Czatoża

Czatoża (Zawoja – Czatoża) – przysiółek wsi Zawoja w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Zawoja^[3][4], w dolinie potoku Jałowiec, zwanego też Czatożanką^[5] Stare nazwy przysiółka to: Ciatoża i Dzika Dziura^[6]. Wchodzi w skład sołectwa Zawoja Górna.

Czatoża

przysiółek wsi
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	suski
Gmina	Zawoja
Część miejscowości	Zawoja
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-222[1]
Tablice rejestracyjne	KSU
SIMC	0077818
Położenie na mapie Polski Czatoża
Położenie na mapie województwa małopolskiego Czatoża
Położenie na mapie powiatu suskiego Czatoża
Położenie na mapie gminy Zawoja Czatoża
49°36′43″N 19°30′05″E[2]

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa bielskiego.

Dzwonnica Loretańska w Zawoi Czatoży

Trzy piwniczki w Zawoi Czatoży

Atrakcje turystyczne

• Stacja narciarska Czatoża z trzema wyciągami orczykowymi (dwa długości 410 metrów, jeden długości 150 metrów);

• Dzwonnica Loretańska – jeden z symboli Zawoi, charakterystyczny element krajobrazu Beskidów Zachodnich, według wierzeń górali, dźwięk dzwonu chronił od szkód wywoływanych przez burze; dzwoniono również ostrzegając przed pożarem^[7]. Dzwonnica ma konstrukcję słupową, z niewielkim daszkiem ochraniającym mały dzwonek z przymocowaną liną (wprawiającą w ruch). Codziennie o godzinie 12, dzwonniczka odzywa się, dzwoniąc na Anioł Pański;

• Trzy piwniczki – kolejny symbol Zawoi, również charakterystyczny element krajobrazu okolic Babiej Góry; niegdyś obecne w każdym gospodarstwie jako magazyn do przechowywania płodów rolnych (ziemniaków buraków i innych warzyw); ściany wykonywane z kamiennych głazów; piwniczki zagłębiano w zbocza niewielkich wzniesień (ziemia stanowiła dodatkową warstwę izolacyjną); piwniczki zachowane w Czatoży są fragmentem całej ulicy tego typu magazynów;

• Szlaki turystyczne w Zawoi – Czatoży:

– na Przełęcz Krowiarki przez Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego i Policzne;

– na Babią Górę przez Markowe Szczawiny;

Przez Czatożę przebiegają również niektóre Ścieżki edukacyjne Babiogórskiego Parku Narodowego;

Osobny artykuł: Przejście graniczne Zawoja-Czatoża-Oravská Polhora.

Ciekawostka

Zanim Czatożę zabudowano, była ona halą. Zbójnicy ugotowali tutaj podobno w żentycy bacę, który jakoby ukrywał przed nimi ser^[8].

Znane osoby

W Czatoży żył na przełomie XIX i XX w. i zmarł Wawrzyniec Szkolnik – przewodnik babiogórski i gawędziarz^[8].

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19772
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7. Brak numerów stron w książce
6. Mała Encyklopedia Babiogórska, WładysławW. Midowicz (red.), Pruszków: Rewasz, 1992, s. 21, ISBN 83-85557-04-0, OCLC 749244498.
7. Michał Zalewski: Dzwonki loretańskie. Kapliczki, krzyże i figury przydrożne, 2017. [dostęp 2017-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-12)]. (pol.).
8. tamże