Bitwa pod Ignalinem

Bitwa pod Ignalinem – walki polskiego Białostockiego pułku strzelców i Słuckiego pułku strzelców z 15 Dywizją Kawalerii 3 Korpusu Gaja Gaja w okresie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Bitwa pod Ignalinem

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	9 lipca 1920
Miejsce	pod Ignalinem
Terytorium	Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Przyczyna	ofensywa Frontu Zachodniego
Wynik	nierozstrzygnięta
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Aleksandr Matuzienko
Siły
2 Dywizja L-B Białostocki ps Słucki ps 15 Dywizja Kawalerii
brak współrzędnych

Geneza

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego^[1]. Naczelne Dowództwo nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej^[2]. Ściągnięta z polsko-litewskiej linii demarkacyjnej 2 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Aleksandra Boruszczaka^[3] obsadzała rubież obrony Skajtaszyle – Korkożyszki – Dubinka^[3]. Oddziały IV Brygady Litewsko-Białoruskiej oraz 8 Dywizja Piechoty obsadziły linię Dzisny^[4].

Walczące wojska

Jednostka	Dowódca	Podporządkowanie
Wojsko Polskie
2 Dywizja Litewsko-Białoruska	gen. Aleksander Boruszczak	Front Północny
IV Brygada Litewsko-Bialoruska	ppłk Stefan Pasławski
⇒ Białostocki pułk strzelców		2 D L-B
→ I/ Białostockiego ps	kpt. Lewicki
⇒ Słucki pułk strzelców		2 D L-B
→ I/ Słuckiego ps
pociąg pancerny „Mściciel”
Armia Czerwona
15 Dywizja Kawalerii	Aleksandr Matuzienko	3 Korpus Kawalerii
10 Dywizja Kawalerii
164 Brygada Strzelców		55 Dywizja Strzelców

Walki pod Ignalinem

Zaskoczone szybkością działania sowieckiego 3 Korpusu Kawalerii Gaja Gaja dowództwo polskie wysyłało na trasę jego przypuszczalnego marszu oddziały nie w pełni zorganizowanej i wyszkolonej 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. 8 lipca 1920 do walki mogły wejść jedynie dwa bataliony Słuckiego pułku strzelców, batalion Białostockiego pułku strzelców i jedna bateria artylerii^[5]. W tym samym czasie sowiecka 15 Dywizja Kawalerii zajęła Dukszty i weszła w rejon Ignalina.

9 lipca Sowieci uderzyli na stację Ignalino. Zgrupowani na niej kucharze i taboryci 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej odparli pierwszy atak. Chwilę po walce na stację dotarł I batalion Białostockiego pułku strzelców. Tu dowódca IV Brygady Litewsko-Białoruskiej płk Stefan Pasławski nakazał dowódcy batalionu zająć pozycje obronne na południe od tej miejscowości^[6][7]. W południe spieszona sowiecka kawaleria zaatakowała nowo przybyły batalion. Do 20.00 trwały zacięte walki. W jej wyniku batalion wycofał się do Nowo-Święcian. W międzyczasie pod Ignalino podeszły pozostałe oddziały 15 Dywizji Kawalerii. Stojący w Nowo-Święcianach batalion Słuckiego pułku strzelców otrzymał od dowództwa IV BLB rozkaz dokonania wypadu. Wypad wspierać miał pociąg pancerny „Mściciel”.

Zajęta walką z batalionem pułku białostockiego sowiecka 15 DK nie prowadziła należytego rozpoznania, a uderzenie Słuckiego ps całkowicie zaskoczyło czerwonoarmistów. Jej oddziały poniosły znaczne straty i pospiesznie wycofały się spod Ignalina, meldując przy tym o ataku „znacznych” sił polskiej piechoty. Na pole bitwy musiał osobiście przybyć Gaja Dmitrijewicz Gaj, gdzie zatrzymywał i rugał uchodzące w panice oddziały. Pod Ignalino skierował oddaną do dyspozycji korpusu 164 Brygadę Strzelców i jedną z brygad 10 Dywizji Kawalerii. Uderzenie przygotowane przez Gaja trafiło w próżnię, bowiem batalion polski wycofał się wcześniej do Nowo-Święcian^[6][8].

Bilans walk

Działania dwóch batalionów z Białostockiego i Słuckiego pułku strzelców, wsparte pociągiem pancernym, wprowadziły wiele zamieszania w szeregach 3 Korpusu Kawalerii Gaja Gaja i o cały dzień opóźniły jego marsz^[6].

Przypisy

1. Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 49.
2. Odziemkowski 2004 ↓, s. 277.
3. Odziemkowski 1998 ↓, s. 147.
4. Odziemkowski 2004 ↓, s. 409.
5. Odziemkowski 2004 ↓, s. 154.
6. Odziemkowski 2004 ↓, s. 155.
7. Różycki i Dybkowski 1929 ↓, s. 22.
8. Szabłowski i Suchomel 1929 ↓, s. 11.

Bibliografia

• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Marian Różycki, Stefan Dybkowski: Zarys historii wojennej 79-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Stanisław Szabłowski, Franciszek Suchomel: Zarys historii wojennej 78-go Słuckiego pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.