Chlorek berylu

Chlorek berylu, BeCl₂ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól kwasu chlorowodorowego i berylu.

Chlorek berylu

Model struktury krystalicznej BeCl2
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. chlorek berylu; dichlorek berylu; chlorek(2−) berylu; dichlorek(2−) berylu Inne nazwy i oznaczenia numer WE: 232-116-4
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BeCl2
Masa molowa	79,92 g/mol
Wygląd	biały, żółtawy lub żółtozielonkawy krystaliczny proszek
Identyfikacja
Numer CAS	7787-47-5
PubChem	24588
Właściwości Gęstość 1,899 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 151 g/dm³ (20 °C) w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalny w alkoholach, eterze, pirydynie nierozpuszczalny w benzenie, chloroformie, acetonie i amoniaku Temperatura topnienia 399 °C[1] Temperatura wrzenia 482–520 °C
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-01-26] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[2] Niebezpieczeństwo Zwroty H H301, H315, H317, H319, H330, H335, H350i, H372, H411 Zwroty P P201, P260, P273, P280, P284, P301+P310[1] Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[2] Silnie toksyczny (T+) Groźny dla środowiska (N) Zwroty R R25, R26, R36/37/38, R43, R48/23, R49, R51/53 Zwroty S S45, S53, S61 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[3] 0 4 0   Numer RTECS DS2625000 Dawka śmiertelna LD50 86 mg/kg (szczur, doustnie)[1]
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Chlorek berylu otrzymuje się m.in. w reakcji berylu z chlorem lub chlorowodorem, lub przez ogrzewanie tlenku berylu z chlorem i węglem lub ze związkami chlorującymi (CCl₄, PCl₃, PCl₅ itp.). Można oczyścić go przez sublimację^[1].

Chlorek berylu tworzy silnie higroskopijne kryształy. Bezwodny chlorek berylu dobrze rozpuszcza się w rozpuszczalnikach nukleofilowych, np. alkoholu i eterze. Łatwo również tworzy z takimi rozpuszczalnikami związki addycyjne zawierające najczęściej dwie cząsteczki organiczne. Wodne roztwory chlorku berylu mają odczyn silnie kwasowy. W stanie stopionym słabo przewodzi prąd elektryczny (σ = 0,0032 Ω⁻¹cm⁻¹). Jest związkiem o deficycie elektronów, stosowany jest jako katalizator (kwas Lewisa), łagodniejszy od AlCl₃.

W stanie stałym tworzy łańcuchy zbudowane z czworościanów [BeCl₄], w których beryl ma liczbę koordynacyjną 4. W fazie gazowej tworzy liniowe monomery oraz dimery zawierające dwa mostkowe atomy chloru (l.k. berylu 3).

Pod wpływem wody łatwo hydrolizuje z wytworzeniem kompleksu [Be(H₂O)₄]Cl₂, w którym cząsteczki wody są bardzo silnie związane.

Przypisy

1. Beryllium chloride (nr 201197) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-01-26]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
2. Chlorek berylu, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).
3. Chlorek berylu (nr 201197) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-01-26]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

• Philip John Durrant, Bryl Durrant: Zarys współczesnej chemii nieorganicznej. Warszawa: PWN, 1965, s. 479–481.

Linki zewnętrzne

• Chlorek berylu, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy (pol. • ang.).