Loading AI tools
1. prezydent Federacji Rosyjskiej (1991–1999) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Boris[uwaga 6] Nikołajewicz Jelcyn (ros. Бори́с Никола́евич Е́льцин; ur. 1 lutego 1931 w Butce, zm. 23 kwietnia 2007 w Moskwie) – radziecki i rosyjski polityk. W latach 1990–1991 przewodniczący Rady Najwyższej Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. W latach 1991–1992 premier RFSRR oraz Federacji Rosyjskiej. W latach 1991–1999 prezydent Federacji Rosyjskiej.
.jpg) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Boris Nikołajewicz Jelcyn |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
23 kwietnia 2007 |
| Prezydent RFSRR Prezydent Federacji Rosyjskiej | |
| Okres |
od 10 lipca 1991[uwaga 1][uwaga 2][uwaga 3] |
| Pierwsza dama | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Przewodniczący Rady Najwyższej Rosyjskiej FSRR | |
| Okres |
od 29 maja 1990 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Rosyjskiej FSRR/Federacji Rosyjskiej | |
| Okres |
od 6 listopada 1991[uwaga 5] |
| Poprzednik |
Oleg Łobow (p.o.) |
| Następca | |
| Premier Federacji Rosyjskiej (p.o.) | |
| Okres |
od 23 marca 1998 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
 | |
| Odznaczenia | |
             _-_ribbon_bar.png){kind=small}        | |
W latach 1961–1990 Boris Jelcyn był członkiem KPZR, a od 1977 I sekretarzem Komitetu Obwodowego KPZR w Swierdłowsku (obecnie Jekaterynburg) – w pierwszym roku pełnienia przez niego tej funkcji zburzono były dom inżyniera Nikołaja Ipatiewa, miejsce kaźni cara Mikołaja II, jego rodziny i pracowników dworu.
Od 1985 Jelcyn był I sekretarzem Komitetu Miejskiego w Moskwie. W 1987 po krytyce połowiczności reform przeprowadzanych przez szefa partii Michaiła Gorbaczowa został usunięty z tego stanowiska, ale jednocześnie zdobył popularność w reformatorskim skrzydle partii, wśród neoliberalnej inteligencji. 29 maja 1990 został wybrany na przewodniczącego Rady Najwyższej RSFSR, pokonując ówczesnego premiera Rosji Aleksandra Własowa, którego kandydaturę poparł Michaił Gorbaczow.
Stanął do wyborów 12 czerwca 1991 na urząd prezydenta RSFRR (Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej) i wygrał je. Wkrótce po objęciu przezeń tego urzędu miał miejsce nieudany pucz (19–21 sierpnia 1991), skierowany przeciwko Gorbaczowowi, ówczesnemu sekretarzowi generalnemu KC KPZR. Jelcyn był głównym organizatorem i symbolem zwycięskiego oporu przeciwko puczystom, co pozwoliło mu szybko skupić pełnię władzy w swoich rękach i zmarginalizować Gorbaczowa. 8 grudnia 1991 w Wiskulach w Puszczy Białowieskiej zawarł z prezydentami Ukrainy i Białorusi porozumienie o rozwiązaniu ZSRR (tzw. porozumienie białowieskie). Jelcyn został prezydentem niepodległej Federacji Rosyjskiej.
W dniach 21 września 1993 – 4 października 1993 nastąpiła próba pozbawienia Borisa Jelcyna władzy prezydenckiej przez Radę Najwyższą, która w odpowiedzi na decyzję Jelcyna o jej rozwiązaniu pozbawiła go urzędu prezydenta i powierzyła tymczasowo ten urząd wiceprezydentowi Aleksandrowi Ruckojowi, co spowodowało kryzys konstytucyjny. Ruckoj nie uzyskał realnej władzy ani uznania międzynarodowego jako prezydent Rosji, a protest parlamentu został stłumiony przy użyciu wojska.
W 1993 roku Jelcyn odwiedził Polskę i jako pierwszy przywódca Rosji w historii przeprosił Polaków za zbrodnię katyńską dokonaną przez Stalina w 1940 r.[4] W 1996 r. wybrany na prezydenta po raz drugi (rywalizował o to stanowisko z Giennadijem Ziuganowem, wygrał w drugiej turze przewagą 53,8% do 40,3% głosów). W piątek 31 grudnia 1999 Jelcyn zrzekł się funkcji prezydenta. Pełniącym obowiązki prezydenta do czasu rozpisania wyborów został wtedy Władimir Władimirowicz Putin[5].
.jpg)
Zmarł w poniedziałek 23 kwietnia 2007 w Moskwie około godz. 15.45 czasu moskiewskiego (13.45 czasu warszawskiego) z powodu postępującej niewydolności sercowo-naczyniowej. Pogrzeb Borisa Jelcyna odbył się w środę 25 kwietnia 2007 (dzień ten został ogłoszony w Rosji dniem żałoby narodowej) na cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie obok grobów iluzjonisty Igora Kio i aktora Jewgienija Urbańskiego, naprzeciwko słynnej baleriny Galiny Ułanowej. Jelcyn został pochowany z honorami należnymi głowie państwa i zwierzchnikowi sił zbrojnych. Hołd oddał mu ówczesny prezydent Rosji Władimir Putin. Trumnę z ciałem Jelcyna przewieziono z Soboru Chrystusa Zbawiciela, gdzie odbyła się ceremonia żałobna, na cmentarz na lawecie armatniej podczepionej do transportera opancerzonego. Do grobu złożono ją przy dźwiękach hymnu Rosji. Oddano honorową salwę armatnią. Wśród kilkuset uczestników pogrzebu były osobistości z zagranicy, między innymi były prezydent Polski Lech Wałęsa, prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka, premier Ukrainy Wiktor Janukowycz, a także eksprezydenci Stanów Zjednoczonych: Bill Clinton i George Bush[6], jak również osobistości ze świata kultury, na przykład światowej sławy rosyjska piosenkarka Ałła Pugaczowa, wieloletnia przyjaciółka prezydenta.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
