DSM-5

DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) – kolejna edycja klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, która została opublikowana 18 maja 2013 roku^[1].

DSM-5

Autor	Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne
Tematyka	klasyfikacja i diagnoza zaburzeń psychicznych
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Data wydania	18 maja 2013
poprzednia DSM-IV następna brak

Zmiany względem DSM-IV

Ogólne

• zrezygnowano z diagnostyki wieloosiowej;
• dodano wyróżnik objawów katatonicznych, mogący uzupełniać rozpoznanie zaburzeń afektywnych, psychotycznych i innych;

Zaburzenia neurorozwojowe

• nazwę opóźnienia umysłowego (ang. mental retardation) zastąpiono terminem niepełnosprawności intelektualnej^[2];
• wprowadzono zaburzenie ze spektrum autyzmu, które zastąpiło wcześniejsze rozpoznania autyzmu klasycznego, zespołu Aspergera, zespołu Hellera i całościowego zaburzenia rozwoju niezdiagnozowane inaczej^[3];
• zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) nie określa już autyzmu jako diagnozy wykluczającej. Wymagany wiek wystąpienia objawów został zmieniony z 7 lat na 12 lat, a progi objawów zostały obniżone w przypadku diagnozowania ADHD u nastolatków lub dorosłych^[4].
• nowa podkategoria, zaburzenia motoryczne, obejmuje rozwojowe zaburzenia koordynacji, stereotypowe zaburzenia ruchowe(inne języki) oraz zaburzenia tikowe, w tym zespół Tourette'a.

Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne

• zarzucono podział schizofrenii na podtypy;

Zaburzenia depresyjne

• usunięto kryterium żałoby dotyczące wykluczenia rozpoznania epizodu depresyjnego;
• w klasyfikacji znalazło się przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne (PMDD);

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe i pokrewne

• inny wyróżnik stanów mieszanych może uzupełniać diagnozę zaburzeń afektywnych nawracających;

Zaburzenia lękowe

• rozdzielono rozpoznania agorafobii i zespołu lęku panicznego;
• zaburzenie lęku separacyjnego i mutyzm wybiórczy zostały przeniesione do grupy zaburzeń lękowych;

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i inne z nimi związane

• utworzono nowy rozdział „Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i inne z nimi związane”, w którym znalazły się nowe jednostki chorobowe: zaburzenie zbieractwa, dermatotillomania, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne związane z używaniem substancji i zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne związane z chorobą somatyczną. Do tej grupy zaburzeń przeniesiono również trichotillomanię;

Zaburzenia związane z traumą i stresem

• usunięto kryterium A2 zaburzenia stresowego pourazowego;

Zaburzenia dysocjacyjne

• nazwa zaburzenia depersonalizacji została zmieniona na zaburzenie depersonalizacji/derealizacji;
• zmieniono kryteria dysocjacyjnego zaburzenia tożsamości;

Zaburzenia somatoformiczne

• zmieniono kryteria zaburzeń konwersyjnych;

Zaburzenia karmienia i odżywiania

• zaburzenie z napadami objadania się zostało uznane za odrębną jednostkę chorobową;
• zmieniono kryteria anoreksji (zrezygnowano z kryterium braku miesiączki);

Zaburzenia snu i czuwania

• bezsenność pierwotna zmieniła nazwę na zaburzenie bezsenności;
• wyodrębniono narkolepsję z kategorii hipersomnii;
• dodano nowe zaburzenia snu związane z oddychaniem (ośrodkowy bezdech senny, hipowentylacja związana ze snem, zespół obturacyjnego bezdechu i spłyconego oddechu w czasie snu);

Dysfunkcje seksualne

• usunięto zespół awersji seksualnej;

Dysforia płciowa

• zamiast zaburzeń tożsamości płciowej wprowadzono termin dysforii płciowej;

Zaburzenia związane z substancjami i uzależnieniami

• kategorie nadużywania i uzależnienia zastąpiono kategorią zaburzenia używania substancji;
• dodano kryteria dla zespołu odstawienia marihuany i kofeiny;

Zaburzenia neuropoznawcze

• klasyfikacja w miejsce otępienia używa nowego określenia dużego zaburzenia neuropoznawczego;

Zaburzenia osobowości

• utrzymano listę zaburzeń osobowości z DSM-IV, ale osobowość dyssocjalna znajduje się zarówno w rozdziale „Zaburzenia osobowości”, jak i w rozdziale „Zaburzenia niszczycielskie, kontroli impulsów i zachowania”.

Przypisy

1. American Psychiatric Association – DSM-5 Development.
2. Neurodevelopmental Disorders, [w:] A Guide to DSM-5, Medscape [dostęp 2024-10-24] (ang.).
3. Autism Spectrum Disorders, [w:] A Guide to DSM-5, Medscape [dostęp 2024-10-24] (ang.).
4. Jeffery N.J.N. Epstein Jeffery N.J.N., Richard E.A.R.E.A. Loren Richard E.A.R.E.A., Changes in the Definition of ADHD in DSM-5: Subtle but Important, „Neuropsychiatry”, 3 (5), 2013, s. 455–458, DOI: 10.2217/npy.13.59, ISSN 1758-2008, PMID: 24644516, PMCID: PMC3955126 [dostęp 2024-10-24].

Linki zewnętrzne

• Lista najważniejszych różnic pomiędzy DSM-IV-TR a DSM-5. dsm5.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-20)].
• Spis treści DSM-5. psych.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-24)].

Kontrola autorytatywna (klasyfikacja medyczna):

• VIAF: 304900838
• GND: 103685650X
• Open Library: OL27587204M
• J9U: 987007590683505171