił Romanow uznał jednak propozycję Schrötera-Huhna za nazbyt kosztowną. Romanow zatwierdził ostatecznie projekt Grimma-Gödicke, jednocześnie polecił architektom zmniejszenie rozmiarów świątyni, aby obniżyć koszt jej budowy. Budynek został ukończony w latach 1871–1897. Projekt świątyni nawiązywał do planów opracowanych przez Romana Kuźmina w 1861 (jedna kopuła z czterema symetrycznymi apsydami). W przeciwieństwie do planów Kuźmina, Grimm w swym projekcie zmienił jednak proporcje budowli, nadając jej bardziej wertykalny charakter. Projekt Grimma zyskał szerokie uznanie w latach sześćdziesiątych XIX wieku i utorował drogę dla kolejnych wariacji układu jednokopułowego świątyń neobizantyjskich. Układ ten został następnie udoskonalony przez Wasilija Kosjakowa w latach 80. XIX wieku[5][6].
Ostatni duży projekt Grimma – grobowiec wielkich książąt w twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu pozostał niezrealizowany. Po śmierci Grimma w 1898 projekt przejął Antonij Tomiszko, który zmarł w 1900. Grobowiec został następnie zrealizowany w stylu neobarokowym pod kierownictwem Leontija Benois[5].
Główne dzieła architektury sakralnej:
Główne dzieła architektury świeckiej:
Główne dzieła rzeźbiarskie
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.