Cibora (Cyperus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny ciborowatych (Cyperaceae). Obejmuje ok. 700[5]–950[6][4] gatunków. Rośliny z tego rodzaju występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem stref okołobiegunowych[4]. W zależności od ujęcia dwa lub trzy gatunki rosną dziko w Polsce jako rodzime (cibora brunatna C. fuscus i cibora żółta C. flavescens oraz C. micheliana, często opisywana jako dichostylis Michela Dichostylis micheliana), z gatunków obcych zadomowiona w Polsce jest cibora jadalna C. esculentus, a trzy gatunki dziczeją przejściowo (cibora zwarta C. congestus, cibora pochylona C. declinatus i cibora Houghtona C. houghtonii)[7].
|
Ten artykuł dotyczy rośliny. Zobacz też: Czcibora. |
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Cibora
Cibora żółta |
Systematyka[1][2]
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo |
rośliny |
Podkrólestwo |
rośliny zielone |
Nadgromada |
rośliny telomowe |
Gromada |
rośliny naczyniowe |
Podgromada |
rośliny nasienne |
Nadklasa |
okrytonasienne |
Klasa |
Magnoliopsida |
Nadrząd |
liliopodobne (≡ jednoliścienne) |
Rząd |
wiechlinowce |
Rodzina |
ciborowate |
Rodzaj |
cibora |
Nazwa systematyczna
|
Cyperus L. Sp. Pl. 44. 1 Mai 1753
|
Typ nomenklatoryczny |
Cyperus esculentus L.[3] |
Synonimy |
- Acorellus Palla ex Kneuck.
- Adupla Bosc ex Juss.
- Aliniella J.Raynal
- Alinula J.Raynal
- Androcoma Nees
- Androtrichum (Brongn.) Brongn.
- Anosporum Nees
- Antrolepis Welw.
- Ascolepis Nees ex Steud.
- Ascopholis C.E.C.Fisch.
- Atomostylis Steud.
- Borabora Steud.
- Chlorocyperus Rikli
- Comostemum Nees
- Courtoisia Nees
- Courtoisina Soják
- Crepidocarpus Klotzsch ex Boeckeler
- Cylindrolepis Boeckeler
- Cyprolepis Steud.
- Diclidium Schrad. ex Nees
- Didymia Phil.
- Distimus Raf.
- Duval-jouvea Palla
- Epiphystis Trin.
- Eucyperus Rikli
- Galilea Parl.
- Hedychloe Raf.
- Hemicarpha Nees
- Hydroschoenus Zoll. & Moritzi
- Hypaelyptum Vahl
- Indocourtoisia Bennet & Raizada
- Juncellus C.B.Clarke
- Killinga T.Lestib.
- Kyllinga Rottb.
- Kyllingiella R.W.Haines & Lye
- Lipocarpha R.Br.
- Lyprolepis Steud.
- Mariscopsis Cherm.
- Marisculus Goetgh.
- Mariscus Vahl
- Mariscus Gaertn.
- Megarrhena Schrad. ex Nees
- Opetiola Gaertn.
- Oxycaryum Nees
- Papyrus Willd.
- Platylepis Kunth
- Pseudomariscus Rauschert
- Pterachne Schrad. ex Nees
- Pterocyperus Opiz
- Pterogyne Schrad. ex Nees
- Pycreus P.Beauv.
- Queenslandiella Domin
- Raynalia Soják
- Remirea Aubl.
- Rikliella J.Raynal
- Sorostachys Steud.
- Sphaerocyperus Lye
- Sphaeromariscus E.G.Camus
- Thryocephalon J.R.Forst. & G.Forst.
- Torreya Raf.
- Torulinium Desv.
- Trentepohlia Boeckeler
- Ungeria Nees ex C.B.Clarke
- Volkiella Merxm. & Czech[4]
|
|
|
|
|
Zamknij
Bulwy korzeniowe wielu gatunków są jadalne (C. bulbosus, C. esculentus, C. papyrus). Z rdzeni łodyg cibory papirusowej C. papyrus wyrabiano papirus – odpowiednik papieru. W Chinach do wyrobu mat wykorzystywano włókna z C. tegetiformis. Podobnie jako surowca plecionkarskiego i do wyrobu szczotek wykorzystywano w Indochinach C. malaccensis, na Hawajach C. laevigatus, a w Ameryce Środkowej C. canus. Kłącze C. corymbosus w Brazylii stosowane jest jako silnie działający środek antykoncepcyjny. Medycznie wykorzystywane są także C. brevifolius, C. articulatus. Różne gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza cibora zmienna C. alternifolius, uprawiana także jako doniczkowa w domach. Niektóre gatunki z tego rodzaju są chwastami w uprawach[6].