Rumian rzymski, r. szlachetny (Chamaemelum nobile)[5][3] – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Nazwa zwyczajowa związana jest z tradycyjnym włączaniem tego gatunku do rodzaju rumian Anthemis.
 | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | |||||
| Klasa | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
rumian rzymski | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Chamaemelum nobile (L.) All. Fl. Pedem. 1: 185 (1785)[3] | |||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||||
 | |||||
Rozmieszczenie geograficzne
Pochodzi z obszarów: Azory, Algieria, Maroko, Portugalia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Anglia, ale rozprzestrzenił się również na innych terenach poza tymi obszarami swojego rodzimego występowania[6]. Jest zwykle uprawiany, także w Polsce, często dziczejący[7].
Morfologia
- Łodyga
- Rozgałęziona, miękko owłosiona, z płonnymi pędami u nasady, w górnej części bezlistna. Osiąga wysokość 30 cm.
- Liście
- Dwu- lub trzykrotnie pierzastosieczne. Miękko owłosione do gładkich.
- Kwiaty[8]
- Koszyczki białe lub żółtawoszare o średnicy 8–20 mm. Pełne, stożkowe dno kwiatowe. Podstawa dna otoczona jest osadnikiem złożonym z 2–3 rzędów zwartych, dachówkowato zachodzących okrywolistków o błoniastych brzegach. Większość kwiatów stanowią kwiaty języczkowate, ale kilka jasnożółtych kwiatów rurkowatych występuje w części środkowej. Kwiaty języczkowate są białe, tępe, lancetowato wydłużone i wygięte z ciemnobrunatną zalążnią dolną, nitkowatą szyjką słupka zakończoną dwudzielnym znamieniem. Kwiaty rurkowate mają koronę w kształcie rurki zakończoną pięcioma ząbkami.
- Owoce
- Niełupki posiadające 3 cienkie żeberka.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Zdziczały występuje czasami w siedliskach ruderalnych; na nasypach kolejowych, przydrożach. Liczba chromosomów 2n=18[7].
Zastosowanie
Rumian rzymski jest źródłem oleju z rumianu (rumianku) rzymskiego destylowanego z koszyczków i wykorzystywanego do aromatyzowania likierów, herbaty, szamponów (zwłaszcza stosowanych do mycia jasnych włosów) i innych kosmetyków. Gatunek stosowany był i jest wciąż jeszcze w mieszankach trawnikowych, ceniony ze względu na dużą odporność na wydeptywanie i susze[9].
Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski
- Kwiat rumianu rzymskiego (Chamomillae romanae flos) – wysuszone koszyczki o zawartości olejku eterycznego nie mniejszej niż 7 ml/kg[8]. Zawiera między innymi olejek eteryczny do 2,5% (chamazulen, farnezen, pinokarwon, estry butylowy oraz izoamylowy kwasów angelilikowego, izomasłowego, tyglinowego i metyloakrylowego), flawonoidy, fitosterole, kwas kawowy, cholinę, gorycze[10][11].
- Działanie i zastosowanie
- Przeciwskurczowe, moczopędne, przeciwzapalne, napotne, uspokajające[10]. Stosowany w stanach skurczowych narządów trawiennych, niestrawności, braku łaknienia, przy przeziębieniach, anginie, w chorobie wrzodowej żołądka[10]. Pomocniczo w nerwobólach.
- Zbiór
- Zbiera się kwitnące koszyczki bez szypułek i suszy na sitach w suszarni, w temp. 35 °C. Przechowuje się w zamkniętych pojemnikach.
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
